Orzechy macadamia (pestkowce) są owocami drzewa z rodziny srebrnikowatych. Drzewo makadamia zostało odkryte w 1857 roku w Australii przez botanika, który nazwał roślinę na cześć swojego przyjaciela – Johna Macadama.
Orzechy uprawiane są głównie na terenie Australii oraz na Hawajach. Istnieje dziewięć odmian pestkowców, ale tylko dwie z nich są w pełni jadalne – Macadamia integrifolia (charakteryzuje się gładką strukturą łupiny) i Macadamia tetraphylla (struktura łupiny jest chropowata).
Zobacz: Orzechy pekan – właściwości zdrowotne, ciąża
Orzechy macadamia – właściwości odżywcze
Orzechy macadamia są najbardziej tłustymi i równocześnie najbardziej kalorycznymi orzechami wśród ich wszystkich jadalnych odmian. W 100 g zawierają aż 718 kcal i prawie 76 g tłuszczu. Prócz kwasów tłuszczowych są również źródłem witamin i minerałów.
Wartości odżywcze w 100 g orzechów macadamia:
- Białko: 7,91 g,
- Tłuszcze: 75,77 g,
- Węglowodany: 13,82 g,
- Cukry: 4,57 g,
- Błonnik: 8,60 g,
- Wapń: 85,00 mg,
- Żelazo: 3,69 mg,
- Magnez: 130,00 mg,
- Fosfor: 188,00 mg,
- Potas: 368,00 mg,
- Cynk: 1,30 mg,
- Sód: 5,00 mg,
- Witamina B1 (tiamina): 1,195 mg,
- Witamina E: 0,54 mg,
- Witamina B6: 0,275 mg,
- Witamina A: 3,00 µg,
- Witamina C: 1,20 mg,
- Witamina B2 (ryboflawina): 0,162 mg,
- Witamina B3 (niacyna): 2,473 mg.
Źródło: United States Department of Agriculture FoodData Central
Sprawdź także: Orzechy laskowe – jak wpływają na zdrowie?
Orzechy macadamia – korzyści dla zdrowia
Pestkowce zawierają tłuszcze jednonienasycone, które pomagają obniżyć frakcje „złego” cholesterolu LDL i podwyższyć wartość „dobrego” cholesterolu HDL. Wiąże się to ze zmniejszeniem ryzyka chorób układu krążenia.
Regularne spożywanie orzechów łagodzi działanie stresu oksydacyjnego (macadamia zawierają przeciwutleniacze), zmniejsza ryzyko wystąpienia choroby wieńcowej, redukując zawartość trójglicerydów w organizmie.
Orzechy macadamia regulują poziom cholesterolu i trójglicerydów, łagodzą działanie stresu oksydacyjnego, powodują również obniżenie stanów zapalnych w organizmie.
Kwasy omega-3 (kwasy jednonienasycone) i omega-6 (kwasy wielonienasycone) są idealnie zrównoważone, dzięki czemu powodują obniżenie stanów zapalnych – zwłaszcza u osób chorych na hipercholesterolemie (stan zaburzeń gospodarki lipidowej).
Macadamia zawierają kwas palmitynowy, który może poprawiać przyswajalność tłuszczów. Działa również korzystnie na zmniejszenie masy ciała, poprawia wrażliwość organizmu na insulinę, wpływa na funkcje naczyń krwionośnych, pomaga w utrzymaniu właściwego poziomu glukozy we krwi.
Kwas oleopalmitynowy hamuje apetyt i redukuje gromadzenie się tłuszczu.
Potas wpływa na regulację ciśnienia, a fosfor wspiera budowę kości.
Orzechy makadamia polecane są dla osób chorujących na cukrzycę, ponieważ pomagją utrzymać właściwy poziom glukozy we krwi oraz mają niski indeks glikemiczny.
Witamina B3 oddziałuje na nasz układ nerwowy, chroniąc przed zmęczeniem i stanami depresyjnymi, witamina B1 bierze udział w produkcji neuroprzekaźników, zaś magnez determinuje zwiększenie gęstości mineralnej kości i uczestniczy w przewodzeniu impulsów nerwowych.
Dzięki zawartości błonnika i kwasów makadamia wpływają na zmniejszenie masy ciała, redukują gromadzenie się tłuszczu, wspomagają procesy trawienne oraz zapewniają uczucie sytości.
Błonnik pokarmowy, zawarty w orzechach, wspomaga trawienie, zapewnia uczucie sytości i zapobiega zaparciom – pobudza ruchy perystaltyczne jelit.
Orzechy mogą być spożywany przez osoby chorujące na cukrzycę i insulinooporność – mają niski indeks glikemiczny IG = 10.
