Czym jest aromaterapia?
Aromaterapia to forma medycyny niekonwencjonalnej, w której wykorzystuje się aromatyczne oleje roślinne do poprawy samopoczucia psychicznego oraz łagodzenia dolegliwości bólowych.
Olejki eteryczne, czyli wyciągi z kwiatów, nasion, liści lub korzeni, zawierają szereg prozdrowotnych substancji oraz związków aktywnych. Poprzez układ oddechowy przedostają się do organizmu i oddziałują na receptory nerwowe. Wpływają również na układ limbiczny – obszar mózgu, który odpowiedzialny jest za nasze samopoczucie oraz pamięć. Niektóre rodzaje olejów eterycznych, np. olejek lawendowy, wykazują działanie natychmiastowe – wyciszają, uspokajają, redukują stres.
Sprawdź: Leczenie stresu – jak wygląda terapia?
Jak stosować olejki eteryczne?
Aromaterapię możemy zastosować w zaciszu naszego domu. Warto wiedzieć, że istnieje wiele sposobów na wykorzystanie olejków eterycznych. W walce ze stresem pomogą nam m.in.: aromatyczne inhalacje, masaże, kąpiele oraz stosowanie dyfuzorów.
Inhalacje z użyciem olejków eterycznych
Olejki eteryczne najszybciej działają, gdy je wdychamy – substancje aktywne przedostają się do dróg oddechowych oraz przenikają przez błony śluzowe do krwiobiegu. Domowy zabieg inhalacji polega na wkropieniu do miski gorącej wody kilku kropel olejku, a następnie na powolnym wdychaniu unoszącej się pary wodnej. Głowę możemy okryć ręcznikiem, dzięki temu inhalacja będzie skuteczniejsza.
Przeczytaj: Olejek z oregano – właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania
Dyfuzory do aromaterapii
Dyfuzory do aromaterapii to przydatne gadżety, które rozpylają aromat w naszym pomieszczeniu. Ta metoda sprawdza się zwłaszcza przy długotrwałym stosowaniu. Rozcieńczone olejki eteryczne łatwiej wnikają do organizmu, dzięki czemu zmniejsza się ryzyko, że stężenie wdychanego olejku będzie zbyt wysokie.
Warto wiedzieć, że popularne kominki zapachowe nie powinny być stosowane w domowej aromaterapii. Dlaczego? Pod wpływem wzrostu temperatury zmienia się struktura chemiczna olejków eterycznych. Będą one nadal pięknie pachnieć, lecz stracą swoje właściwości terapeutyczne i nie zmniejszą naszego napięcia nerwowego i stresu.
Uwaga: Cytrusowe olejki eteryczne mogą wchodzić w reakcje z plastikiem. Zalecamy więc wybór szklanego dyfuzora.
Polecamy: Eustres – czy stres może pozytywnie działać na nasz organizm?
Masaże
Aromatyczne masaże wykazują przede wszystkim działanie relaksujące oraz rozluźniające. Przed zastosowaniem olejku eterycznego na skórę należy pamiętać o jego uprzednim rozcieńczeniu (wyjątek stanowią: olejek różany oraz olejek lawendowy) w oleju bazowym.
Do rozcieńczenia możemy zastosować np. olej kokosowy, olej jojoba, oliwę z oliwek. Przyjmuje się, że na jedną kroplę olejku eterycznego przypada pięć kropel oleju bazowego.
Uwaga: Przyjmuje się, że najbezpieczniejsze dla naszej skóry są 3-procentowe roztwory olejków eterycznych.
Masaż należy rozpocząć od dołu i powoli kierować się ku górze – najlepiej zacząć od kostek i zakończyć na klatce piersiowej lub szyi.
Kropelkę aromatycznego olejku możemy również dodać do ulubionego balsamu do ciała.
Kąpiele
Kolejną cenioną formą aromaterapii są kąpiele. Tak jak w przypadku masaży, istotne jest rozcieńczenie olejku eterycznego, ponieważ nie rozpuści się on w wodzie. Do rozcieńczenia może posłużyć miód lub tłuste mleko, które wlewamy do ciepłej wody.
Do kąpieli możemy maksymalnie dodać 15 kropel oleju eterycznego. Aromatyczny zabieg powinien zakończyć się po około 20 minutach.
Przeczytaj także: Stres a jelita – jak stres wpływa na układ pokarmowy?
Olejki eteryczne na stres – 12 propozycji
1. Olejek lawendowy – olejek eteryczny z lawendy charakteryzuje się natychmiastowym działaniem uspokajającym i wyciszającym. Pomaga również w przypadku bezsenności i problemów ze snem oraz łagodnie poprawia nastrój przy zaburzeniach depresyjnych.
2. Olejek z melisy – olejek z melisy oddziałuje na nasz układ nerwowy, obniża ciśnienie tętnicze krwi, działa rozkurczowo oraz pomaga przy bezsenności.
3. Olejki cytrusowe (pomarańcza, mandarynka, limonka) – olejki eteryczne z cytrusów nie od razu obniżą poziom towarzyszącego nam stresu, ale za to długotrwale oddziałują na organizm. Przede wszystkim łagodnie poprawiają nastrój, odprężają i zmniejszają uczucie zmęczenia.
4. Olejek waniliowy – łagodzi stres i ogólne napięcie nerwowe, skutecznie poprawia nastrój oraz wpływa na poziom libido. Może również zmniejszać stany lękowe.
5. Olejek różany – różany olejek eteryczny pozytywnie oddziałuje na nasze samopoczucie oraz redukuje stres. Może być pomocny w leczeniu zaburzeń nastrojów oraz przy łagodnych atakach paniki.
6. Olejek geraniowy – wykazuje działanie antydepresyjne, zmniejsza napięcie nerwowe, łagodzi negatywne emocje i poprawia nastrój. Dodatkowo pomaga przy bezsenności oraz przywraca nam spokojny sen.
7. Olejek bergamotowy – olejek z owoców bergamotki działa relaksująco oraz wzmacnia pracę układu nerwowego. Dzięki temu sprawdza się w stanach silnego stresu oraz wspomaga leczenie depresji.
8. Olejek miętowy – pomaga w walce ze stresem, redukuje zmęczenie, zmniejsza dolegliwości związane z zaburzeniami nerwowymi.
9. Olejek jaśminowy – olejek pomoże nam się uspokoić oraz zrelaksować. Dodatkowo poprawia on samopoczucie, stymuluje pracę mózgu oraz redukuje stres i napięcie nerwowe.
10. Olejek rumiankowy – olejek z rumianku oddziałuje uspokajająco na układ nerwowy oraz łagodnie wycisza. Reguluje nasz nastrój, zmniejsza odczuwany stres oraz stany lękowe.
11. Olejek z bazylii – olejek eteryczny z bazylii naturalnie pobudza, zmniejsza nasze zmęczenie, napięcie psychiczne, niepokój oraz lęki. Stosowany jest przy łagodnych zaburzeniach depresyjnych.
12. Olejek z szałwii – wykazuje działanie przeciwdepresyjne, łagodzi stres i niepokój. Pozytywnie wpływa na poprawę naszego samopoczucia oraz dodatkowo może równoważyć stężenia hormonów, dzięki czemu zmniejsza objawy spięcia przedmiesiączkowego (PMS).
Zapoznaj się: Sport a stres – czy aktywność fizyczna rozładuje stres?
Jakie są przeciwwskazania do stosowania olejków eterycznych?
- Olejków eterycznych powinny unikać kobiety w ciąży oraz kobiety karmiące piersią. Dla osób ze skórą alergiczną, wrażliwą lub osób borykających się ze schorzeniami skórnymi nie są wskazane olejki cytrusowe.
- Osoby cierpiące na epilepsję nie powinny stosować olejku eterycznego z szałwii.
- Wszystkie olejki eteryczne, z wyjątkiem olejku różanego oraz lawendowego, powinny zostać rozcieńczone z olejem bazowym. Substancje są na tyle silnie skoncentrowane, że mogą powodować reakcje alergiczne oraz stany zapalne skóry.
- Olejków eterycznych nie należy stosować doustnie.
- Olejków nie nakładamy na uszkodzoną lub podrażnioną skórę, w miejscach zakażeń, żylaków, blizn oraz w okolicach oczu.
- Przeciwwskazaniem do stosowania olejków jest również występowanie gorączki.
- Olejki mogą wykazywać działanie fotouczulające. Nie zaleca się ich nakładania na skórę, jeżeli wiemy, że będziemy przebywać na słońcu.
Przeczytaj: Na czym polega akupunktura? Wyjaśniamy
Bibliografia
J. Marwicka, K. Niemyska, S. Podraza, Terapeutyczne właściwości aromaterapii, Kosmetologia Estetyczna, 2015 (dostęp online) http://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2019/02/ke2015.6-1.pdf
M. Walasek-Janusz, E. Zalewska, G. Zawiślak, R. Gruszecki, Przegląd wybranych olejków eterycznych wykorzystywanych w kosmetologii i aromaterapii, Wybrane aspekty biokosmetologii, 2021 (dostęp online) https://up.lublin.pl/wp-content/uploads/2022/02/Wybrane-aspekty-biokosmetologii.pdf
Z. Zdrojewicz, K. Minczakowska, K. Klepacki, Rola aromaterapii w medycynie, Family Medicine & Primary Care Review 2014
W. Woźniak, W. Piekarski, Metody walki ze stresem, Łódzkie Studia Teologiczne, 2005 (dostęp online) https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Lodzkie_Studia_Teologiczne/Lodzkie_Studia_Teologiczne-r2005-t14/Lodzkie_Studia_Teologiczne-r2005-t14-s257-263/Lodzkie_Studia_Teologiczne-r2005-t14-s257-263.pdf
