Jakie są prozdrowotne właściwości miodu?
Miód jest bogatym źródłem substancji odżywczych, które w pozytywny sposób przyczyniają się do dobrej kondycji naszego organizmu. Ten produkt spożywczy zawiera mikroelementy – potas, fosfor, magnez, wapń, żelazo, chlor, mangan, molibden, kobalt – oraz witaminy – witaminę A, B1, B2, B5, B6, B7, B9, B12, C. W 100 gramach miodu znajdziemy natomiast około 300 kcal.
Warto wiedzieć, że zawartość składników odżywczych oraz prozdrowotne właściwości uzależnione są przede wszystkim od rodzaju miodu. W dalszej części artykułu przedstawimy najczęściej wybierane miody. Co ciekawe, odpowiednio przechowywany miód – w szczelnie zamkniętym słoiku oraz znajdujący się w chłodnym miejscu o temperaturze maksymalnie 10 stopni – nie straci swoich cennych zawartości przez około 20 lat.
Miód jest źródłem witamin: witaminy A, witaminy C oraz witamin z grupy B. W jego składzie znajdują się również mikroelementy: magnez, wapń, żelazo, potas, fosfor, chlor, mangan, kobalt, molibden.
Miód przede wszystkim znany jest z pozytywnego wpływania na naszą odporność, ponieważ wykazuje właściwości przeciwzapalne, bakteriobójcze, przeciwwirusowe. Do innych prozdrowotnych działań miodu należą:
- wzmacnianie organizmu podczas wzmożonego wysiłku fizycznego oraz intelektualnego,
- wpływ na apetyt,
- wzmacnianie wydolności mięśnia sercowego,
- hamowanie procesów miażdżycowych,
- wpływanie na regenerację mózgu,
- pomoc w bezsenności,
- pomoc przy schorzeniach układu moczowego,
- obniżenie ciśnienia krwi,
- poprawa przemiany materii,
- działanie przeciwbiegunkowe,
- działanie rozkurczowe,
- poprawa pracy trzustki i wątroby,
- przyspieszanie gojenia się ran,
- nawilżanie, rozjaśnianie, wpływanie na elastyczność skóry,
- odżywianie, regenerowanie, wzmacnianie włosów.
Sprawdź: Miód w kosmetyce – miód na twarz i włosy
Czy miód jest zdrowy?
Miód składa się w 80% z cukrów: z fruktozy oraz z glukozy. Dlatego też, mimo wielu prozdrowotnych zastosowań, o których pisaliśmy wyżej, może pojawiać się pytanie – czy miód jest rzeczywiście zdrowy?
Owszem, ten słodki produkt składa się z cukrów prostych, jednak w jego składzie znajdziemy też witaminy – witaminę C, kwas pantotenowy, kwas foliowy, biotynę i inne witaminy z grupy B – i inne, ważne dla naszego zdrowia składniki odżywcze – potas, magnez, wapń, fosfor, mangan, żelazo. Tak jak wspomnieliśmy, miód wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, oczyszczające i przede wszystkim chroni nasz organizm oraz wpływa na jego funkcjonowanie i odporność.
Jeżeli nie chorujemy na cukrzycę lub nie jesteśmy alergikami, to możemy regularnie sięgać po miód pszczeli bez obawy, że negatywnie wpłynie na nasze zdrowie.
Przeczytaj: Co jest zdrowsze: syrop klonowy czy miód? Wyjaśniamy
Miód a cukrzyca
Współcześnie wyróżnia się kilka klasyfikacji miodów, które różnią się od siebie przede wszystkim składem oraz właściwościami. Indeks glikemiczny, zawartość fruktozy oraz zawartość fruktozy również uzależnione są od danego rodzaju miodu. Przyjmuje się, że wartość indeksu glikemicznego miodu jest średnia lub wysoka, co oznacza, że w większości przypadków nie powinien być on stosowany przez diabetyków oraz przez kobiety w ciąży, które borykają się z cukrzycą ciążową.
Uczulenie na miód
Tak jak ustaliliśmy, miód jest prozdrowotnym produktem, jednak może również stanowić silny alergen. W rzeczywistości nie jesteśmy uczuleni na sam miód, a na surowce, z którego jest pozyskiwany. Uczulenie na miód powiązane jest z:
- pyłkami kwiatów,
- pyłkami drzew,
- pyłkami traw,
- pyłkami innych roślin.
Uczulenie na miód może objawiać się poprzez objawy dermatologiczne, gastryczne, oddechowe oraz przez reakcje natychmiastowe. W skrajnych przypadkach alergia na miód może doprowadzić do niebezpiecznego wstrząsu anafilaktycznego.
Do objawów uczulenia na miód należą:
- pokrzywka skórna,
- świąd skóry,
- obrzęki: naczyniowy, powiek, ust, nosa, gardła,
- wymioty i biegunka,
- bóle brzucha,
- kaszel,
- duszności,
- bóle głowy,
- osłabienie,
- rozdrażnienie.
