Olej z wiesiołka – co to jest?
Olej z wiesiołka powstaje w wyniku tłoczenia na zimno lub ekstrakcji rozpuszczalnikowej nasion wiesiołka dwuletniego.
Wiesiołek pochodzi z terenów Ameryki Północnej oraz Ameryki Południowej. Na dobre zadomowił się też w Europie, w której uchodzi za roślinę porastającą pola, łąki i nieużytki. Może być uprawiany w domowych ogródkach jako kwiat ozdobny, ale na szeroką skalę hoduje się go w celu pozyskania oleju.
Olej z wiesiołka wykorzystywany jest w przemyśle farmaceutycznym oraz kosmetycznym do produkcji leków i kosmetyków. Olej tłoczony na zimno charakteryzuje się zieloną barwą oraz ziołowym smakiem.
Jakie składniki odżywcze zawarte są w oleju z wiesiołka?
Olej z wiesiołka przede wszystkim stanowi bogate źródło nienasyconych kwasów tłuszczowych z grupy omega-6: kwasu linolowego (LA) i kwasu gamma-linolenowego (GLA). To właśnie dzięki NNKT – niezbędnym nasyconym kwasom tłuszczowym, które stanowią 80% jego zawartości – wykazuje silne właściwości prozdrowotne.
W jego składzie można również wymienić:
- fitosterole,
- witaminę E,
- cynk,
- selen,
- magnez,
- wapń.
W 100 gramach oleju z wiesiołka zawartych jest około 880 kalorii. W gotowym produkcie nie występują cukry, sól oraz białko.
Przeczytaj także: Olej lniany – jakie ma właściwości lecznicze? Z czym jeść i pić olej lniany?
Jak olej z wiesiołka wpływa na zdrowie?
Substancje aktywne zawarte w oleju z wiesiołka wykazują szerokie działanie prozdrowotne – wpływają nie tylko na naszą odporność i złagodzenie dolegliwości bólowych, ale również oddziałują na urodę, wspierając kondycję skóry i włosów.
Olej z wiesiołka na odporność i stany zapalne
Kwasy tłuszczowe z grupy omega-6, zawarte w oleju z wiesiołka, pozytywnie oddziałują na funkcjonowanie układu odpornościowego oraz usuwają z naszego organizmu toksyny i stężenia metali ciężkich: ołowiu i kadmu.
Przyjmuje się, że regularne stosowanie oleju może ochronić nas przed chorobami gardła, płuc, oskrzeli oraz oczu. Stosuje się go również w leczeniu astmy oraz nabytej alergii.
Olej z wiesiołka wpływa na układ odpornościowy oraz na usuwanie z naszego organizmu toksyn i metali ciężkich. Dodatkowo łagodzi bóle reumatyczne.
Olej z wiesiołka łagodzi bóle rematyczne oraz pobudza tkankę chrzęstną i tkankę łączną do regeneracji. Wykorzystywany jest w leczeniu chorób o podłożu zapalnym, np. wrzodziejącego zapalenia jelita grubego.
Zmniejsza również dolegliwości związane z zespołem suchego oka, z zapaleniem powiek, a także z niewydolnością nerek. W przypadku osób dializowanych zauważono neutralizację świądu, suchości oraz zaczerwienienia skóry.
Olej z wiesiołka na cholesterol
Badania wskazują, że olej z wiesiołka pozytywnie oddziałuje na naszą gospodarkę lipidową. Podczas jego suplementacji zmniejsza się stężenie cholesterolu całkowitego, trójglicerydów oraz „złego” cholesterolu frakcji LDL. Następuje również wzrost stężenia we krwi „dobrej” frakcji cholesterolu HDL. Dzięki temu zapobiegamy rozwojowi miażdżycy oraz jej skutkom: udarom mózgu, zawałom serca, niedotlenieniom serca, zatorom w płucach.
