Olej jojoba – charakterystyka
Olej jojoba pozyskiwany jest w procesie tłoczenia nasion krzewu simondsji kalifornijskiej. Cechuje go złocista lub jasno-żółta barwa oraz łagodny, orzechowy zapach. Dzięki temu, że olej w temperaturze poniżej 7 stopni Celsjusza może zastygać, przybierając formę wosku, to w literaturze kosmetycznej określany jest jako płynny wosk. Wykazuje również stabilność termiczną oraz – co ważne – odporność na jełczenie.
Olej jojoba wyróżnia się m.in. cennymi właściwościami antyoksydacyjnymi, przeciwbakteryjnymi i przeciwzapalnymi, dlatego też wykorzystywany jest w przemyśle kosmetycznym jako składnik i samodzielny preparat do pielęgnacji skóry i włosów.
Olej jojoba – czy jest jadalny?
Stosując olej jojoba, często zastanawiamy się również, czy nadaje się on do doustnej suplementacji. Warto wiedzieć, że w teorii olej jojoba jest jadalny. Dlaczego tylko w teorii? Nie znajduje on wykorzystania w przemyśle spożywczym ze względu na to, że jest ciężkostrawny. Stosowanie doustne może skutkować: bólami brzucha, zaparciami, wymiotami lub biegunką.
Skład oleju jojoba
W skład oleju jojoba wchodzą m.in.:
- nienasycone kwasy tłuszczowe,
- skwalen,
- fitosterole,
- palmitynian cetylu,
- alkohole alifatyczne,
- witamina A,
- witamina E,
- selen,
- cynk,
- miedź,
- jod,
- chrom.
Skwalen to lipid występujący w ludzkiej skórze oraz w oleju z wątroby rekina. Ten składnik wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwgrzybicze, antyoksydacyjne. Ochrania także nasz naskórek przed nadmierną utratą wody. Nienasycone kwasy tłuszczowe opóźniają procesy starzenia się skóry dzięki temu, że zwalczają wolne rodniki. Dostarczają również do naskórka cennych substancji odżywczych i zwalczają toczące się stany zapalne.
Z kolei fitosterole nadają olejowi z jojoba właściwości antybakteryjnych i przeciwgrzybiczych. Przyczyniają się one do pobudzania produkcji białka kolagenowego w komórkach, opóźniając procesy starzenia się skóry oraz zapobiegając rozkładowi elastyny. Dodatkowo przyspieszają regenerację naskórka i mogą łagodzić występujące podrażnienia i zaczerwienienia.
Witamina A m.in. odpowiada za działanie odbudowujące komórki skóry, zmniejsza widoczność przebarwień, a także wykazuje właściwości przeciwzmarszczkowe i pobudza produkcję kolagenu. Witamina E określana jest natomiast jako witamina młodości, ponieważ zapobiega powstawaniu zmarszczek, zwalcza wolne rodniki oraz stres oksydacyjny.
Miedź poprawia elastyczność skóry (przyczyniając się do produkcji kolagenu i elastyny), łagodnie wygładza zmarszczki, wzmacnia włosy od środka, hamując również ich wypadanie. Cynk przyspiesza procesy gojenia się ran i zmian skórnych, łagodzi podrażnienia. Selen działa antyoksydacyjnie, hamując procesy starzenia się skóry oraz rozwój komórek nowotworowych, a chrom pozytywnie oddziałuje na ogólną kondycję skóry i włosów.
Olej jojoba na skórę
Na początku warto podkreślić, że olej jojoba wyróżnia się na tle innych olejów roślinnych tym, że jego struktura zbliżona jest do struktury sebum. Dzięki temu, że zawiera około 50% estrów woskowych, to stanowi skuteczną barierę ochronną dla naskórka, chroniąc przed szkodliwym działaniem czynników atmosferycznych oraz wahań temperatury.
Olej jojoba należy do grona olejów niekomedogennych o lekkiej konsystencji i szybkoschnących. Oznacza to, że olej po aplikacji z łatwością się wchłania i nie pozostawia tak zwanego uczucia tłustego filmu. Skóra natomiast nadmiernie się nie przetłuszcza.
Olej jojoba zalecany jest do każdego rodzaju skóry, również dojrzałej, tłustej, trądzikowej i problematycznej.
Olej jojoba wykorzystywany jest w leczeniu: trądziku pospolitego, trądziku różowatego, łuszczycy, łojotoku. Z łatwością przenika on przez warstwę rogową naskórka, odbudowując jego strukturę i opóźniając procesy rogowacenia. Wykazuje działanie zmiękczające, uelastyczniające, przeciwdziała powstawaniu zaskórników, reguluje nadmierne wytwarzanie łoju, regeneruje skórę.