Zobacz także: Pyłek pszczeli – prozdrowotne właściwości, skutki uboczne, opinie
Jakie są rodzaje miodu?
Miód powstaje w sposób naturalny. Jego skład, smak, właściwości lecznicze zależą przede wszystkim od pszczół, a dokładnie od tego, skąd zebrały nektar, albo spadź. Owady mają do dyspozycji różne rodzaje roślin, stąd możemy też wyróżnić różne rodzaje miodu. Ta klasyfikacja może występować pod nazwą miody odmianowe. Jeżeli na słoiku z miodem widnieje etykieta z napisem „miód wrzosowy”, to oznacza, że źródłem nektaru był kwiat wrzosu. Miód wielokwiatowy powstaje natomiast z różnych rodzajów kwiatów.
Miód możemy podzielić ze względu na jego konsystencję, rodzaj surowca oraz odmianę.
Miody mogą różnić się również konsystencją i rodzajem surowca. Tutaj wyróżniamy: miód stały, miód płynny, miód kremowany, miód nektarowy (pozyskiwany z kwiatów), miód spadziowy, miód mieszany, czyli nektarowo-spadziowy lub spadziowo-nektarowy.
Miód akacjowy
Miód akacjowy powstaje z nektaru pobieranego z drzewa o nazwie robinia pseudoacacia. Charakteryzuje się delikatnym, kwiatowym posmakiem oraz jasnozieloną barwą. Można go stosować do słodzenia napojów, stanowi również dodatek do słodkich wypieków i deserów.
Właściwości zdrowotne miodu akacjowego:
- wpływa na oczyszczanie naszego organizmu z toksyn,
- pomaga w rozluźnieniu napiętych mięśni gładkich oraz mięśni prążkowanych,
- łagodzi objawy choroby wrzodowej żołądka oraz choroby wrzodowej dwunastnicy.
Miód leśny
Miód leśny wytwarzany jest z dzikich kwiatów porastających leśne polany. Ten rodzaj miodu przybiera różne barwy i cechuje się dość mocnym i wyczuwalnym smakiem. Najczęściej stosowany jest do słodkich deserów.
Właściwości zdrowotne miodu leśnego:
- wzmacnia organizm oraz wpływa na odporność,
- zwalcza infekcje powiązane z układem oddechowym,
- pomaga zwalczać bakterie znajdujące się w układzie pokarmowym,
- wpływa na układ sercowo-naczyniowy.
Miód lipowy
Miód lipowy wytwarzany jest z nektaru pochodzącego z kwiatów lipy. Jest miodem o złotej barwie i delikatnym, słodkim smaku, Wykorzystuje się go do sporządzania ziołowych nalewek, do słodzenia napojów, wypieków oraz do kanapek.
Miód lipowy stosuje się przy:
- osłabieniu organizmu i problemach z odpornością,
- przeziębieniach i grypie,
- zapaleniu płuc oraz zapaleniu oskrzeli.
Miód gryczany
Miód gryczany uchodzi za jeden z najzdrowszych miodów. Pozyskiwany jest z gryki zwyczajnej i charakteryzuje się ciemną barwą. Nie jest bardzo słodki, dlatego też sprawdza się jako dodatek do dań mięsnych, do wypieków (zwłaszcza pierniczków), serów oraz do sosów.
Wśród właściwości zdrowotnych miodu gryczanego można wymienić:
- wpływ na odporność i stan naczyń krwionośnych,
- działanie antyoksydacyjne,
- działanie przeciwmiażdżycowe,
- zapobieganie procesom nowotworowym,
- łagodzenie objawów chorób reumatycznych.
Miód manuka
Miód manuka powstaje z nektaru krzewu manuka – roślina występuje na terenie Nowej Zelandii oraz Australii. Ma żółtą barwę, a popularność zawdzięcza wielu prozdrowotnym właściwościom.
Miód manuka:
- wykazuje działanie przeciwutleniające, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe oraz przeciwzapalne,
- może być stosowany przy problemach z układem pokarmowym,
- przyspiesza gojenie się ran,
- stosowany na skórę wpływa na zmniejszenie zmian trądzikowych,
- leczy stany zapalne skóry.
Miód nawłociowy
Miód nawłociowy powstaje z nektaru z dzikich kwiatów, wśród których dominuje nawłoć pospolita. Miód ma żółtą barwę oraz charakterystyczny smak, który można określić jako słodko-kwaśno-gorzki. Stosowany jest do wypieków.
Właściwości zdrowotne:
- wykazuje działanie bakteriobójcze oraz moczopędne,
- wzmacnia odporność organizmu, pomaga w walce z przeziębieniem i grypą,
- łagodzi stany zapalne skóry,
- obniża ciśnienie krwi i wpływa na układ krwionośny.
Miód nektarowo-spadziowy
Miód nektarowo-spadziowy powstaje ze spadzi drzew liściastych oraz nektarów kwiatowych. Jego barwa może się różnić – występuje w brązowych lub w zielonkawych odcieniach. Miód ma lekko korzenny armat i może być szeroko wykorzystywany w kuchni, zwłaszcza do słodkich wypieków.
