Charakterystyka osoby z zaburzeniem osobowości typu borderline
Zaburzenie osobowości typu borderline charakteryzuje się przede wszystkim dużymi wahaniami nastrojów, zaburzeniami tożsamości oraz impulsywnym zachowaniem. Chory w ciągu jednej chwili może stracić nad sobą kontrolę, przechodząc przez skrajności emocjonalne – np. od euforii po silny smutek.
Osoba borderline jest zazwyczaj dobrze przystosowana do życia w społeczeństwie. Często też ukrywa swoją chorobę, starając się osiągnąć sukcesy w sferze zawodowej. Niestety, wcześniej czy później na światło dzienne wychodzi również ta druga twarz – osoby zmagającej się z zaburzeniem osobowości. W sytuacjach stresowych choremu mogą towarzyszyć skrajne reakcje emocjonalne, a także przemijające wyobrażenia paranoidalne.
Borderline charakteryzuje się zaburzeniami tożsamości, wahaniami nastrojów, impulsywnym zachowaniem oraz poczuciem wewnętrznej pustki.
Człowiek z borderline może odczuwać poczucie tzw. wewnętrznej pustki, które powiązane jest z depresją i niską samooceną. W wielu przypadkach mierzy się również z myślami samobójczym i zachowaniami autodestrukcyjnymi. Najbardziej obawia się odrzucenia – zwłaszcza przez osobę, którą darzy uczuciem miłości.
Warto wiedzieć, że zaburzenie osobowości borderline może występować również wśród mężczyzn. Powtarzane w różnych źródłach informacje mówiące o tym, że na borderline chorują wyłącznie kobiety, są nieprawdziwe. Owszem, ten typ zaburzenia jest zdecydowanie rzadziej diagnozowany u mężczyzn, jednak nie oznacza to, że dotyczy on jedynie płci żeńskiej. Natomiast często zamiast borderline stawiana jest diagnoza zaburzenia afektywnego dwubiegunowego lub osobowości dyssocjalnej.
Zapoznaj się: Borderline a psychopatia – jakie są podobieństwa?
Związek z borderline – jak wygląda?
Związek z osobą zmagająca się z zaburzeniem osobowości z pogranicza jest prawdziwą sztuką kompromisów – i to obustronnych. Ta relacja jest często trudna, bolesna i wybuchowa.
W sytuacji, gdy dopiero budujemy znajomość z osobą z borderline, to musimy przede wszystkim zdawać sobie sprawę z tego, że drugą osobę jest bardzo łatwo skrzywdzić. Powinniśmy wykazać się przede wszystkim cierpliwością, zrozumieniem oraz empatią. Jeżeli na starcie wiemy, że nie jesteśmy wystarczająco silni pod względem emocjonalnym, to czasem najrozsądniejszym krokiem, dla obu stron, jest wycofanie się.
Jeśli zaczynamy budować związek z przeświadczeniem, że dzięki nam osoba z borderline zmieni swoje zachowanie i „wyzdrowieje”, to możemy być w błędzie. Nawet jeżeli chory wykazuje chęci i uczęszcza na terapię, to warto zdawać sobie sprawę z tego, że proces terapeutyczny jest żmudny. Zmiana w zachowaniu i myśleniu nie nastąpi w ciągu tygodni czy miesięcy, a bardziej w ciągu lat. Tutaj ważne jest przede wszystkim wsparcie ze strony partnera, dlatego tak istotna jest dojrzałość emocjonalna oraz empatia.
Borderline w związku – jak kocha?
Osoba z zaburzeniem osobowości typu borderline szybko i łatwo się przywiązuje. Zazwyczaj na początku relacji idealizuje swoją drugą połówkę i odczuwa silną potrzebę spędzania z nią każdej wolnej chwili. Pojawiają się komplementy, czułości, wychodzenie z inicjatywą. Dzięki temu partner lub partnerka osoby z zaburzeniem osobowości czują się wręcz ubóstwiani. Niestety, taka sielanka w relacji może nie potrwać długo.
Człowiek z borderline często balansuje między uczuciem miłości a nienawiścią do swojego partnera. Równocześnie może postrzegać go, jako spełnienie marzeń i jedyne oparcie, ale również jako wroga. Wynika to z tego, że osoba chora bardzo silnie obawia się porzucenia. Wbrew logicznemu myśleniu zauważa przesłanki do rozstania w sytuacji, gdy np. druga połówka nie odebrała telefonu, nie oddzwoniła, nie odpisała na wiadomość czy niewystarczająco okazała czułość.