Uwaga: Przyjmuje się także, że olej jojoba wspomoże nas w walce z cellulitem oraz będzie zapobiegać powstawaniu rozstępów.
Olej z jojoba zalecany jest do każdego rodzaju skóry – również tej problematycznej, wrażliwej, tłustej czy dojrzałej – ze względu, że reguluje gospodarkę wodno-lipidową i dostosowuje swoje działanie do potrzeb naszego naskórka. Najczęściej stosowany jest do pielęgnacji twarzy, ale możemy aplikować go również na całe ciało.
Uwaga: Olej jojoba przyspiesza także procesy gojenia się ran oraz poparzeń i odmrożeń.
Olej jojoba a cera trądzikowa
Olej jojoba nawilża, odżywia i oczyszcza naskórek, wykazując także działanie: antybakteryjne, antygrzybicze, przeciwzapalne. Naturalnie i skutecznie łagodzi podrażnienia, zmniejsza zmiany trądzikowe oraz ryzyko powstawania blizn potrądzikowych. Przyspiesza proces gojenia się ran i zapobiega zatykaniu się porów łojotokowych. Reguluje także wydzielanie się sebum.
Olej jojoba a cera sucha
Olej jojoba w zastosowaniu do cery suchej i podrażnionej wykazuje przede wszystkim działanie kojące. Skutecznie odżywia, nawilża, wspiera jej regenerację oraz ochrania przed oddziaływaniem czynników zewnętrznych.
Olej jojoba a cera dojrzała
Dzięki zawartości składników odżywczych o właściwościach antyoksydacyjnych olej z jojoba zwalcza szkodliwe działanie wolnych rodników. To właśnie wolne rodniki odpowiadają za uszkadzanie komórek skóry oraz przyspieszają procesy jej starzenia.
Regularnie stosowany olej jojoba odmładza naszą cerę, spłyca drobne zmarszczki, nawilża, poprawia jej jędrność oraz elastyczność, m.in. za sprawą wsparcia produkcji białka kolagenowego.
Olej jojoba a cera tłusta i mieszana
Tak jak wspomnieliśmy wyżej, olej jojoba charakteryzuje się podobną strukturą molekularną i składem, co sebum. Dodatkowo reguluje jego wydzielanie i zapobiega powstawaniu zaskórników i zatykaniu się porów – co ma szczególne znaczenie dla cer tłustych. W przypadku cery mieszanej pomoże on rozwiązać problem przetłuszczającej się strefy T oraz wysuszonych policzków.
Zobacz: Masaż rollerem do twarzy – jak go wykonać w domu?
Jak stosować olej jojoba na skórę?
Olej jojoba znajduje szerokie zastosowanie w pielęgnacji skóry. Dodawany jest do gotowych preparatów kosmetycznych, jako składnik aktywny np. kremów. Możemy stosować go również bezpośrednio na nasz naskórek, nakładając jego 2-3 krople na zwilżoną twarz – użyjmy np. roślinnego hydrolatu.
Olej warto połączyć również z ulubionym kremem lub serum – najlepiej o lekkiej i żelowej konsystencji.
Inne zastosowania:
- olej do masażu ciała,
- serum pod oczy,
- dodatek do kąpieli,
- serum łagodzące podrażnienia po depilacji i goleniu,
- składnik mieszanki antycellulitowej,
- preparat zmiękczający suche skórki wokół paznokci,
- preparat pielęgnacyjny do skóry niemowląt i małych dzieci.
Warto wiedzieć, że olej jojoba stosowany jest także do demakijażu i oczyszczania skóry – ze względu na jego lekką konsystencję i brak efektu tłustego filmu. Wystarczy, że kilka kropel oleju wmasujemy w skórę, a po upływie minuty za pomocą płatków kosmetycznych zwilżonych w ciepłej wodzie delikatnie zmyjemy makijaż.
Olej możemy wykorzystać również do stworzenia domowego peelingu do ciała. Olej roślinny łączymy z solą jodowo-bromową, a następnie nakładamy na oczyszczoną i zwilżoną skórę. Wykonujemy delikatne, okrężne ruchy, na końcu zmywamy ciepłym strumieniem wody.
Przyjmuje się, że najlepsze efekty przynosi jego aplikacja na oczyszczoną skórę twarzy oraz pozostawienie go na noc – to właśnie w czasie snu dochodzi do regeneracji komórek naszego naskórka.
Olej jojoba na włosy
Olej jojoba nie tylko wykorzystywany jest w pielęgnacji skóry. Poznajmy również jego cenne działanie w dziedzinie pielęgnacji włosów.