Właściwości prozdrowotne miodu nektarowo-spadziowego to:
- działanie przeciwzapalne, antybakteryjne, oczyszczające, żółciopędne, moczopędne,
- wpływanie na układ krążenia, drogi oddechowe, układ pokarmowy,
- wspieranie organizmu podczas stanów zapalnych,
- wzmacnianie organizmu – zwłaszcza podczas anemii, silnego stresu i zmęczenia.
Zobacz: Miód słonecznikowy – właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania
Miód rzepakowy
Miód rzepakowy pozyskiwany jest z nektaru z rzepaku. Ma delikatną, kremową konsystencję i białą barwę. Można go stosować do smarowania kanapek lub do słodzenia kawy i herbaty.
Właściwości zdrowotne miodu rzepakowego:
- wspiera układ odpornościowy oraz układ krwionośny,
- pomaga w oczyszczaniu organizmu z toksyn,
- wpływa na wzmocnienie kości,
- pozytywnie oddziałuje na tarczycę,
- jest źródłem żelaza oraz boru.
Miód spadziowy
Miód spadziowy powstaje nie z nektaru, lecz ze spadzi – słodkiej cieczy pojawiającej się, w postaci tzw. rosy miodowej, na liściach i gałązkach niektórych gatunków drzew liściastych lub iglastych. Ma wyrazisty smak i jest mniej słodki w porównaniu z innymi miodami. Występuje w lekko zielonej barwie i jest doskonałym dodatkiem do potraw.
Właściwości prozdrowotne:
- wykazuje działanie antybakteryjne oraz antyoksydacyjne,
- wpływa na układ moczowy,
- reguluje pracę nerek oraz wątroby,
- wpływa na odporność i prawidłowe funkcjonowanie organizmu,
- zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób układu krwionośnego,
- zmniejsza ryzyko zachorowania na nowotwory.
Miód wielokwiatowy
Miód wielokwiatowy wytwarzany jest z nektarów pozyskiwanych z wielu kwiatów. Zazwyczaj cechuje się jasną barwą oraz klasycznym, słodkim posmakiem. Uchodzi za miód uniwersalny i może być szeroko wykorzystywany w domowej kuchni. W diecie często stanowi zdrowszy zamiennik cukru.
Właściwości zdrowotne miodu wielokwiatowego:
- wpływa na odporność,
- przyspiesza gojenie się ran,
- odżywia i regeneruje przesuszoną skórę.
Zobacz: Miód lawendowy – charakterystyka, właściwości, zastosowanie
Miód wrzosowy
Miód wrzosowy powstaje z nektaru z kwiatów wrzosu. Ma charakterystyczną, galaretkową konsystencję oraz bursztynową barwę. Może być stosowany np. jako dodatek do napojów.
Miód wrzosowy:
- zalecany jest przy schorzeniach układu moczowego oraz gruczołu krokowego,
- pomaga przy schorzeniach nerek,
- wykazuje działanie przeciwzapalne, moczopędne, antybakteryjne,
- wspomaga trawienie,
- wpływa na regenerację flory bakteryjnej,
- leczy dolegliwości związane z układem oddechowym,
- wpływa na odporność,
- pomaga w leczeniu trądziku.
Zapoznaj się: Miód pitny – zdrowy alkohol?
Który rodzaj miodu jest najzdrowszy?
Każdy rodzaj miodu charakteryzuje się inną konsystencją, barwą, smakiem oraz właściwościami. Przez to również trudno jest określić, który miód jest najzdrowszy. Przy wyborze miodu powinniśmy więc zwrócić uwagę nie tylko na nasze preferencje smakowe, ale również na zdrowie i potrzeby organizmu.
Bibliografia
M. Stary, S. Kowalski, Miód – jego właściwości żywieniowe i zdrowotne, Zdrowa Żywność – Zdrowy Styl Życia, 2010
M. Frontczak, B. Olas, Miód i jego składniki chemiczne; rola w profilaktyce i leczeniu chorób układu krążenia, Kosmos. Problemy Nauk Biologicznych tom 70 nr 1, 2021 (dostęp online) https://kosmos.ptpk.org/index.php/Kosmos/article/view/2699/2664
M. Bąkowska, K. Janda, Właściwości prozdrowotne wybranych miodów, Pomeranian Journal of Life Sciences 64(3), 2018
E. Majewska, J. Trzanek, Właściwości przeciwutleniające miodów wielokwaiatowych i innych prosuktów pszczelich, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna XLII, 4, 2009 (dostęp online) https://ptfarm.pl/pub/File/bromatologia_2009/bromatologia_4_2009/Bromat%204-2009%20s.%201089-1094.pdf
E. Majewska, Porównanie wybranych właściwości miodów pszczelich jasnych i ciemnych, Nauka. Przyroda. Technologie tom 3 zeszyt 4, 2009 (dostęp online) http://www.npt.up-poznan.net/pub/art_3_143.pdf
