Czym jest akupunktura?
Akupunktura to metoda terapeutyczna wywodząca się z tradycyjnej medycyny chińskiej. Polega na nakłuwaniu igłami tak zwanych punktów akupunkturowych, które zlokalizowane są na naszym ciele. Dzięki temu dochodzi do stymulacji m.in. centralnego układu nerwowego.
Do zabiegu akupunktury należy przede wszystkim używać sterylnych, jednorazowych oraz bardzo cienkich igieł – ich dokładna grubość i długość uzależniona jest od nakłuwanych miejsc. Fizjoterapeuta umieszcza igłę w ciele, a następnie wyjmuje ją po upływie od 10 do 25 minut. Przyjmuje się, że pierwsze rezultaty akupunktury widoczne są po kilku regularnych zabiegach.
Do najpopularniejszych rodzajów akupunktury należą:
- akupunktura ucha,
- akupunktura stopy,
- akupunktura okolic kręgosłupa.
Akupunktura stosowana jest zwłaszcza w przypadku:
- bólów stawowych,
- bólów kręgosłupa,
- bólów głowy i migren,
- bólów mięśni,
- nadmiernego stresu i napięcia nerwowego.
Prozdrowotne działanie akupunktury
Akupunkturę cechuje szerokie działanie – stymuluje ona m.in. układ nerwowy, układ krwionośny czy układ odpornościowy.
Akupunktura a substancja P
Na początku skupimy się pokrótce na przedstawieniu Wam, czym dokładnie jest tak zwana substancja P.
Akupunktura uwalnia substancję P, czyli neuropeptyd rozpowszechniony w obwodowym i centralnym układzie nerwowym. Tam substancja zaliczana jest do grona neuromodulatorów, które wpływają na wrażliwość komórki postsynaptycznej lub na intensywność syntezy innych neuroprzekaźników (np. serotoniny i dopaminy).
Substancja P może być uwalniana z nerwów w obrębie: mięśni, skóry twarzy oraz stawów. Co ważne, oddziałuje ona m.in. na: komórki nerwowe, naczynia krwionośne, białe krwinki i limfę (układ limfatyczny).
Akupunktura, za pomocą igieł, przerywa ciągłość naszych tkanek, przez co dochodzi do uwolnienia opisanej wyżej substancji P. Warto podkreślić, że nie jest to uraz mechaniczny tkanek. Dochodzi natomiast do rozszerzenia naczyń krwionośnych – na skutek uwalniania tlenku azotu – oraz do regulacji ciśnienia krwi.
Substancja P aktywuje również cytokiny – białka wytwarzane przez leukocyty, które pobudzają komórki odpornościowe i naturalnie wspierają układ immunologiczny – i tkanki do naprawy poprzez procesy tworzenia się nowych naczyń krwionośnych w ich obrębie. Kolejną funkcją substancji P jest pomoc w zachowaniu równowagi emocjonalnej. Co to oznacza? Neuropeptyd reguluje zaburzenia nastroju, pomaga odpowiednio reagować na stres i napięcie nerwowe.
Akupunktura a BDNF
Akupunktura zwiększa także stężenie BDNF – mózgowego czynnika neutroficznego. Do jego syntezy dochodzi w komórkach ośrodkowego lub obwodowego systemu nerwowego. BDNF oddziałuje m.in. na układ nerwowy (rozwój i wzrost neuronów), procesy uczenia się i zapamiętywania.
Uwaga: Badania wskazują, że zbyt niskie stężenie BDNF może być powiązane z rozwojem: schizofrenii, choroby Alzheimera, anoreksji, depresji, zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych, zespołu Retta (dziedzicznego, neurologicznego zaburzenia rozwoju).
Akupunktura a tlenek azotu
Akupunktura zwiększa również stężenie tlenku azotu w mózgu oraz w tkankach obwodowych. Natomiast tlenek azotu: zwalcza pasożyty wewnątrzkomórkowe, rozszerza naczynia krwionośne (czyli reguluje ciśnienie tętnicze krwi), jest niezbędny do osiągnięcia męskiej erekcji, zapobiega rozwojowi cukrzycy typu II oraz miażdżycy, zwiększa wrażliwość tkanek na insulinę.
Akupunktura a acetylocholina
Kolejnym skutkiem zastosowania akupunktury jest zahamowanie wydzielania się acetylocholinoesterazy, czyli enzymu rozkładającego acetylocholinę (neuroprzekaźnik syntezowany w neuronach).
Acetylocholina rozszerza naczynia krwionośne, pobudza do pracy mięśnie szkieletowe, zmniejsza siłę skurczu serca oraz powoduje skurcze mięśni: gładkich jelit, pęcherza moczowego i oskrzeli. Jako neuroprzekaźnik wzmaga również naszą motywację, bierze udział w procesie uczenia się i zapamiętywania.
Akupunktura a serotonina
Akupunktura zwiększa stężenie innego neuroprzekaźnika, należącego również do grona tak zwanych hormonów szczęścia, czyli serotoniny. Silnie oddziałuje ona na układ nerwowy, (m.in. zwiększając odporność na reakcje stresowe i lęk), układ pokarmowy (powodując skurcz jelit i regenerując wątrobę), układ kostny (biorąc udział w procesach rozwoju kości), układ sercowo-naczyniowy (regulując ciśnienie tętnicze krwi).
Akupunktura a cholecystokinina
Cholecystokinina to peptydowy hormon tkankowy wydzielany m.in. przez śluzówkę dwunastnicy oraz jelita. Reguluje on czynności wydzielnicze w przewodzie pokarmowym, stymulując wydzielanie soku trzustkowego oraz żółci. Akupunktura reguluje natomiast pracę cholecystokininy.
Przeczytaj także: Czym jest niebieskie światło i jak wpływa na zdrowie?
Jakie są przeciwwskazania do stosowania akupunktury?
Zabiegów akupunktury nie powinno się przeprowadzać w przypadkach:
- zaburzeń krzepnięcia krwi i przyjmowania leków przeciwzakrzepowych,
- zmian i chorób skóry,
- wszczepionego rozrusznika serca,
- znacznego osłabienia i wyniszczenia organizmu,
- zapalenia otrzewnej,
- czynnej gruźlicy,
- wieku niemowlęcego.
Uwaga: Wątpliwości wśród lekarzy wzbudza również stosowanie akupunktury w leczeniu bólu towarzyszącego chorobom nowotworowym. Nakłuwanie guza, może doprowadzić do jego rozsiewu.
Zobacz: Czy ciąża obniża inteligencję?
Bibliografia
B. Lisowska, Rola i znaczenie substancji P, Geriatria 1, 2007 (dostęp online) https://www.akademiamedycyny.pl/wp-content/uploads/2016/05/200701_Geriatria_009.pdf
P. Małczyńska, Z. Piotrowicz, D. Drabarek, J. Langfort, M. Chalimoniuk, Rola mózgowego czynnika neurotroficznego (BDNF) w procesach neurodegeneracji oraz w mechanizmach neuroregeneracji wywołanej wzmożoną aktywnością fizyczną, Postępy Biochemii 65 (1), 2019
M. Sokołowska, L. Włodek, Dobre i złe strony tlenku azotu, Folia Cardiologica tom 8 nr 5, 2001
B. Chmielnicki, Akupunktura – mechanizmy działania (dostęp online) http://www.pttmc.org/wp-content/uploads/2014/09/akupunktura_mechanizmy_dzialania.pdf
https://www.medonet.pl/zdrowie,akupunktura---opis-metody--wady--zalety,artykul,1728231.html
