Miód lipowy – charakterystyka
Miód lipowy otrzymywany jest z nektaru kwiatów lipy szerokolistnej i drobnolistnej. Uchodzi za jeden z najpopularniejszych – i jednocześnie najsmaczniejszych – odmian miodu w Polsce. Pozyskuje się go na przełomie czerwca i lipca, czyli w okresie kwitnienia lipy.
Kolor miodu lipowego zazwyczaj przybiera barwę jasnożółtą, ale również bywa zielonkawy lub słomkowy – w zależności od odmiany lipy. Nuty smakowe i zapachowe miodu lipowego sprawiają, że ten produkt od pszczół doceniany jest przez wielu smakoszy. Warto wiedzieć, że jego smak jest dość charakterystyczny. Mimo że miód jest słodki, to równocześnie bywa kwaskowaty, a niektórzy wyczuwają w nim również nutę goryczy. Cechuje się również intensywnym zapachem kwiatów lipy.
Krystalizacja miodu lipowego
Miód lipowy po 3-4 tygodniach ulega naturalnemu procesowi krystalizacji, który związany jest z zawartością węglowodanów. Przez to, że cukry stanowią większość składu miodu i znacznie przewyższają ilość wody, to po pewnym czasie węglowodany zaczynają się wytrącać, przybierając postać kryształków. Po krystalizacji miód lipowy przybiera jasnokremową barwę.
Jeżeli chcemy ponownie uzyskać płynną postać miodu, to wystarczy, że delikatnie go podgrzejemy. Uważajmy jednak, aby temperatura nie przekraczała 40 stopni Celsjusza – wówczas miód traci swoje cenne właściwości.
Miód lipowy kremowany – czym jest?
Miód lipowy poddawany jest również procesowi kremowania, który sprawia, że naturalny produkt nie ulega krystalizacji. Miód kremowany w swojej konsystencji – jak sama nazwa wskazuje – przypomina gęsty krem. Nie znajdziemy w nim grudek czy kryształów. Proces kremowania nie wpływa negatywnie na aktywność biologiczną prozdrowotnych substancji zawartych w miodzie.
Wartości odżywcze i skład miodu lipowego
Miód lipowy doceniany był już w medycynie ludowej – uchodził za naturalne remedium na przeziębienie i kaszel. Współcześnie również doceniamy bogactwo prozdrowotnych substancji, które znajdują się w jego składzie. Miód lipowy wykazuje przede wszystkim silne działanie antybiotyczne. Większą aktywnością przeciwbakteryjną charakteryzują się jedynie: miód nawłociowy, miód gryczany oraz miód nektarowo-spadziowy.
W miodzie lipowym znajduje się od 70% do 80% cukrów (około 70% stanowi glukoza i fruktoza, natomiast około 3% składu należy do sacharozy) oraz od 10% do 20% wody. Pozostałe składniki to: olejki eteryczne, białka, fenole, flawonoidy, glikozydy, garbniki, związki goryczkowe, kwasy organiczne, enzym lizozym, witaminy, składniki mineralne.
W składzie miodu lipowego znajdziemy m.in.:
- olejki eteryczne,
- garbniki,
- związki goryczkowe,
- kwasy organiczne,
- rutynę,
- witaminę C,
- witaminę B2 (ryboflawina),
- witaminę PP (niacyna),
- witaminę B4 (cholina),
- witaminę B5 (kwas pantotenowy),
- witaminę B6 (pirydoksyna),
- witaminę B9 (kwas foliowy),
- wapń,
- żelazo,
- magnez,
- fosfor,
- potas,
- cynk,
- sód,
- miedź,
- mangan,
- selen.
Miód lipowy – kaloryczność i wartość indeksu glikemicznego
Miód lipowy jest produktem wysokokalorycznym – w jego 100 gramach zawartych jest około 330 kalorii. Źródłem kalorycznością są przede wszystkim węglowodany, czyli glukoza i fruktoza (ich zawartość to 82 gramy w 100 gramach miodu lipowego).
Prócz kalorii warto zwrócić uwagę również na wartość indeksu glikemicznego. W przypadku miodu lipowego wartość IG jest średnia i wynosi około 55. To oznacza, że ten produkt od pszczół może znacznie podnosić stężenie glukozy we krwi w przypadku osób zmagających się z cukrzycą i insulinoopornością. Przed włączeniem miodu do diety diabetyka zawsze zaleca się konsultację z lekarzem lub z dietetykiem.
