Olejek z oregano – właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania

Mało kto wie, że olejek z oregano jest prawdziwą skarbnicą właściwości prozdrowotnych. Możemy go stosować zarówno zewnętrznie, jak i wewnętrznie. Jakie substancje znajdziemy w jego składzie? Jaka jest zalecana dzienna dawka spożycia? Czy olej z oregano wywołuje niepożądane skutki uboczne? Przeczytajcie.

Olejek z oregano

Olejek z oregano – jakie są jego prozdrowotne właściwości?

Oregano, czyli lebiodka pospolita, to roślina występująca na terenie Europy, Azji i Afryki Północnej. Przede wszystkim znana jest jako przyprawa, warto jednak wiedzieć, że z jej świeżych liści i łodyg produkowany jest olejek o wielu prozdrowotnych właściwościach. 

Olejek z oregano jest dopuszczony do stosowania jako suplement diety. Wykorzystywany jest także w przemyśle spożywczym jako dodatek smakowy. Zastosowanie znajduje również w kosmetyce.

Uwaga: Aby olejek z oregano nie podrażniał naszej skóry oraz błon śluzowych, to powinien być stosowany wyłącznie po rozcieńczeniu. 

Olej z oregano ceniony jest za obecność składników fenolowych, czyli przede wszystkim karwakrolu i tymolu. Obie te substancje wykazują silne działanie antybakteryjne oraz przeciwgrzybicze. Prócz nich w składzie oleju znajdziemy:

  • flawonoidy (luteolina, apigenina),
  • seskwiterpeny,
  • kwasy fenolowe (kwas rozmarynowy, kwas kawowy),
  • trójterpeny (kwas ursolowy),
  • garbniki,
  • fitosterole,
  • witaminy z grupy B, 
  • witaminę C, 
  • witaminę K,
  • cynk, 
  • magnez,
  • potas,
  • żelazo,
  • wapń.

Flawonoidy to cenne składniki, które neutralizują działanie tak zwanych wolnych rodników – wolne rodniki przyczyniają się do starzenia się komórek organizmu, mogą być odpowiedzialne za rozwój m.in. chorób nowotworowych. Flawonoidy dodatkowo pozytywnie wpływają na przyswajalność witamin, obniżają ciśnienie tętnicze krwi i wzmacniają naczynia krwionośne.

Beta-kariofilen, należący do seskwiterpenów, wykazuje silne właściwości przeciwbólowe, przeciwzapalne oraz antyoksydacyjne. Natomiast garbniki działają ściągająco przeciwzapalnie i odkażająco, co ma szczególne znaczenie w pielęgnacji skóry.

Antyoksydantem zwalczającym szkodliwe działanie wolnych rodników jest również witamina C. Wspomaga nie tylko nasz układ immunologiczny, ale również układ krwionośny. Witaminy z grupy B są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania m.in. układu nerwowego, sercowo-naczyniowego oraz oddechowego. Z kolei witamina K bierze udział w procesie krzepnięcia krwi i uczestniczy w metabolizmie kości.

Olejek z oregano – jak wpływa na nasze zdrowie?

Olejek z oregano, prócz wspomnianych właściwości antybakteryjnych i przeciwgrzybiczych, wykazuje również działanie:

  • przeciwzapalne,
  • przeciwbólowe,
  • przeciwpasożytnicze,
  • przeciwdrobnoustrojowe,
  • przeciwwirusowe,
  • przeciwcukrzycowe,
  • wspomagające procesy trawienne,
  • antyoksydacyjne,
  • rozkurczające,
  • wspomagające odporność.

Olejek z oregano wzmacnia odporność

Olejek z oregano naturalnie wpływa na naszą odporność – zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, gdy wzrasta zachorowalność na wszelkiego rodzaju infekcje. Olej zalecany jest w walce z przeziębieniem i grypą, ponieważ działa jak naturalny antybiotyk i nie tylko skraca okres infekcji, ale również łagodzi występujące objawy.