Borderline z łatwością popada w konflikty i w kłótnie, podczas których celowo stara się zranić partnera. Dzieje się tak, ponieważ nie potrafi równocześnie widzieć wad i zalet, a emocje i huśtawki nastrojów przysłaniają te dobre chwile.
W trudnych momentach osoba z zaburzeniem osobowości z pogranicza może stosować szantaże emocjonalne. Zazwyczaj wynikają one z lęku przed odrzuceniem i zakończeniem relacji. Gdy na horyzoncie pojawia się problem lub właśnie ryzyko rozstania, wówczas chory szantażuje partnera, np. że popełni samobójstwo lub się okaleczy, jeśli ten go porzuci.
Osoba borderline odczuwa silny lęk przed porzuceniem. Jest skłonna do zachowań autodestrukcyjnych, często towarzyszą jej myśli samobójcze.
Jeżeli osoba z zaburzeniem osobowości nie nauczy się sztuki kompromisów, to trudno jej będzie zaznać bezpieczeństwa i szczęścia w jakiejkolwiek relacji. W większości przypadków związki z osobami borderline nie są stałe – właśnie ze względu na ich wybuchowy charakter, obniżoną samoocenę chorego i silną potrzebę fuzji z partnerem.
Przeczytaj: Jak żyć z osobą z borderline? Wskazówki
Idealny partner dla osoby z zaburzeniem osobowości borderline – czyli jaki?
Na pytanie, czy istnieje idealny partner dla osoby z zaburzeniem osobowości typu borderline, nie można odpowiedzieć jednoznacznie twierdząco, ponieważ każdy człowiek ma inny temperament i cechy osobowościowe. Również zaburzenie osobowości z pogranicza ma wiele twarzy, a wypisane na początku artykuły cechy stanowią jedynie podstawowy rys tego zaburzenia. Najważniejsze jest, aby partner osoby borderline zdawał sobie sprawę z tego, że nie jest to choroba, którą da się wyleczyć za pomocą farmakoterapii, tylko jest to poważne zaburzenie natury psychicznej.
Istotną cechą jest cierpliwość oraz opanowanie. Bez tego relacji będą towarzyszyć ciągłe kłótnie, a obie strony będą się czuły niekochane. Dużo może zdziałać otwarta rozmowa o zaburzeniach osobowości, chęć bliższego poznania emocji i interpretacja uczuć, które towarzyszą osobie chorej.
Nie powinno się z góry zakładać, że każdy związek z borderline będzie nieudany, nieszczęśliwy lub wręcz toksyczny. Najważniejsza jest prawidłowa komunikacja, chęć zmiany tego, co złe i zaangażowanie z obu stron. Warto również zwrócić się po pomoc do specjalisty i udać się na wspólną terapię.
Sprawdź: Czy można zdiagnozować borderline u dziecka? Wyjaśniamy
Terapia dla par
Osoba zmagająca się z zaburzeniem osobowości typu borderline powinna uczęszczać na terapię po to, aby nauczyć się panować nad własnymi emocjami oraz jeszcze lepiej przystosować się do życia w społeczeństwie. Najczęściej zaleca się psychoterapię w nurcie behawioralnym lub terapię schematu.
Terapia dla par stanowi przede wszystkim profesjonalne wsparcie dla drugiej połówki osoby z borderline. Specjalista uczy prawidłowej komunikacji i sposobów radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych.
Bibliografia
L. Bakiera, A. Czarnecka, Komunikacja interpersonalna kobiet z zaburzeniem osobowości typu borderline w związkach kohabitacyjnych, Człowiek i Społeczeństwo, 2020 (dostęp online) https://pressto.amu.edu.pl/index.php/cis/article/view/27764/25232
S. Blasczyk-Schiep, E. Rabska, P. Jaworska-Andryszewska, A. Lasoń, Regulacja emocji, stres a zachowaniasamouszkadzające u osób z zaburzeniem osobowości typu borderline, Polski Merkuriusz Lekarski, 2015 (dostęp online) http://www.psychologia.net.pl/artykul.php?level=629
E. Cwalina, Przegląd terapii poznawczo-behawioralnych stosowanych w leczeniu zaburzeń osobowości typu borderline, Psychoterapia 2, 2007 (dostęp online) http://www.psychoterapiaptp.pl/uploads/PT2007n2s41Cwalina.pdf
A. Wrońska, Zaburzenia osobowości typu borderline (zaburzenia z pogranicza) – epidemiologia, etiologia, leczenie, Psychiatria w Praktyce Ogólnolekarskiej, 2007
https://www.grotowska.org.pl/zaburzenie-osobowosci-typu-borderline-borderline-personality-disorder/