Olej jojoba warto aplikować zwłaszcza na włosy suche, cienkie i osłabione ze względu na to, że zawarte w nim składniki wnikają w głąb struktury włosa. Wcierany w skórę głowy skutecznie hamuje nadmierne wypadanie włosów, wzmacnia cebulki i pobudza je do wzrostu, a także nawilża skalp, redukuje jego podrażnienia oraz łupież (regularnie stosowany zapobiega również nawrotom łupieżu).
Zawartość kwasu palmitynowego i kwasu stearynowego sprawia, że olej roślinny naturalnie kondycjonuje oraz ochrania włosy przed czynnikami atmosferycznymi, zabiegami stylizacyjnymi. Zalecany jest dla osób, które borykają się m.in. z łysieniem.
Olej jojoba wnika w głąb włosa, dzięki czemu odżywia, regeneruje, nawilża i wygładza kosmyki. Łagodzi również podrażnienia i stany zapalne skalpu, równocześnie walcząc z łupieżem i z nadmiernym wypadaniem włosów.
Warto wspomnieć o tym, że dzięki lekkiej strukturze nie obciąża on naszych kosmyków, nie tworzy nieestetycznych strąków oraz nie przetłuszcza fryzury u nasady.
Regularnie stosując olej jojoba w pielęgnacji włosów, zaobserwujemy:
- wyraźne nawilżenie i odżywienie kosmyków,
- przywrócenie sprężystości i elastyczności,
- wygładzenie, miękkość, puszystość fryzury,
- odbicie włosów u nasady,
- zmniejszenie puszenia się włosów,
- zmniejszenie wypadania włosów,
- porost nowych włosów,
- redukcję łupieżu, swędzenia skóry głowy i podrażnień,
- zmniejszenie rozdwojonych końcówek włosów,
- regulację wydzielania sebum – zmniejszenie przetłuszczania się włosów u nasady.
Jak stosować olej jojoba na włosy?
Olej jojoba znajdziemy w składach wielu szamponów, masek oraz odżywek do włosów. Możemy również korzystać z niego samodzielnie.
Olejowanie włosów olejem jojoba
Zabieg olejowania włosów olejem jojoba zalecany jest zwłaszcza dla włosów średnioporowatych oraz wysokoporowatych. Poniżej przedstawiamy ich charakterystyczne cechy.
Włosy średnioporowate:
- mają delikatnie rozchyloną łuskę,
- są pozbawione blasku i nawilżenia,
- mogą być osłabione i szorstkie w dotyku,
- są podatne na obciążenia,
- wykazują tendencje do puszenia się i elektryzowania,
- mają rozdwojone końcówki.
Włosy wysokoporowate:
- mają odstające łuski i rozdwojone końcówki,
- są zniszczone,
- plączą się i trudno je rozczesać,
- są pozbawione blasku i nawilżenia,
- wykazują tendencje do puszenia się i elektryzowania,
- są sztywne i szorstkie w dotyku.
Olej jojoba możemy wykorzystać m.in. w metodzie olejowania na mokro oraz olejowania na sucho. Jego niewielką ilość rozgrzewamy najpierw w dłoniach, a następnie dokładnie rozprowadzamy na suchych lub wilgotnych włosach (nadmiar wody najpierw odsączamy za pomocą miękkiego ręcznika) mniej więcej od wysokości ucha po same końce. Dla podkręcenia efektu kosmyki zawijamy na przykład w folię spożywczą lub w czepek – dzięki wyższej temperaturze składniki aktywne jeszcze lepiej wnikną w głąb włosa. Olej należy trzymać przez minimum 30-60 minut. Możemy go również pozostawić na całą noc. Na końcu zmywamy go za pomocą ciepłego strumienia wody, a włosy myjemy szamponem jak zawsze.
Mimo że ten rodzaj oleju roślinnego charakteryzuje się lekką konsystencją i nie powinien prowadzić do obciążenia fryzury, to i tak zaleca się zastosowanie tak zwanego emulgowania. Wystarczy, że na kosmyki pokryte olejem nałożymy ulubioną odżywkę lub maskę do włosów, którą zmyjemy po upływie 15 minut. Dzięki temu będziemy mieć pewność, że olej jojoba na pewno został dokładnie wymyty. Później myjemy włosy szamponem wedle naszej klasycznej rutyny pielęgnacyjnej.
Olejowanie włosów przeprowadza się regularnie – najlepiej raz w tygodniu.
Olej jojoba w walce z łupieżem
Olej jojoba wykazuje właściwości przeciwgrzybicze, nawilżające i przeciwzapalne, dlatego też stosowany jest w kuracjach przeciwłupieżowych – nie tylko zwalcza łupież, ale także łagodzi swędzenie i podrażnienie skalpu.