Oregano wspomaga wydzielanie śluzu przez błony śluzowe górnych dróg oddechowych, dlatego też zalecane jest przy infekcjach zatok, katarze czy kaszlu. Ekstrakt z oregano ułatwia również rozpuszczanie nadmiaru flegmy zalegającej w oskrzelach i zatokach. 

Olejek z oregano zwalcza bakterie

Badania naukowe potwierdzają, że składniki zawarte w oleju z oregano (krwakrol i tymol) zabijają bakterie oraz osłabiają integralność ich ścian i błon komórkowych. Co ważne, olej nie wykazuje negatywnego wpływu na dobre bakterie, dlatego można stosować go jednocześnie przy terapii probiotycznej.

Olej z oregano jest pomocny w zwalczaniu bakterii Helicobacter pyroli. Stanowi ona jedną z głównych przyczyn rozwoju wrzodów żołądka i dwunastnicy.

Olejek z oregano na drożdżaki

Olej z oregano wykazuje działanie przeciwgrzybicze, skutecznie zwalczając zwłaszcza Candida albicans. Jest to drożdżak, który naturalnie występuje w jelicie grubym, ale w momencie przedostania się do innych części organizmu, determinuje rozwój zakażeń gardła, jamy ustnej oraz zmian o podłożu zapalnym na skórze.

Olejek z oregano na problemy trawienne

Substancje zawarte w olejku z oregano sprzyjają utrzymaniu równowagi flory bakteryjnej w obrębie jelit – zaburzenia flory bakteryjnej mogą występować przy chorobach układu pokarmowego.

Oregano korzystnie wpływa również na wydzielanie żółci, soku żołądkowego i śliny. Usprawnia procesy trawienia, łagodzi niestrawności, biegunki oraz objawy związane z zapaleniem żołądka. Dzięki właściwościom rozkurczającym może być pomocny przy skurczach mięśni gładkich w obrębie układu trawiennego. 

Olejek z oregano podczas zatrucia

Olejek z oregano przyjmowany jest m.in. po spożyciu nieświeżych produktów, które mogą prowadzić do zatrucia pokarmowego. Oregano hamuje rozwój drobnoustrojów i bakterii w organizmie.

Olejek z oregano a alergia 

Olejek z oregano wykazuje działanie przeciwzapalne i może zmniejszać nadwrażliwość układu odpornościowego, przyczyniając się do łagodnego obniżenia objawów związanych z reakcją alergiczną.

Olejek z oregano łagodzi bolesne miesiączki

Dzięki właściwościom rozkurczającym olejek z oregano zalecany jest dla kobiet, które borykają się z bolesnymi oraz z nieregularnymi miesiączkami. Dodatkowo przyjmowanie olejku stymuluje krążenie krwi w obrębie miednicy – tym samym dochodzi do naturalnej regulacji cyklu miesiączkowego. Może również łagodzić dolegliwości towarzyszące menopauzie, takie jak obniżenie libido, uderzenia gorąca czy wahania nastrojów.

Olejek z oregano na zapalenie ucha

Badania dowodzą, że olejek z oregano może wspomagać leczenie zapalenia ucha środkowego.

Olejek z oregano na trądzik

Olejek z oregano możemy dodawać do kosmetyków przeznaczonych do pielęgnacji skóry trądzikowej lub stosować jako naturalne serum (po rozcieńczeniu w oliwie z oliwek lub w oleju kokosowym). Substancje aktywne wykazują działanie ściągające, przeciwbakteryjne oraz rozjaśniające. Olejek z oregano będzie więc redukować istniejące zmiany trądzikowe, a także zmniejszy widoczność przebarwień. 

Olejek z oregano na skórę

Olejek z oregano zalecany jest nie tylko w przypadku trądziku. Naturalny kosmetyk łagodzi również skutki ugryzienia owadów i objawy związane z: grzybicą, egzemą, łuszczycą, trądzikiem różowatym, opryszczką, czyrakami, łupieżem. 