Jak miód lipowy wpływa na nasze zdrowie? Właściwości
Miód lipowy cechuje się szerokim działaniem prozdrowotnym:
- przeciwbakteryjnym,
- przeciwgrzybiczym,
- przeciwzapalnym,
- napotnym,
- wykrztuśnym,
- przeciwskurczowym,
- moczopędnym.
Miód lipowy na odporność
Miody przede wszystkim określane są jako produkty naturalnie podnoszące naszą odporność. W przypadku miodu lipowego duże znaczenie dla naszego zdrowia ma obecność przeciwutleniaczy, związków polifenolowych, które chronią organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników, a także stanowią barierę ochronną dla białek budujących komórki oraz dla materiału genetycznego.
Wysoka zawartość olejków eterycznych sprawia, że miód wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne. Sprawdzi się więc w roli naturalnego specyfiku na przeziębienie i inne infekcje. Olejki eteryczne niszczą zwłaszcza drobnoustroje bytujące w obrębie błon śluzowych dróg oddechowych, czyli w nosie i w gardle. Dzięki temu miód oddziałuje przeciwkaszlowo, a także wspomaga leczenie zapalenia oskrzeli i płuc.
Miód lipowy na układ nerwowy
Miód z kwiatów lipy działa kojąco na nasz układ nerwowy – składniki miodu mają działanie łagodnie rozkurczające i uspokajające. Produkt od pszczół zniweluje więc wszelkie napięcia nerwowe, a także pozytywnie wpłynie na koncentrację, procesy zapamiętywania i uczenia się. Zalecany jest dla osób, które narażone są na silne oddziaływanie stresu, wzmożony wysiłek intelektualny oraz borykają się z bezsennością i zaburzeniami snu.
Miód lipowy na układ moczowo-płciowy
Miód wykazuje delikatne działanie moczopędne, dzięki czemu wspiera leczenie schorzeń w obrębie układu moczowo-płciowego.
Miód lipowy na układ krążenia
Miód lipowy powoduje nasilenie skurczów mięśnia sercowego, dlatego też wpływa na lepsze ukrwienie naczyń wieńcowych. Badania naukowe wskazują, że może również przyczyniać się do zatrzymania postępowania miażdżycy – dzięki redukcji stężenia cholesterolu całkowitego, trójglicerydów oraz „złego” cholesterolu frakcji LDL. Zwiększa natomiast poziom „dobrego” cholesterolu, czyli frakcji HDL. Pomaga również w obniżeniu ciśnienia tętniczego krwi i ogranicza ryzyko wystąpienia chorób serca oraz chorób krążenia.
Miód lipowy a układ pokarmowy
Produkt od pszczół stosowany jest w przypadku zaburzeń układu pokarmowego, a zwłaszcza przy nadkwasocie żołądka – miód eliminuje zgagę. Stosowany jest w leczeniu choroby wrzodowej, ponieważ przyspiesza regenerację tkanki i odnowę błony śluzowej. Pobudza również perystaltykę jelit, przyspieszając proces przemiany materii i wspomagając walkę z zaparciami.
Miód lipowy – źródło energii
Wysoka zawartość węglowodanów sprawia, że miód lipowy jest produktem dodającym naszemu organizmowi energii. To działanie docenią zwłaszcza sportowcy i osoby, które są w trakcie rekonwalescencji.
Miód lipowy na problemy skórne
Miód z kwiatów lipy pozytywnie wpływa na stan naszej skóry, dzięki właściwościom przeciwzapalnym i antybakteryjnym. Łagodzi on podrażnienia, redukuje zmiany skórne, zmiany trądzikowe, nawilża oraz odżywia naskórek. Przyspiesza również procesy gojenia się ran i wspomaga oczyszczanie skóry.
Uwaga: Z miodu lipowego możemy wykonać domowe kosmetyki, np. maseczkę do twarzy czy peeling. Przed aplikacją tego produktu na skórę, należy jednak wykonać test uczuleniowy. Wystarczy, że niewielką ilość miodu naniesiemy na fragment skóry np. na nadgarstku lub za uchem. Jeżeli nie odczujemy pieczenia, swędzenia, a nasz naskórek nie będzie zaczerwieniony, wówczas możemy włączyć miód lipowy do pielęgnacji.
