Ogórecznik lekarski jest jednoroczną, miododajną rośliną uprawianą przede wszystkim w celu późniejszego wykorzystania w lecznictwie i kosmetyce. Ziele pochodzi z krajów śródziemnomorskich.
Roślina dorasta do około 70 cm wysokości, a zakwita od czerwca do sierpnia. Liście i łodygi ogórecznika w swoim smaku i zapachu przypominają ogórek – to porównanie powiązane jest z nazwą rośliny.
W czasach średniowiecza uważano, że ogórecznik lekarski dodaje rycerzom męstwa i odwagi, dlatego też ziele często pojawiało się jako motyw zdobienia rycerskich szarf.
Ogórecznik lekarski – właściwości
W składzie ogórecznika lekarskiego znajduje się wiele substancji aktywnych, które cenione są w medycynie. Należą do nich: flawonoidy, żywice, garbniki, śluzy, kwasy organiczne. Ziele jest źródłem soli mineralnych: żelaza, magnezu, potasu, cynku, krzemu. Zawiera także duże ilości witaminy C oraz karotenu.
Jakie zastosowanie prozdrowone ma ogórecznik lekarski?
Kwasy zawarte w zielu ogórecznika lekarskiego regulują poziom cholesterolu – zmniejszają stężenie „złej” frakcji cholesterolu LDL i normalizują ilość „dobrego” cholesterolu HDL. Dzięki temu roślina zapobiega odkładaniu się złogów w ścianach naczyń krwionośnych i usuwa nadmiar komórek tłuszczowych z tętnic i żył. Obniża również ciśnienie tętnicze krwi i poprawia przepływ krwi w naczyniach krwionośnych – nie dopuszcza do rozwoju choroby wieńcowej.
Ogórecznik lekarski reguluje poziom cholesterolu, obniża ciśnienie tętnicze krwi, łagodzi ból gardła oraz podrażnienia błony śluzowej.
Ogórecznik poprzez zawartość śluzów stosowany jest przy chorobach górnego układu oddechowego. Łagodzi ból gardła, podrażnienia i stany zapalne błony śluzowej. Jest środkiem wykrztuśnym i pomaga na kaszel.
Dzięki właściwościom zwiększającym transmisję impulsów nerwowych olej z ogórecznika w naturalny sposób wspomaga naszą pamięć i wpływa na prawidłową pracę komórek zawartych w mózgu.
Kwasy zawarte w ogóreczniku lekarskim wpływają na prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego oraz mogą wspomagać leczenie stwardnienia rozsianego.
Kwasy organiczne determinują prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego i chronią organizm przed schorzeniami, zwłaszcza dotyczącymi górnych dróg oddechowych. Kwasy tłuszczowe mogą wspomagać leczenie stwardnienia rozsianego i przyczyniać się do regeneracji komórek nerwowych.
Ogórecznik pozytywnie wpływa na gospodarkę hormonalną i łagodzi dolegliwości przedmiesiączkowe i menopauzalne.
Wysoki poziom magnezu i kwasów tłuszczowych sprawia, że stosowanie ziela pomaga w złagodzeniu dolegliwości przedmiesiączkowych i menopauzalnych (takich jak uczucie rozdrażnienia, czy ogólne uczucie zmęczenia). Pozytywnie wpływa na gospodarkę hormonalną, łagodzi bóle miesiączkowe, bolesność piersi, uderzenia gorąca.
Zapoznaj się: Arnika górska – charakterystyka i zastosowanie prozdrowotne
Ogórecznik lekarski – zastosowanie kosmetyczne
Wyciąg z ogórecznika jest składnikiem kosmetyków: przeciwtrądzikowych, przeciwzmarszczkowych, ochronnych, nawilżających. Używany jest do produkcji preparatów pielęgnacyjnych do włosów – szamponów, masek, odżywek.
Ogórecznik lekarski zalecany jest dla osób z cerą trądzikową, zwłaszcza w przypadku trądziku różowatego. Ziele łagodzi i zmniejsza stany zapalne skóry oraz pomaga w redukcji zaczerwienień.
Ziele polecane jest dla osób borykających się z cerą trądzikową, ponieważ zmniejsza ryzyko powstawania stanów zapalnych oraz nie dopuszcza do blokowania się porów. Stymuluje skurcze naczyń krwionośnych, dzięki czemu sprawia, że tzw. pajączki są mniej widoczne. Redukuje zaczerwienienia, co pomaga zwłaszcza przy trądziku różowatym.
Poprzez działanie łagodzące ziele zmniejsza stany zapalne skóry, w tym swędzenie i zaczerwienienia. Preparaty zawierające ogórecznik lekarski mogą pomóc osobom walczącym z łuszczycą i egzemą.
Sprawdź także: Zioła na włosy – 10 ziół hamujących wypadanie włosów i stymulujących ich porost
Ogórecznik lekarski – zastosowanie kulinarne
Liście, kwiaty i pędy ogórecznika wykorzystywane są w kulinariach. Kwiaty podawane w całości stanowią dodatek do napojów i alkoholi. Można je zamrażać i podawać w kostkach lodu lub kandyzować.
Liście i pędy rośliny przed użyciem powinno się pokroić. Liście można przyrządzić w taki sam sposób jak szpinak lub podać w całości w formie jarzyny. Wszystkie części rośliny stanowią dodatek do sałatek, sosów, zup, kanapek, czy mięsa.
Przeczytaj: Gotu kola (wąkrotka azjatycka) – właściwości lecznicze i kosmetyczne
Ogórecznik lekarski – przepis na napar, odwar, nalewkę, sok, oliwkę
Ogórecznik lekarski możemy wykorzystać do wykonania domowych preparatów leczniczych. Poniżej przedstawimy przepisy na: napar, odwar, nalewkę, sok oraz oliwkę do ciała.