Zapoznaj się: Olejek z opuncji figowej – zastosowanie na skórę i włosy, opinie

Jak stosować olejek z oregano?

Olej kokosowy
Olejek z oregano możemy rozcieńczyć m.in. z olejem kokosowym

Mimo że oregano króluje w naszej kuchni, to sam olejek możemy stosować na różne sposoby – zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Pamiętajmy jednak o tym, że jest to produkt silnie skoncentrowany, dlatego też bez wcześniejszego rozcieńczenia negatywnie wpłynie na błonę śluzową oraz na naszą skórę.

Dawkowanie olejku z oregano

Dawkowanie olejku z oregano można podzielić na dawkę profilaktyczną oraz dawkę leczniczą. W przypadku dawki profilaktycznej zaleca się stosowanie maksymalnie dwóch kropli olejku co drugi dzień. Dawka lecznicza to od 5 do 7 kropli zażywanych przez maksymalnie 7 dni. Po upływie tygodnia najlepiej odstawić produkt na kilkanaście dni. Potem możemy ponownie wrócić do jego stosowania.

Olejek z oregano do stosowania wewnętrznego

Jeżeli zamierzamy stosować olejek z oregano wewnętrznie, to musimy wiedzieć, że olejki eteryczne nie rozpuszczają się w wodzie. Olejek należy więc rozcieńczyć w: tłuszczach (np. oliwa z oliwek), miodzie, mleku, jogurtach czy w soku pomidorowym – np. 1 kroplę olejku rozcieńczamy z łyżką stołową oliwy z oliwek.

  • Olejek z oregano przy problemach żołądkowych: kropelkę olejku z oregano dodajemy do łyżki stołowej miodu. Mieszankę możemy popić wodą.
  • Olejek z oregano jako dodatek do potraw: 1-2 kropelki olejku z oregano możemy dodać np. do sosu do pizzy lub do sosu do spaghetti.
  • Olejek z oregano podczas przeziębienia lub grypy: 1 kroplę olejku z oregano możemy połączyć z miodem i dodać do herbaty. 

Olejek z oregano do stosowania zewnętrznego

Olejek świetnie sprawdza się w roli naturalnego kosmetyku lub dodatku do gotowych produktów pielęgnacyjnych. Tak jak wspomnieliśmy wyżej, łagodzi on zmiany skórne i pomaga w walce m.in. z grzybicą, trądzikiem pospolitym, trądzikiem różowatym, łupieżem, egzemą. 

Przed każdą aplikacją na skórę olejek należy rozcieńczyć wodą lub innymi olejami (np. z oliwą z oliwek czy z olejem kokosowym). Natomiast przed jego pierwszym użyciem zalecamy przeprowadzenie próby uczuleniowej. Wystarczy, że niewielką ilość rozcieńczonego olejku zaaplikujemy na fragment skóry np. za uchem lub na nadgarstku. Jeżeli po około 20 minutach nie zauważymy negatywnych objawów, takich jak zaczerwienienie, swędzenie, pieczenie, wysypka, pokrzywka, to oznacza, że możemy dodać ten specyfik do naszej pielęgnacji.

Olejek z oregano stosowany jest zewnętrznie również w przypadku dolegliwości bólowych (bóle reumatyczne, ból ucha), ugryzień owadów czy przeziębienia i grypy.