Przeczytaj: Miód akacjowy – wartości, właściwości, zastosowanie
Jak stosować miód lipowy?
Miód lipowy znajduje szerokie zastosowanie w naszej domowej kuchni. Może stanowić słodki dodatek do: deserów, smoothie, koktajli, wypieków, dressingów sałatkowych, marynat do mięs, owsianek, muesli, naleśników, kanapek. Warto nim słodzić herbatę lub kawę, eliminując z diety biały cukier spożywczy. Pamiętajmy jednak o tym, aby nie dodawać miodu do gorącego napoju, ponieważ w temperaturze powyżej 40 stopni Celsjusza utraci on swoje cenne właściwości – enzymy ulegają rozkładowi. Miodem słodzimy więc ostudzoną herbatę, kawę czy napar ziołowy.
W przypadku przeziębienia, lub w celu wzmocnienia odporności, możemy wykonywać prozdrowotne mikstury. Wystarczy, że miód lipowy dodamy do herbaty z imbirem, herbaty malinowej, herbaty z sokiem z cytryny lub do mleka z czosnkiem i masłem.
Sprawdź: Miód pitny – zdrowy alkohol?
Jakie są przeciwwskazania do stosowania miodu lipowego?
Miód lipowy nie powinien być podawany dzieciom poniżej pierwszego roku życia, ponieważ może stanowić niebezpieczeństwo dla układu trawiennego. Ze względu na wysoką kaloryczność na ten produkt od pszczół powinny także uważać osoby borykające się z nadwagą i otyłością. Średnia wartość indeksy glikemicznego sprawia natomiast, że miód nie jest zalecany w diecie diabetyków.
Bezwzględnym przeciwwskazaniem do spożywania miodu lipowego jest alergia na pyłki kwiatów lipy oraz alergia na produkty pszczele. W przypadku wystąpienia objawów takich jak duszności, zaczerwienienie skóry, pojawienie się opuchlizny, należy bezzwłocznie zgłosić się do lekarza.
Zapoznaj się: Miód z cynamonem – właściwości zdrowotne. Czy ma działanie odchudzające?
Miód lipowy a ciąża
Miód obecny w diecie kobiet ciężarnych jest współcześnie tematem wielu lekarskich dyskusji – z uwagi na ryzyko zakażenia np. toksyną botulinową. Owszem, bakterie obecne są w każdym z rodzajów miodu, przez co zagrażają zdrowiu i życiu dzieci poniżej pierwszego roku życia. Nie stanowią jednak bezpośredniego zagrożenia dla kobiety w ciąży oraz rozwijającego się dziecka ze względu na kwaśne środowisko panujące w przewodzie pokarmowym. Choć zdania są podzielone, to przed włączeniem naturalnego miodu do jadłospisu kobiety w ciąży, najlepiej jest się skonsultować z lekarzem.
Jak prawidłowo przechowywać miód lipowy?
Aby miód lipowy jak najdłużej zachował swój smak i prozdrowotne właściwości, to należy zadbać o jego prawidłowe przechowywanie. Warto trzymać go w miejscu zaciemnionym, a także suchym – miód może chłonąć wilgoć oraz zapachy z otoczenia. Optymalna temperatura pomieszczenia powinna wynosić od 10 do 15 stopni Celsjusza.
Bibliografia
M. Bąkowska, K. Janda, Właściwości prozdrowotne wybranych miodów, Pomeranian Journal of Life Sciences, 64(3), 2018 (dostęp online) https://www.researchgate.net/publication/327900157_Wlasciwosci_prozdrowotne_wybranych_miodow
B. Kędzia, E. Hołderna-Kędzia, A. Dutkowiak, Aktywność antybiotyczna krajowych miodów odmianowych, Postępy Fitoterapii, nr 2, 2014 (dostęp online) http://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2014/11/pf_2014_067-070.pdf
https://oliwka24.pl/miod-lipowy/
https://www.izielnik.pl/blog/miod-lipowy-jakie-ma-wlasciwosci-na-co-pomaga-i-jak-go-rozpoznac
