Gotu kola (wąkrotka azjatycka) – właściwości lecznicze i kosmetyczne

Gotu kola dzięki właściwościom antydepresyjnym, przeciwbólowym, przeciwbakteryjnym oraz przeciwstarzeniowym wykorzystywana jest jako środek farmakologiczny, a także kosmetyczny. Jakie zdrowotne działania wykazuje wąkrotka azjatycka? W jaki sposób stosować ziele? Czy wywołuje skutki uboczne? Odpowiedzi na te pytania znajdziecie w artykule.

Czym jest gotu kola?

Gotu kola to adaptogenna roślina porastająca regiony tropikalne i subtropikalne, m.in. w Indiach, Indonezji, na Madagaskarze, Sri Lance, w Afryce oraz Australii. Jej najważniejszymi częściami są liście oraz łodyga.

Roślina występuje również pod nazwami gotu kola, centella i trawa tygrysia. Gotu kola w języku syngaleskim, używanym na terenie Sri Lanki, oznacza „liść o kielichowym kształcie”. Określenie trawa tygrysia powiązane jest z indyjską legendą mówiącą o tygrysie, który leczył swoje rany, tarzając się w liściach wąkrotki.

Gotu kola występuje pod nazwami: wąkrotka azjatycka, centella oraz trawa tygrysia.

Ziele gotu kola było znane w tradycyjnej medycynie dalekiego wschodu już od tysięcy lat. Uważa się, że roślina wykazuje działania przeciwstarzeniowe, dlatego wykorzystywana jest w kosmetyce. Występuje zwłaszcza w popularnych współcześnie produktach tzw. pielęgnacji koreańskiej.

Jakie zastosowanie ma wąkrotka azjatycka?

null — Ziele gotu kola charakteryzuje się działaniem prozdrowotnym oraz wykorzystywane jest w kosmetyce

Gotu kola oddziałuje na ośrodkowy układ nerwowy, dzięki czemu wykazuje działanie antydepresyjne, uspokajające, przeciwbólowe, a także przeciwdrgawkowe – może być stosowana przed osoby chorujące na padaczkę.

Trawa tygrysia łagodzi uczucie lęku, zdenerwowania, stresu, może pomóc przy bezsenności. W przyszłości może być wykorzystywana w leczeniu choroby Alzheimera lub w terapii udarów mózgu.

Gotu kola działa uspokajająco, antydepresyjnie, przeciwbólowo. Może także pomóc przy bezsenności, nadciśnieniu, niewydolności żylnej oraz przy obrzękach.

Nadciśnienie, niewydolność żylna, hemoroidy – przy tych schorzeniach pomoże regularne stosowanie ziela. Gotu kola zmniejsza przepuszczalność naczyń krwionośnych, ochrania śródnabłonek naczyń krwionośnych, poprawia krążenie krwi, stymuluje syntezę kolagenu, łagodzi obrzęki i uczucie ciężkości nóg, może zmniejszać efekty zastoju żylnego.

Wąkrotka azjatycka oddziałuje na naszą pamięć oraz koncentrację. Aktywuje białko pobudzające tworzenie się nowych komórek mózgowych, chroni mózg przed neurotoksynami oraz wolnymi rodnikami.

Gotu kola wpływa na pamięć i koncentrację oraz chroni mózg przed działaniem wolnych rodników i neurotoksyn. Ziołowe wyciągi mogą toksycznie oddziaływać na komórki nowotworu sutka oraz raka piersi.

Azjakozyd, będący głównym składnikiem aktywnym wąkrotki, przyspiesza gojenie wrzodów żołądka, wpływa na wzmocnienie bariery ochronnej jelit. Wyciągi z rośliny działają toksycznie na komórki raka piersi oraz nowotworu sutka.

Sprawdź: Ogórecznik lekarski – właściwości, zastosowanie, sposoby użycia

Gotu kola – wykorzystanie w kosmetyce

Ziele gotu kola wykorzystywane jest w produktach naturalnej pielęgnacji, zwłaszcza w tzw. pielęgnacji koreańskiej. Można je znaleźć w składach toników, balsamów, kremów odmładzających, łagodzących, przeciwtrądzikowych. Nadaje się do cery trądzikowej, dojrzałej, wrażliwej, a także cery naczynkowej.

Kwas madekasowy oraz madekasozyd, zawarte w wąkrotce azjatyckiej, wpływają na pobudzenie produkcji włókien kolagenowych, działają przeciwzapalnie, łagodząco oraz umożliwiają szybką regenerację skóry.

Ziele gotu kola zalecane jest dla osób z cerą trądzikową, dojrzałą, wrażliwą oraz naczynkową.

Obecność witamin A, C, K oraz E ochrania skórę przed działaniem wolnych rodników. Azjakozydy sprawdzają się przy cerach trądzikowych, przyspieszają gojenie się ran, wykazują właściwości antybakteryjne. Z kolei kwercytyna zapobiega pękaniu naczyń krwionośnych, niweluje cienie oraz opuchliznę pod oczami, przywraca elastyczność skóry oraz działa antyoksydacyjnie.