Olej z wiesiołka a profilaktyka nowotworowa
Kwasy tłuszczowe odgrywają ważną rolę w profilaktyce nowotworowej. Olej z wiesiołka działa na nasz organizm osłaniająco – chroni przed szkodliwym wpływem czynnika rakotwórczego. Kwas gamma-linolenowy zwiększa również wrażliwość na przyjmowane leki.
Olej z wiesiołka na układ krążenia
Kwasy nienasycone, zawarte w oleju z wiesiołka, przyczyniają się do obniżenia ciśnienia tętniczego krwi. Tym samym wspomagają prawidłowe funkcjonowanie układu krążenia. Kwas gamma-linolenowy poprawia także przepływ krwi w naczyniach krwionośnych i działa antyagregacyjnie na płytki krwi.
Olej z wiesiołka wspiera odchudzanie
Według przeprowadzanych badań olej z wiesiołka może wspomagać procesy odchudzania. Kwasy tłuszczowe omega-6 pozytywnie wpływają na trawienie i metabolizm, a także zapobiegają magazynowaniu się tkanki tłuszczowej w naszym ciele – naturalnie przyspieszają więc spalanie tłuszczu.
Olej z wiesiołka na pamięć i układ nerwowy
Substancje zawarte w oleju z wiesiołka są również składnikami komórek mózgowych. Dzięki temu wywierają wpływ na funkcjonowanie centralnego układu nerwowego. Suplementacja oleju poprawi funkcjonowanie mózgu, sprawne myślenie i pamięć. Zalecana jest dla uczącej się młodzieży i dla osób starszych z objawami demencji.
Olej z wiesiołka stosowany jest również w leczeniu sklerodermii, schizofrenii, stwardnienia rozsianego oraz choroby Alzheimera.
Olej z wiesiołka w neuropatii
Olej z wiesiołka stosowany jest w leczeniu neuropatii – choroby nerwów obwodowych powiązanej z cukrzycą. Badania potwierdzają, że olej wykazuje zdolność do odwracania uszkodzeń nerwowych, dzięki czemu łagodzi objawy takie, jak: mrowienie, drętwienie, utrata czucia.
Przeczytaj: Olej z czarnuszki – na co pomaga i jak go stosować?
Olej z wiesiołka dla kobiet
Olej z wiesiołka określany jest jako olej przeznaczony dla kobiet, ponieważ pozytywnie wpływa na damską gospodarkę hormonalną oraz łagodzi dolegliwości miesiączkowe. Oczywiście, mężczyźni również powinni sięgać po olej z wiesiołka, tym bardziej że niektóre badania wskazują, że suplementacja wiesiołka może wspomagać męską potencję.
Olej z wiesiołka wykorzystywany jest w leczeniu mastalgii cyklicznej, czyli bólu piersi, który może objawiać się wśród kobiet w wieku rozrodczym. Nienasycone kwasy tłuszczowe oraz witamina E naturalnie łagodzą kobiece dolegliwości bólowe.
Produkt z wiesiołka stosowany jest także w celu łagodzenia objawów związanych z zespołem spięcia przedmiesiączkowego (PMS) oraz z bolesnymi miesiączkami. Podczas kuracji z użyciem oleju z wiesiołka, kobiety mogą zaobserwować: zmniejszenie się wahań nastroju i rozdrażnienia, mniejszą bolesność piersi, zmniejszenie bólów podbrzusza, ustąpienie obrzęków.
Olej z nasion wiesiołka reguluje kobiecą gospodarkę hormonalną oraz zmniejsza dolegliwości związane z zespołem spięcia przedmiesiączkowego i z menopauzą.
Kwas gamma-linolenowy zakłóca produkcję hormonów pobudzających skurcze macicy – dzięki temu poprawia się samopoczucie kobiet przed menstruacją.
Olej z wiesiołka może również niwelować objawy związane z menopauzą, takie jak: wahania nastroju, uderzenia gorąca, nadmierna potliwość.