Zapoznaj się: Orzechy piniowe – wartości odżywcze, korzyści dla zdrowia
Orzechy macadamia – olej makadamia na skórę i włosy
Olej z orzechów macadamia (tłoczony na zimno) zawiera te same składniki odżywcze, co produkt wyjściowy, czyli orzechy. Stosowany jest głównie w kosmetyce (kremy, balsamy, olejki do masażu, produkty do pielęgnacji włosów) ze względu na jego oddziaływanie na urodę – nawilża i regeneruje skórę, równocześnie chroniąc ją przed fotostarzeniem. Przyspiesza gojenie się ran, oparzeń i zmniejsza widoczność blizn, przeciwdziała utracie wody.
Dzięki zawartości witaminy E hamuje procesy starzenia się skóry, nadaje jej elastyczności, przez co stosowany jest w zabiegach modelujących, np. usuwających cellulit, czy rozstępy. Olej jest dobrze tolerowany nawet przez najbardziej wymagający i wrażliwy naskórek – nie powoduje reakcji alergicznych i jest bezpieczny dla kobiet w ciąży.
Olej makadamia chroni skórę przed fotostarzeniem, przyspiesza gojenie się ran, zmniejsza widoczność blizn, a także pozytywnie wpływa na kondycję włosów.
Olej macadamia zalecany jest do pielęgnacji suchych, łamliwych, farbowanych i zniszczonych włosów, ponieważ korzystnie wpływa na ich kondycję, odżywia i dodaje blasku.
Orzechy macadamia – jak spożywać i przechowywać?
Orzechy macadamia mają słodki smak, dzięki czemu wykorzystywane są do przygotowywania deserów, a także do kremów i mas. Świetnie sprawdzą się również w roli samej przekąski lub dodatku do sałatek i dań obiadowych.
Pestkowce można zakupić w łupinach lub już gotowe do spożycia w formie solonej, prażonej oraz naturalnej. Do otwarcia orzechów zamkniętych w skorupach potrzebna jest specjalna łuskarka do orzechów.
Warto pamiętać o odpowiednim przechowywaniu orzechów macadamia. Powinny się znajdować w suchym, chłodnym miejscu przez maksymalnie cztery tygodnie. Warto je również trzymać w lodówce, najlepiej w hermetycznym pojemniku – zwiększy to okres przydatności do spożycia. Dlaczego tak ważne jest odpowiednie przechowywanie orzechów? Dzięki wysokiej zawartości tłuszczy te produkty spożywcze mogą ulegać zjełczeniu. Z kolei pleśń w orzechach staje się przyczyną zaburzeń układu pokarmowego.
Przeczytaj: Orzechy ziemne (arachidowe) – wartości odżywcze, wpływ na zdrowie i urodę
Orzechy macadamia – alergia
Orzechy są silnym alergenem, który może powodować reakcje alergiczne, a nawet doprowadzić do wstrząsu anafilaktycznego.
Objawy alergii na orzechy to:
- zaczerwienienie i swędzenie warg,
- opuchlizna warg i opuchlizna jamy ustnej,
- wysypka i swędzenie skóry,
- duszności, problemy z oddychaniem,
- zapalenie spojówek,
- zapalenie błony śluzowej nosa,
- bóle brzucha,
- nudności,
- biegunka.
Orzechy macadamia – zakazane dla psów
Orzechy macadamia są dla czworonogów zakazanym produktem spożywczym. Psy nie tolerują substancji zawartej w pestkowcach, przez co do zatrucia może dojść nawet po zjedzeniu ich niewielkiej ilości. Objawy występują u psa w pierwszej dobie od spożycia orzechów i zazwyczaj mijają samoistnie w ciągu 48 godzin.
Uwaga: Silna reakcja alergiczna na orzechy macadamia może doprowadzić nawet do zgonu zwierzęcia, dlatego warto obserwować jego stan.
Objawy zatrucia orzechami macadamia wśród psów:
- gorączka i drgawki,
- problemy z chodzeniem,
- przyspieszenie bicia serca,
- wymioty,
- brak apetytu,
- zapalenie trzustki,
- apatia i spadek aktywności.
Bibliografia
https://dietetycy.org.pl/makadamia/
H. Ciemniewska-Żytkiewicz, K. Krygier, J. Bryś, Wartość odżywcza orzechów oraz ich znaczenie w diecie, Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego, nr 1, 2014 (dostęp online) https://www.infona.pl/resource/bwmeta1.element.baztech-f62b81fd-72a8-4e67-b52e-f16f36aacf0b/content/partContents/131f6874-856e-3547-a45f-41badef73338
J. Biernat, M. Drzewicka, K. Łoźna, J. Hyla, M. Bronkowska, H. Grajeta, Skład kwasów tłuszczowych orzechów i nasion dostępnych aktualnie w handlu w kontekście prozdrowotnych zaleceń żywieniowych, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna nr 2, 2014 (dostęp online) https://ptfarm.pl/pub/File/Bromatologia/2014/Bromatologia%202-2014%20cala%20popr%20-%20do%20internetu.pdf#page=3