  • Olejek z oregano na infekcje jamy ustnej (stany zapalne dziąseł, paradontoza, ból dziąseł, afty): mieszamy ze sobą łyżkę oleju kokosowego i 1-2 krople olejku z oregano. Następnie mieszanką płuczemy jamę ustną przez 10 minut. Na końcu olej wypluwamy oraz dokładnie przepłukujemy jamę ustną wodą. Pamiętajmy o tym, że oleju kokosowego nie powinno się połykać.
  • Olejek z oregano przy bólach reumatycznych: rozcieńczony olejek (np. w oliwie z oliwek) wcieramy w bolące miejsca. Możemy go również dodawać do kąpieli. 
  • Olejek z oregano na ból ucha: olejek rozcieńczamy w oliwie z oliwek i smarujemy zewnętrzną stronę małżowiny usznej. Nie zaleca się wkraplania nawet rozcieńczonego olejku do ucha.
  • Olejek z oregano na zmiany trądzikowe: olejek rozcieńczamy za pomocą oliwy z oliwek i rozprowadzamy go w miejscach wyprysków trądzikowych. Olejek warto również przyjmować doustnie, aby poprawić stan cery.
  • Olejek z oregano na miejsca po ugryzieniu owadów: olejek rozcieńczamy z oliwą z oliwek oraz nakładamy na skórę.
  • Olejek z oregano podczas przeziębienia lub grypy: 3 krople olejku z oregano mieszamy z olejem kokosowym, a następnie przeprowadzamy delikatny masaż klatki piersiowej.

Olejek z oregano do inhalacji

Olejek z oregano możemy stosować do domowej aromaterapii i inhalacji. Substancje zawarte w olejku łagodnie uspokajają, zwalczają stres i napięcie nerwowe. Pomagają również przy katarze, kaszlu czy zapaleniu zatok. 

Uwaga: Aby zmniejszyć objawy towarzyszące zapaleniu zatok, należy wykonywać wyłącznie inhalacje i parówki. Nie wlewamy olejku bezpośrednio do nosa, ponieważ może to wypalić naszą śluzówkę.

Do wykonania inhalacji lub aromaterapii wlewamy od 20 do 30 kropli olejku do inhalatora, lub do dyfuzora. Możemy też zagotować pół litra wody, wlać do miski i dodać 2 krople olejku. Następnie wdychamy parę nosem przez około 10 minut – warto narzucić na głowę ręcznik, aby ograniczyć uciekanie pary.

W przypadku przeziębienia grypy zalecane są również gorące kąpiele. Wystarczy, że 8 kropli olejku z oregano, łyżkę stołową oliwy z oliwek oraz łyżkę stołową miodu dodamy do wanny z gorącą wodą. Taka mieszanka zwłaszcza rozgrzeje nasze mięśnie oraz łagodnie poprawi samopoczucie.

Olejek z oregano – skutki uboczne stosowania

Suszone oregano na stole
Olejek z oregano stosowany bezpośrednio na skórę może powodować silną reakcję alergiczną

Mimo że olejek z oregano zawiera szereg prozdrowotnych substancji, to musimy zachować ostrożność w czasie jego stosowania. Przekraczanie zalecanych dawek oraz wewnętrzne stosowanie przez ponad tydzień może skutkować wystąpieniem niepożądanych objawów. Zwłaszcza nierozcieńczony olejek stosowany zewnętrznie może przyczynić się do powstawania podrażnień oraz do reakcji alergicznej. W niektórych przypadkach może powodować silne uczucie pieczenia naskórka.

Do negatywnych skutków ubocznych stosowania olejku z oregano wewnętrznie należą dolegliwości żołądkowo-jelitowe oraz podrażnienia układu pokarmowego.

Jakie są przeciwwskazania do stosowania olejku z oregano?

Olejek z oregano nie jest zalecany dla kobiet w ciąży ze względu na to, że przyczynia się do obniżenia zdolności do przyswajania żelaza. Dodatkowo olejek może działać rozkurczowo na mięśnie miednicy, dlatego stanowi zagrożenie zwłaszcza podczas pierwszego trymestru ciąży. Nie jest także zalecany dla kobiet karmiących piersią ze względu na brak danych dotyczących skutków ubocznych.

Olej z oregano warto odstawić na 2 tygodnie przed planowaną operacją – ze względu na działanie rozkurczowe – oraz przed usuwaniem zęba – ze względu na możliwe krwawienie. 

Oregano może utrudniać również wchłanianie takich pierwiastków jak miedź i cynk.

Równoczesne stosowanie oleju z oregano i leków przeciwcukrzycowych i przeciwzakrzepowych może skutkować krwotokami oraz obniżeniem poziomu glukozy we krwi u diabetyków.