Stosowanie oleju pozytywnie oddziałuje na płodność. Składniki zawarte w wiesiołku wpływają na produkcję śluzu w czasie owulacji i tuż po niej. Dodatkowo poprawia się ukrwienie śluzówki macicy.
Olej jest szczególnie polecany dla kobiet zmagających się z nieregularnym miesiączkowaniem, ponieważ unormuje wahania gospodarki hormonalnej.
Warto wiedzieć, że olej z wiesiołka może również wesprzeć walkę z rakiem piersi. Kwas gamma-linolenowy ogranicza rozmnażanie się komórek rakotwórczych.
Sprawdź: Czy olej z wiesiołka pomaga zajść w ciążę?
Olej z wiesiołka na skórę
Olej z wiesiołka suplementowany jest przy różnych problemach skórnych, ponieważ kwasy omega-6 pomagają w utrzymaniu odpowiedniego poziomu nawilżenia skóry – zapobiegają utracie wody przez wewnętrzne warstwy naskórka oraz wpływają na funkcjonowanie membran i przestrzeni międzykomórkowych.
Olej możemy stosować doustnie oraz zewnętrznie – nakładając go na skórę. Jakie efekt utrzymamy? Przede wszystkim zauważymy poprawę jędrności oraz nawilżenia naskórka. Olej z wiesiołka wykazuje również działanie antyoksydacyjne, dlatego też będzie chronić przed szkodliwym działaniem wolnych rodników, a co za tym idzie – będzie wykazywać również działanie przeciwstarzeniowe.
Wiesiołek charakteryzuje się również właściwościami przeciwzapalnymi. Może być stosowany do cery trądzikowej (przy trądziku łojotokowym oraz trądziku różowatym), ponieważ nie tylko zmniejszy stany zapalne skóry, ale również zniweluje zmiany trądzikowe, wypryski oraz zaskórniki.
Olej z wiesiołka znajduje zastosowanie w pielęgnacji cery trądzikowej. Zmniejsza również objawy związane z atopowym zapaleniem skóry.
Suplementacja kwasu gamma-linolenowego wykazuje pozytywne efekty u pacjentów z atopowym zapaleniem skóry (AZS) oraz zmagających się z łuszczycą. Natomiast u osób starszych spowalnia procesy starzenia się skóry, zmniejsza podrażnienia, suchość oraz świąd.
Olej z wiesiołka przyspiesza procesy gojenia się ran i może być również wykorzystywany w leczeniu owrzodzeń.
Olej z wiesiołka na włosy i paznokcie
Kwasy tłuszczowe podgrywają także istotną rolę w pielęgnacji włosów i paznokci. Przede wszystkim dbają o prawidłowy stan płytki paznokcia oraz o poziom nawilżenia skóry głowy. Dzięki temu neutralizują stany zapalne, swędzenie skalpu oraz występowanie łupieżu. Stosowanie oleju z wiesiołka odżywi włosy od wewnątrz oraz sprawi, że będą się mniej przetłuszczać.
Zobacz: Olej kokosowy – wartości odżywcze, zastosowanie. Poznaj fakty i mity
Olej z wiesiołka a ciąża
W wielu źródłach możemy się spotkać z opiniami, że olej z wiesiołka jest spożywany przez kobiety w ciąży w celu przyspieszenia akcji porodowej – ma poszerzać szyjkę macicy. Nie jest ani mit, ani do końca potwierdzony fakt. Prawdą jest natomiast, że olej z wiesiołka może być niebezpieczny dla kobiet w ciąży, ponieważ działa rozrzedzająco na krew. Należy również na niego uważać ze względu na możliwość ingerencji w gospodarkę hormonalną.
W przypadku ciąży najlepszym rozwiązaniem będzie konsultacja z lekarzem prowadzącym, który może rozwiać lub potwierdzić nasze wątpliwości.
Zapoznaj się: Olej z czarnuszki a olej z wiesiołka – który wybrać?
Olej z wiesiołka – dawkowanie
Za dzienną dopuszczalną dawkę oleju z wiesiołka, w przypadku suplementacji doustnej, przyjmuje się około 2,5 mililitrów, czyli pół łyżeczki.