Przepis na napar: 1 łyżkę suszonego ziela zalewamy 1 szklanką wrzącej wody, a następnie parzymy pod przykryciem przez 15 minut. Napar stosujemy 3 razy dziennie pomiędzy posiłkami. Pomoże on w obniżeniu napięcia nerwowego i stanów lękowych. Wpłynie na układ pokarmowy i oddechowy.
Przepis na odwar: 1 łyżkę stołową ziela wsypujemy do garnka i zalewamy 750 ml ciepłej wody. Całość doprowadzamy do wrzenia i gotujemy pod przykryciem przez około 5 min. Po upływie tego czasu garnek odstawiamy na 10 minut, po czym zawartość przecedzamy.
Odwar można stosować zewnętrznie do przemywania twarzy i wykonywania okładów na problemy skórne. W użytku wewnętrznym ziołową herbatę warto wypijać w dawce: mniej niż połowa szklanki, 2-3 razy dziennie.
Przepis na nalewkę: Aby wykonać nalewkę, musimy rozdrobnić w moździerzu kwiaty ogórecznika lekarskiego. Roślinę wraz z powstałym sokiem przekładamy do pojemnika i zalewamy litrem spirytusu 70% oraz 1 szklanką przegotowanej, ale ostudzonej wody. Nalewkę macerujemy przez tydzień, a po upływie tego czasu przecedzamy i przelewamy do ciemnej butelki.
Nalewka odtruwa nasz organizm z toksyn i zbędnych produktów przemiany materii. Wykazuje działanie rozgrzewające i bakteriobójcze, dzięki czemu jest często wykorzystywana do płukania gardła i jamy ustnej w przypadku infekcji różnego pochodzenia.
Przepis na sok: Do przygotowania soku potrzebujemy jabłek oraz kwiatów ogórecznika. Na początku wyciskamy sok z jabłek, a następnie miksujemy go z kwiatami ogórecznika. Napój zadziała na nasz organizm detoksykująco. Należy go wypijać dwa razy dziennie po 1 szklance.
Przepis na oliwkę: Garść wcześniej posiekanych kwiatów ogórecznika umieszczamy w słoiku i zalewamy szklanką oliwy z oliwek. Słoik zakręcamy i odstawiamy na tydzień, co jakiś czas wstrząsając. Po 7 dniach zawartość przecedzamy.
Oliwkę można stosować na wszelkiego rodzaju zmiany skórne, w tym trądzik, wypryski. Naturalny kosmetyk sprawdzi się także do pielęgnacji cery suchej oraz skóry z oznakami starzenia.
Sprawdź: Miłek wiosenny – jakie są jego właściwości?
Olej z ogórecznika lekarskiego
Olej wykonywany jest z nasion ogórecznika lekarskiego. Występuję w formie nierafinowanej, niefiltrowanej i tłoczonej na zimno. W jego składzie znajdują się: nienasycone kwasy tłuszczowe (kwas linolowy i gamma-linolenowy), garbniki, flawonoidy, saponiny, witamina C, żelazo, cynk, potas oraz magnez.
Olej z ogórecznika stosowany zewnętrznie na skórę charakteryzuje się działaniem nawilżającym, przeciwbakteryjnym, przeciwzapalnym. Polecany jest dla osób, które borykają się z trądzikiem, czy z wysuszoną i podrażnioną skórą. Pomaga w leczeniu oparzeń i odmrożeń.
Olej z ogórecznika w zastosowaniu zewnętrznym pomaga w leczeniu trądziku oraz oparzeń i odmrożeń. Wpływa również na płytkę paznokci i redukuje stany zapalne dziąseł.
Dzięki zawartości kwasów tłuszczowych i krzemionki olej wpływa na płytkę paznokci i redukuje problemy związane z ich rozdwajaniem oraz łamliwością.
Stosowany w obrębie jamy ustnej normalizuje głębokość kieszonek dziąsłowych, redukuje stan zapalny dziąseł, a także zmniejsza ich obrzęk i krwawienie.
Przy zastosowaniu wewnętrznym, w dawce 1 łyżeczka dziennie przed posiłkiem, olej działa moczopędnie, reguluje ciśnienie tętnicze krwi, zmniejsza poziom „złego” cholesterolu frakcji LDL.
Olej używany jest także w kuchni – w formie dodatku do sałatek i zimnych dań.
Czym jest miód ogórecznikowy?
Miód ogórecznikowy wykonywany jest z kwiatów rośliny. Ma delikatny, słodki smak i kremową konsystencję. Charakteryzuje się właściwościami prozdrowotnymi: wspomaga pracę nerek, działa moczopędnie, zmniejsza stężenie cholesterolu, wspiera regenerację wątroby, koi struny głosowe, pomaga przy infekcjach gardła.
Jakie są przeciwwskazania do stosowania ogórecznika lekarskiego?
Ogórecznik lekarski nie powinien być stosowany przez kobiety w ciąży, ponieważ może wywoływać skurcze macicy. Z rozwagą powinny po niego sięgać także osoby, które przyjmują leki na rozrzedzenie krwi.
Stosowanie doustnie zbyt dużych dawek ziela może objawiać się: wzdęciami, biegunkami, zaparciami oraz innymi dolegliwościami związanymi z układem pokarmowym.
Bibliografia
A. Obiedzińska, B. Waszkiewicz-Robak, Oleje tłoczone na zimno jako żywność funkcjonalna, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość. 19/1, 2012
https://naturalnieozdrowiu.pl/ogorecznik-lekarski-wlasciwosci-lecznicze-i-zastosowanie/
https://oliwka24.pl/ogorecznik-lekarski/