Możemy go zastosować na kilka sposobów:
- delikatnie wmasowując olej w skórę głowy przed umyciem włosów szamponem,
- aplikując olej na skórę głowy, pozostawiając go na około 20 minut, a następnie myjąc włosy,
- wmasowując olej w skórę głowy po umyciu włosów – olej jojoba w roli odżywki bez spłukiwania.
Olej jojoba jako dodatek do kosmetyków i serum na końcówki włosów
Kilka kropel oleju jojoba możemy dodać do naszych ulubionych kosmetyków, takich jak szampon, odżywka czy maska. Dzięki temu podkręcimy działanie preparatów kosmetycznych, a także dodatkowo odżywimy, nawilżymy i wygładzimy nasze włosy.
W przypadku rozdwojonych i przesuszonych końcówek zaleca się, aby niewielką ilość oleju rozgrzać w dłoniach, a następnie rozprowadzić na końcówkach umytych włosów.
Olej jojoba do pielęgnacji ust
Olej jojoba nie tylko wykorzystywany jest do pielęgnacji skóry oraz włosów. Warto go również zastosować w przypadku przesuszonych i podrażnionych ust. Zawartość kwasów tłuszczowych i przeciwutleniaczy sprawia, że ten naturalny olej roślinny skutecznie zmiękczy i nawilży nasze usta. Dodatkowo ochroni je przed działaniem czynników zewnętrznych, takich jak wiatr, promieniowanie słoneczne czy wahania temperatury powietrza.
W jaki sposób go stosować? Wystarczy, że dwie krople oleju wetrzemy delikatnie w wargi, a aplikację oleju będziemy przeprowadzać regularnie. Już po kilku dniach zauważymy widoczną poprawę.
Olej jojoba – zapobiega opryszczce
Badania naukowe wskazują również, że olej jojoba może zapobiegać opryszczce. W jaki sposób? Składniki zawarte w oleju zablokują dopływ tlenu, dzięki czemu wirus nie będzie mógł się rozwinąć. Dodatkowo olej jojoba stanowi źródło dokozanolu – substancji stosowanej w lekach na opryszczkę.
Niewielką ilość oleju aplikuje się na miejsce, w którym odczuwamy charakterystyczne mrowienia zwiastujące opryszczkę.
Zakup oleju jojoba – na co zwrócić uwagę?
Przy zakupie oleju jojoba należy zwrócić uwagę na to, czy produkt jest nierafinowany oraz organiczny. Wszelkiego rodzaju dodatki w jego składzie, takie jak m.in. konserwanty i substancje zapachowe mogą negatywnie oddziaływać na naszą skórę, podrażniając ją lub powodując rozwój stanu zapalnego czy reakcję alergiczną. W przypadku oleju nierafinowanego, czyli tłoczonego na zimno, nie korzysta się z wysokich temperatur, które negatywnie oddziałują na prozdrowotny skład produktu.
Warto wybierać również produkt w ciemnej butelce – ochroni ona naturalny kosmetyk przed promieniowaniem słonecznym.
Uwaga: W składach kosmetyków (INCI) olej jojoba występuje pod nazwą: Simmondsia Chinensis (Jojoba) Seed Oil.
Skutki uboczne stosowania oleju jojoba
Olej jojoba uchodzi za produkt bezpieczny – również dla kobiet w ciąży oraz karmiących piersią.
Przyjmuje się, że olej jojoba nie wywołuje reakcji alergicznych. Nie jest to do końca prawdziwe stwierdzenie, ponieważ reakcje alergiczne i inne objawy niepożądane mogą mieć miejsce, jednak uchodzą za wyjątkowo rzadkie.
Bibliografia
B. Kędzia, T. Wolski, Farmakoterapia skóry. Część 3. Nawilżanie skóry i naturalne środki nawilżające, Postępy Fitoterapii 20(3), 2019 (dostęp online) http://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2019/10/pf_2019_03_10.pdf
N. Schäfer, M. Sobczyk, D. Burczyk, R. Balwierz, U. Skotnicka-Graca, Możliwości zastosowania olejów roślinnych w pielęgnacji skóry trądzikowej, Aesthetic Cosmetology and Medicine vol. 11, 2022 (dostęp online)
https://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2022/04/ACM-2022-02-KE-Schafer.pdf
R. Kuźniewski, E. Krzyżyńska-Malinowska, M. Balcerek, D. Modnicki, D. Załuski, Naturalne surowce w terapii i profilaktyce łuszczycy, Zeszyty Naukowe Almamer (2), 2014 (dostęp online)
https://razemrazniej.pl/wp-content/uploads/2020/02/Rafa%C5%82-Ku%C5%BAniewski-Naturalne-surowce-w-terapii.pdf