Ze względu na duże ryzyko wystąpienia podrażnień układu pokarmowego, olejek z oregano nie powinien być stosowany przez osoby, które zmagają się silnymi problemami ze strony przewodu pokarmowego. 

Olejek z oregano może wchodzić w niepożądane interakcje z innymi lekami, dlatego też przed rozpoczęciem jego stosowania należy skonsultować się z lekarzem.

Przeciwwskazaniem jest również uczulenie na oregano oraz na rośliny z rodziny jasnowatych. 

Olejek z oregano dla dzieci

Olejek z oregano może być podawany dzieciom. Należy jednak zachować szczególną ostrożność w jego stosowaniu, zarówno wewnętrznym, jak i zewnętrznym. Pamiętajmy przede wszystkim o wcześniejszym rozcieńczeniu olejku. Sugerowana dzienna porcja olejku u dzieci to jedna kropelka. 

Zakup olejku z oregano – na co zwrócić uwagę?

Wybierając olejek z oregano, warto zwrócić uwagę przede wszystkim na to, czy w rzeczywistości pozyskiwany jest z oregano – wielu producentów do produkcji olejku wykorzystuje gatunki tymianku i jedynie na opakowaniu umieszcza nazwę „olejek z oregano”. Jeżeli zależy nam na wysokiej jakości produktu, to warto rozważyć olejek z dzikiego oregano. 

Kolejną ważną kwestią jest zawartość wspomnianego karwakrolu. Przyjmuje się, że powinna ona wynosić minimum 65% całego składu. 

 

 

 

 

Bibliografia

A. Mścisz, E. Czosnowska, Oregano – fascynująca przyprawa, ale czy tylko? Możliwe zastosowania, substancje aktywne, właściwości terapeutyczne, Postępy Fitoterapii, 2008

E. Hać-Szymańczuk, E. Lipińska, O. Grzegrzółka, Ocena aktywności przeciwbakteryjnej oregano, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 2012 (dostep online) https://ptfarm.pl/pub/File/Bromatologia/2012/3/308-314.pdf

O. Suska, O. Turkot, K. Sikorska-Zimny, Oregano – właściwości i wykorzystanie przez ludzi, Innowacje w Pielęgniarstwie i Naukach o Zdrowiu, 2020 (dostęp online) https://wyd.edu.pl/images/2020/IwP_2_2020/06_Suska_Turkot_Sikorska_Innowacje_2_5_2020.pdf

C. Pałczyński, P. Majak, P. Kuna, Naturalny związek fenolowy – karwakrol: droga do odkrycia panaceum?, Alergia, 2015 (dostęp online) http://alergia.org.pl/wp-content/uploads/2017/08/Naturalny-zwi%C4%85zek-fenolowy-%E2%80%93-karwakrol-droga-do-odkrycia-panaceum.pdf

E. Hać-Szymańczuk, E. Lipińska, A. Chlebowska-Śmigiel, Porównanie działania przeciwdrobnoustrojowego olejków eterycznych z szałwii (Salvia officinalis L.) i oregano (Origanum vulgare L.), Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 2014

M. B. Skarzynska, Ł. Czajka, Opieka farmaceutyczna u pacjentów z ostrym lub przewlekłym zapaleniem zatok w populacji pediatrycznej i u osób dorosłych zgodnie z wytycznymi EPOS 2020, Opieka Farmaceutyczna, 2020

M. Glenc-Ambroży, L. Piejko, Rola olejków eterycznych w terapii grzybicy skóry i jej przydatków, Postępy Fitoterapii, 2020 (dostęp online) http://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2021/03/pf_2020_236-240.pdf

A. Ławniczek-Wałczyk, J. Orysiak, A. Stobnicka, Wspomaganie dietą układu odpornościowego w walce z infekcją, Bezpieczeństwo Pracy. Nauka i Praktyka, 2020 (dostęp online) https://www.ciop.pl/CIOPPortalWAR/file/91473/2020122203852&BP_6_2020_s_12_16.pdf