Jeszcze w latach 70. uważano, że ciąża jest stanem immunologicznej supresji, czyli stłumienia odporności. Dziś wiadomo już, że układ odpornościowy ciężarnej zmienia się i słabiej reaguje na patogeny. Kobieta w ciąży szczególnie powinna wziąć sobie do serca słowa lepiej zapobiegać niż leczyć, ponieważ możliwości leczenia farmakologicznego w tym czasie są mocno ograniczone.
Zdrowa i zbilansowana dieta
Pełnowartościowe i urozmaicone posiłki mogą dostarczyć ciężarnej wszystkich niezbędnych składników: witamin oraz mikroelementów. Najlepiej spożywać produkty pełnoziarniste, warzywa oraz owoce. Cennym źródłem błonnika i probiotycznych bakterii są kiszonki, więc warto włączyć je do diety. Przy komponowaniu posiłków należy brać pod uwagę także ryby (główne źródło kwasów tłuszczowych omega-3) oraz nabiał.
W okresie jesienno-zimowym, kiedy pojawiają się sezonowe infekcje, do diety można włączyć czosnek oraz miód, które uważane są za naturalne antybiotyki. Niektórzy specjaliści zalecają ostrożne podejście do soku z malin – pity w większych ilościach może powodować skurcze.
Ciąża to czas, w którym należy zwracać szczególną uwagę na pochodzenie żywności – w produkty należy zaopatrywać się w sprawdzonych źródłach. Owoce i warzywa należy dokładnie umyć. Ciężarna nie powinna jeść surowego mięsa i jajek – przed spożyciem konieczna jest ich odpowiednia obróbka termiczna.
Sprawdź: Jak powinna wyglądać dieta w ciąży? Produkty dozwolone i zakazane
Aktywność fizyczna w ciąży
Kobietom, u których ciąża przebiega prawidłowo, zaleca się aktywność fizyczną. Ruch wzmocni odporność. Wysiłek fizyczny dostosowany do samopoczucia w ciąży zmniejszy ryzyko infekcji i może usprawnić przebieg porodu.
Przyszła mama powinna starać się przebywać na świeżym powietrzu. Spacer i marsz to najbezpieczniejsze formy aktywności w ciąży – poprawiają krążenie i dotleniają organizm. Ponadto wiele kobiet decyduje się na zajęcia sportowe dla ciężarnych, takie jak joga, pilates i gimnastyka oraz basen.
Przeczytaj także: Czym jest czop śluzowy i jaka jest jego rola w ciąży? Wyjaśniamy
Zdrowy sen i relaks w ciąży
Brak snu wpływa na odporność nie tylko w przypadku kobiet w ciąży. Przyszłe mamy powinny starać się spać 7-8 godzin w ciągu doby. Najlepiej, jeśli uda im się zachować stały dobowy rytm, choć w ciąży bywa to utrudnione. Kłopoty ze snem zdarzają się wielu ciężarnym, ale istnieje kilka naturalnych sposobów na to, by temu zaradzić.
Układ immunologiczny związany jest z układem nerwowym. Kortyzol może dodatkowo osłabić komórki budujące odporność. Kobieta w ciąży musi starać się unikać stresu. Jeśli praca zawodowa przysparza jej zmartwień i negatywnych emocji, dobrze by rozważyła zwolnienie lekarskie lub ograniczyła zawodowe obowiązki do minimum.
Niepokój i negatywne myśli pojawiają się u wielu przyszłych mam. Ważne, by nie zdominowały ich życia, bo to może nie tylko obniżyć odporność, ale także doprowadzić do rozwoju depresji i stanów lękowych.
Zobacz: Jak leczyć trądzik niemowlęcy? Sprawdzamy
Prawidłowa higiena w ciąży
Kobieta, która planuje ciążę, powinna poddać się leczeniu stomatologicznemu. Próchnica obniża odporność i przyspiesza rozwój infekcji. W skrajnej sytuacji może także doprowadzić do poronienia. Poza tym rozwijające się w jamie ustnej bakterie przedostają się do krwiobiegu dziecka. Nie ma przeciwwskazań do leczenia stomatologicznego ze znieczuleniem w ciąży, ale lepiej zadbać o stan zębów już przed nią.
Ciężarna powinna częściej niż dotychczas myć ręce. Musi również szczególnie dbać o higienę intymną.
Przeczytaj: Zatrucie ciążowe – przyczyny, objawy i sposoby leczenia
Co zagraża odporności w ciąży?
Kobieta w ciąży powinna unikać zatłoczonych pomieszczeń i kontaktów z przypadkowymi osobami, zwłaszcza w okresie infekcji. Jeśli to możliwe, lepiej by zrezygnowała z wizyt w szpitalach i przychodniach, w których przebywają chorzy.
Niższą odporność będą mieć także mamy z nadwagą oraz cierpiące na przewlekłe choroby.
Polecamy: Ćwiczenia w ciąży – czy są bezpieczne, jakie ćwiczenia wykonywać?
Suplementacja i szczepienia w ciąży
Kobieta w ciąży może korzystać z suplementów diety, które służą wspieraniu odporności – co ważne, po konsultacji z lekarzem. Musi jednak pamiętać, że nie zastąpią one zdrowego trybu życia i właściwej diety. Suplementacja wskazana jest zwykle wtedy, gdy przyszła mama z uwagi na dietę nie dostarcza organizmowi wszystkich niezbędnych składników.
W czasie ciąży dozwolone są również szczepienia ochronne. Państwowy Zakład Higieny zaleca przyszłym mamom szczepienie przeciwko grypie oraz krztuścowi. Jeśli ciężarna nie przechodziła chorób zakaźnych: ospy i różyczki, powinna przyjąć szczepionki przed ciążą. Te preparaty nie mogą być podawane ciężarnym.
Zapoznaj się: Alergiczne zapalenie spojówek – rodzaje, przyczyny, objawy
Bibliografia
M. Kwiatek, A. Kwaśniewska: Rola komórek T regulatorowych w ciąży, „Postępy biologii komórki”, t. 38, nr 3, 2011, s. 395-406
Szczepienia w ciąży: https://szczepienia.pzh.gov.pl/faq/jakie-szczepienia-zaleca-sie-w-czasie-ciazy/