Olej może być również stosowany wśród dzieci powyżej trzeciego roku życia. Wówczas dzienna dopuszczalna dawka to 1,25 mililitrów.
Jak stosować olej z wiesiołka?
Olej z wiesiołka należy stosować wyłącznie na zimno, dlatego też nie powinniśmy go używać do gotowania oraz smażenia. Pod wpływem wysokiej temperatury olej traci część swoich prozdrowotnych właściwości.
Olej najczęściej przyjmuje się doustnie – na łyżeczce, najlepiej przed posiłkiem. Znajduje również zastosowanie w kuchni w roli:
- oleju dodawanego do pieczywa zamiast masła,
- oleju do sałatek i surówek,
- dodatku do sera,
- dodatku do twarogu,
- dodatku do owsianki,
- dodatku do zupy,
- dodatku do soków warzywnych, soków owocowych, koktajli,
- oleju do polewania warzyw oraz potraw.
Olej z wiesiołka występuje również w formie kosmetycznej. Wówczas możemy go bezpośrednio aplikować na skórę i włosy lub dodawać do gotowych kremów i odżywek.
Jak przechowywać olej z wiesiołka?
W przypadku oleju z nasion wiesiołka termin przydatności do spożycia wynosi 6 miesięcy od daty wytłoczenia. Termin jest niezależny od daty otwarcia produktu.
Olej z wiesiołka powinniśmy przechowywać w lodówce – najlepiej w temperaturze od 4 do 10 stopni.
Jeśli produkt stoi bez ruchu, to na jego dnie może osiadać osad. Sedymentacja jest procesem naturalnym, a przed kolejnym użyciem możemy delikatnie wstrząsnąć butelką oleju.
Jakie są przeciwwskazania i skutki uboczne stosowania oleju z wiesiołka?
Olej z nasion wiesiołka, mimo szerokiego oddziaływania na nasze zdrowie, może również wywoływać skutki uboczne. Można wśród nich wymienić:
- bóle głowy,
- biegunki,
- nudności i wymioty,
- bóle brzucha.
Warto wiedzieć, że olej z wiesiołka wywiera wpływ na rozrzedzenie krwi, dlatego wśród przeciwwskazań do jego stosowania wymienia się hemofilię i stosowanie leków wydłużających czas krzepnięcia krwi. Do kolejnych przeciwwskazań należą: nadwrażliwość na składniki zawarte w oleju, padaczka i inne zaburzenia napadowe, ciąża, karmienie piersią, wiek dziecka – poniżej trzeciego roku życia.
Wiesiołka nie powinni również stosować pacjenci przed operacją lub przed zabiegiem chirurgicznym.
Bibliografia
N. L. Morse, Stosujemy olej z wiesiołka. Niepozorna roślina o niepospolitych właściwościach, Źródło życia, 2016
A. Kaźmierska, E. Gawor, Wpływ oleju z wiesiołka na skórę, ze szczególnym uwzględnieniem działania kwasu gamma-linolenowego (GLA), Kosmetologia Estetyczna, vol. 4 2015 (dostęp online) http://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2019/02/ke2015.4-2.pdf
K. Achremowicz, K. Szary-Sworst, Wielonienasycone kwasy tłuszczowe czynnikiem poprawy stanu zdrowia człowieka, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość., 3 (44) 2005 (dostęp online) https://www.pttz.org/zyw/wyd/czas/2005,%203(44)/02_Achremowicz.pdf
Szponar L., Tłuszcze [w:] Normy żywienia dla populacji Polski, (red.) M. Jarosz, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2017
E. Materac, Z. Marczyński, K. H. Bodek, Rola kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6 w organizmie człowieka, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, XLVI 2 2013 (dostęp online) https://ptfarm.pl/pub/File/Bromatologia/2013/2/BR%202-2013%20-%20s.%20225-233.pdf
