Mężczyzna z borderline – problem z diagnozą
Zaburzenie osobowości typu borderline najczęściej diagnozowane jest wśród płci żeńskiej. Szacuje się, że około 75% pacjentów leczących się psychiatrycznie, u których zdiagnozowano osobowość z pogranicza, stanowią kobiety. Z czego to wynika?
Mężczyźni również cierpią na borderline i stanowią w rzeczywistości coraz większy odsetek chorych. Zaburzenie osobowości z pogranicza jest u nich zdecydowanie rzadziej diagnozowane ze względu na uprzedzenia, do których dochodzi na etapie procedur diagnostycznych – powszechnie uznaje się, że borderline jest kobiecym zaburzeniem osobowości. Dlatego też zamiast borderline stawiana jest diagnoza osobowości antyspołecznej lub zaburzenia afektywnego dwubiegunowego. Zaburzenia mogą również ze sobą współwystępować – w takim przypadku borderline najczęściej jest pominięte w diagnozie.
Mężczyznom z borderline często stawiana jest diagnoza osobowości antyspołecznej lub zaburzenia afektywnego dwubiegunowego.
Dodatkowo mężczyźni nie chcą korzystać z pomocy psychiatry. Wybierają wtedy tzw. grupy wsparcia lub koncentrują się na terapiach uzależnień. Decyzja o niepodjęciu specjalistycznego leczenia może być podyktowana czynnikami kulturowymi – mężczyzna powinien być silny, a terapia lub leczenie psychiatryczne jest odbierane jako coś „kobiecego”, co nie kojarzy się z męskością.
Według specjalistów mężczyźni z borderline są bardziej narażeni na rozwój narcystycznego zaburzenia osobowości. Często zmagają się z uzależnieniami, nadużywają alkoholu lub substancji psychoaktywnych.
Zapoznaj się: Jak żyć z osobą z borderline? Wskazówki
Kobieta a mężczyzna z borderline – różnice w zachowaniu
Mężczyzna z borderline wykazuje inne cechy osobowościowe i zachowania w porównaniu z kobietą, która również boryka się z zaburzeniem osobowości z pogranicza.
Wśród kobiet z borderline może współwystępować osobowość histrioniczna oraz osobowość unikająca. Duży procent pacjentek cierpi na depresję, zaburzenia odżywiania, stres posstraumatyczny. Towarzyszy im lęk oraz napady paniki i fobie – w tym agorafobia, czyli lęk przed przebywaniem w otwartej przestrzeni.
Mężczyźni mogą mierzyć się z cechami osobowości antyspołecznej, paranoicznej oraz narcystycznej. Wykazują większą agresję, a także bywają skrajnie zazdrośni. Przejawiają skłonności do dominacji i rzadko dają się podporządkować. W sytuacjach konfliktowych doprowadzają do sytuacji, w której stawiają siebie w roli ofiary, a nie w roli oprawcy – zawsze zrzucają winę na drugą osobę. Również agresję ukierunkowują na innych ludzi, rzadziej na siebie samych. Narażeni są także na problemy z uzależnieniami oraz napady paniki. Raczej nie występuje u nich agorafobia.
Mężczyzna z osobowością z pogranicza wykazuje agresywne zachowania, skłonności do dominacji i skrajnej zazdrości. Narażony jest również na problem z uzależnieniem od substancji psychoaktywnych lub alkoholu.
Mężczyźni z borderline mają problem z zapanowaniem nad własnym gniewem. Cechuje ich tendencja do gwałtownych i niebezpiecznych działań. Występowanie borderline z osobowością antyspołeczną może wiązać się ze zwiększonym ryzykiem samobójstwa, zachowaniami agresywnymi, zachowaniami o charakterze przemocowym oraz z zachowaniami przestępczymi.
W wielu przypadkach mężczyźni z borderline odbierani są jako inteligentni, jednak zaburzenie przeszkadza im w prawidłowym rozwoju. Przez to nie zdobywają wykształcenia, nie podejmują stałej pracy zarobkowej lub porzucają swoje zajęcia. Najczęściej uciekają w substancje psychoaktywne, które są dla nich rodzajem samoleczenia.
Mężczyźni z zaburzeniem osobowości z pogranicza częściej szukają pomocy specjalisty z powodu osobistego kryzysu, uzależnienia, stresu pourazowego lub depresji.
Zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn z borderline będzie występować niestabilność emocjonalna oraz impulsywność. Obie płcie mają problemy ze zbudowaniem stałych, stabilnych relacji międzyludzkich. To doprowadza ich do depresji oraz samotności. Przyjmuje się, że osoby z zaburzeniem z pogranicza mają około 75% ryzyka zachorowania na zaburzenia lękowe oraz zaburzenia afektywne.
Sprawdź: Borderline a psychopatia – jakie są podobieństwa?
Jakie są kryteria diagnostyczne zaburzenia osobowości z pogranicza?
Osoba z zaburzeniem osobowości z pogranicza cechuje się utrwalonymi, sztywnymi schematami poznawczymi. Jej zachowania powodują upośledzenie w normalnym, codziennym funkcjonowaniu.
Osoba z borderline zazwyczaj ma trudności z dostosowaniem się do norm społecznych. Jej relacje z innymi ludźmi nie są satysfakcjonujące, a samo zaburzenie może powodować cierpienie i nawracające stany depresyjne.
Kryteria diagnostyczne zostały opracowane przez Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne (DSM-5) oraz przez Światową Organizację Zdrowia (ICD-10).
Kryteria diagnostyczne według DSM-V:
- zawieranie niestabilnych relacji międzyludzkich charakteryzujących się wahaniami pomiędzy idealizowaniem a pozbawianiem wartości,
- unikanie wyobrażonego odrzucenia przez innych,
- zakłócone poczucie własnej tożsamości,
- powracające groźby samobójcze oraz próby samookaleczenia,
- impulsywność w zachowaniu,
- niestabilność emocjonalna spowodowana zmienności nastrojów w zależności od warunków,
- towarzyszące poczucie pustki,
- trudności w opanowaniu gniewu,
- występowanie wyobrażeń paranoidalnych lub nasilonych objawów dysocjacyjnych.
Cechy osobowości borderline przedstawione w ICD-10:
- niestabilność emocjonalna,
- brak kontroli działań impulsywnych,
- duże napięcie i wybuchy gwałtownych zachowań,
- wroga postawa do społeczeństwa oraz chęć wyżycia się na innych,
- tendencja do zachowań kłótliwych i wchodzenia w konflikty,
- zaburzenia w obrębie postrzegania własnej osoby,
- nadmierne wysiłki zmierzające do uniknięcia porzucenia,
- groźby o charakterze autoagresywnym,
- poczucie pustki.
Zobacz: Mania w borderline – czy może występować?
Jak leczyć borderline u mężczyzn?
Mężczyźni z borderline rzadko z własnej woli decydują się na podjęcie specjalistycznego leczenia. Tymczasem terapia dialektyczno-behawioralna jest w stanie poprawić komfort życia pacjenta z zaburzeniem osobowości z pogranicza. Dzięki leczeniu zostaje zmniejszona ilość zachowań autodestrukcyjnych, rzadziej dochodzi do zachowań agresywnych, w tym również do agresji fizycznej. Pacjenci po ukończeniu terapii z mniejszą częstotliwością dopuszczają się łamania zasad społecznych oraz porzucają zachowania o charakterze przestępczym.
W leczeniu borderline wykorzystuje się terapię dialektyczno-behawioralną, która oparta jest na terapii indywidualnej oraz na treningu umiejętności.
W leczeniu zaburzenia osobowości typu borderline często wykorzystywana jest psychoterapia w nurcie dialektyczno-behawioralnym. Poprawia ona ogólny stan zdrowia psychicznego pacjenta oraz pozytywnie wpływa na jego funkcjonowanie w społeczeństwie.
Terapia dialektyczno-behawioralna zazwyczaj oparta jest na terapii indywidualnej połączonej z treningiem umiejętności oraz ze wsparciem telefonicznym terapeuty pomiędzy sesjami. Specjalista pracuje z pacjentem nad rozwiązywaniem istniejących problemów i wzmacnia jego motywacje do zmiany zachowania.
Przeczytaj także: Borderline – jaka terapia najlepsza? Czy można wyleczyć borderline?
Bibliografia
D. Ochojska, J. Pasternak, Zaburzenia osobowości u kobiet i mężczyzn. Przegląd literatury, Edukacja – Technika – Informatyka” nr specj. 1, 2019 (dostęp online) https://repozytorium.ur.edu.pl/bitstream/handle/item/5525/8%20ochojska-zaburzenia%20osobowo%c5%9bci.pdf?sequence=1&isAllowed=y
https://emocje.pro/mezczyzni-i-borderline-zaburzenie-osobowosci-z-pogranicza-u-mezczyzny/