Wąkrotka azjatycka wzmacnia również skórę głowy, zmniejsza wypadanie włosów, pobudza cebulki do wzrostu, wpływa na kondycję i strukturę włosa.

Jakie działanie ma olej z gotu kola?

Olej z gotu kola wykonywany jest z ziela wąkrotki azjatyckiej na bazie oleju słonecznikowego. Stymuluje produkcję kolagenu, przyspiesza gojenie się: blizn, oparzeń, zmian skórnych, hemoroidów, wrzodów, żylaków oraz odleżyn. Zmniejsza widoczność blizn, działa wygładzająco na zmarszczki. Pomaga w redukcji rozstępów, cellulitu, zmniejsza stan zapalny związany ze zmianami łuszczycowymi, podnosi poziom nawilżenia skóry.

Olej nadaje się wyłącznie do użytku zewnętrznego – można go wmasowywać w skórę lub dodawać do innych produktów pielęgnacyjnych.

Zapoznaj się: Miłek wiosenny – jakie są jego właściwości?

Jak stosować wąkrotkę azjatycką?

Wąkrotka azjatycka występuje w formie: suszonego ziela, mielonego ziela, nalewki, kapsułek z suszonym proszkiem, kapsułek ze standaryzowanym ekstraktem oraz maści. Z ziela można samodzielnie wykonać prozdrowotne napary, maść oraz olejek.

Jak wykonać napar z gotu kola?

Przepis na napar z ziela ciętego: 1-2 łyżeczki ziela gotu kola zalewamy szklanką wrzącej wody oraz parzymy pod przykryciem przez 20 minut. Zaleca się stosowanie dawki: jedna szklanka naparu 1-2 razy dziennie (rano i w południe).

Ziele stosowane wieczorem może wpłynąć na zaburzenia snu.
Napar nadaje się również do użytku zewnętrznego – można nim przemywać skórę, wykonywać okłady na: rany, oparzenia, zmiany skórne.

Uwaga: Efekty stosowania rośliny są widoczne po minimum miesiącu kuracji. Po trzech miesiącach stosowania ziela powinniśmy zrobić 6-tygodniową przerwę.

Przepis na napar z ziela mielonego: około 1 łyżeczkę proszku zalewamy niewielką ilością ciepłej wody. Napar stosujemy raz dziennie, najlepiej rano.

Napar z ziela gotu kola może być łączony z:

ashwagandhą – w celu redukcji stresu i poprawy nastroju,
ruszczykiem kolczastym lub kasztanowcem – w celu poprawy krążenia i wzmocnienia naczyń krwionośnych,
oczarem wirginijskim – w celu szybszego gojenia się ran oraz blizn.

Jak wykonać maść i olejek?

Przepis na maść: 1 szklankę ziela wąkrotki azjatyckiej zalewamy 1 szklanką wrzącej wody. Następnie zaparzamy pod przykryciem przez około 15 minut. Po odcedzeniu dodajemy skrobię kukurydzianą i mieszamy, aby uzyskać gęstą maść.

Produkt nakładamy na skórę, pozostawiamy na 10 minut i zmywamy ciepłą wodą.

Przepis na olejek: 1 szklankę ziela wkładamy do garnka i zalewamy 4 szklankami wody. Całość gotujemy na wolnym ogniu, czekając, aż objętość wody zmniejszy się mniej więcej o połowę. Następnie wyciągamy liście i dodajemy olej roślinny – np. olej sezamowy, olej kokosowy, olej oliwkowy. Mieszankę ponownie gotujemy na małym ogniu do czasu, aż woda całkowicie wyparuje.

Olejek stosuje się w celu złagodzenia podrażnień i problemów skórnych, a także w celu zmniejszenia widoczności zmarszczek i cellulitu.

Wąkrotka azjatycka – domowa uprawa

Roślinę możemy również uprawiać we własnym ogródku, należy jednak pamiętać, że wąkrotka jest rośliną jednoroczną i należy jej zapewnić warunki zbliżone do tych naturalnych. Sadzonkę powinniśmy umieścić w pojemniku lub na grządce z wilgotnym podłożem. Najlepiej, aby stanowisko było nasłonecznione. W przypadku uprawy na grządce roślina powinna być osłaniana na zimę.

Gotu kola – działanie uboczne i przeciwwskazania

Stosowanie ziela gotu kola może wywoływać łagodne skutki uboczne objawiające się: bólami i zawrotami głowy, nudnościami, sennością, podrażnieniami skóry.

Wąkrotka azjatycka nie powinna być stosowana wewnętrznie przez kobiety w ciąży oraz karmiące piersią. Nie jest znane bezpieczeństwo preparatów do stosowania zewnętrznego wśród kobiet w ciąży.

Przeciwwskazaniem do stosowania rośliny są również choroby wątroby oraz cukrzyca.

Gotu kola może wchodzić w interakcje z: