Żeńskie hormony – estrogeny
Estrogeny to hormony płciowe produkowane w jajnikach, nadnerczach i komórkach tkanki tłuszczowej. W ich skład wchodzą: estron, estradiol oraz estriol.
Stężenie estrogenów powiązane jest z cyklem miesiączkowym – najwyższy poziom hormonów występuje w czasie owulacji, czyli między 12. a 14. dniem cyklu, a najniższy w czasie miesiączki.
W skład estrogenów wchodzą: estron, estradiol oraz estriol. Hormony odpowiadają m.in. za: regulację cyklu miesiączkowego, nawilżenie pochwy, ochronę przed chorobami krążenia, metabolizm, zwiększenie krzepliwości krwi oraz gospodarkę lipidową.
Estron (E1) – hormon występuje głównie u kobiet w okresie pomenopauzalnym. Wywiera wpływ na metabolizm wapnia i zmineralizowaną masę kości, zapobiegając osteoporozie.
Estradiol (E2) – wpływa na prawidłowy rozwój żeńskich narządów płciowych, a także na poziom libido i stany emocjonalne.
Estriol (E3) – utrzymuje odpowiedni przepływ krwi przez łożysko oraz hamuje owulację w czasie ciąży. Wywiera wpływ na rozwój owłosienia na ciele, a podczas okresu okołomenopauzalnego może łagodzić objawy menopauzy.
Estrogeny odpowiadają również za: regulację cyklu miesiączkowego, nawilżenie pochwy, ochronę przed chorobami krążenia, metabolizm, redystrybucję tkanki tłuszczowej, kształtowanie sylwetki, zwiększenie krzepliwości krwi, gospodarkę lipidową.
Sprawdź: Estradiol – funkcje, normy, badanie, nieprawidłowe wartości
Estrogeny – nadmiar i niedobór
Nadmiar estrogenów może się objawiać:
- zaburzeniami miesiączkowania,
- powiększeniem piersi,
- infekcjami pochwy,
- wymiotami,
- nagłym przybraniem na wadze,
- migrenami i bólami głowy,
- zaburzeniami wątroby.
Objawy sugerujące niedobór estrogenów:
- suchość, świąd i pieczenie pochwy,
- powracające infekcje dróg moczowych,
- problemy z trzymaniem moczu,
- nieprawidłowy przebieg cyklu miesiączkowego,
- spadek libido,
- wahania nastrojów,
- problemy z pamięcią,
- uderzenia gorąca.
Przeczytaj: Nadmiar estrogenów: obniżenie poziomu estrogenów – dieta, produkty spożywcze, zioła
Żeńskie hormony – androgeny
Androgeny to grupa hormonów płciowych, do której należą: testosteron, androstendion, dihydrotestosteron oraz dehydroepiandrostendion (DHEA). Androgeny w kobiecym organizmie są produkowane głównie przez nadnercza i częściowo przez jajniki.
Testosteron – u kobiet odpowiada m.in. za prawidłową pracę jajników.
Androstendion – jest odpowiedzialny za powstawanie owłosienia łonowego i pachowego.
Dihydrotestosteron – wpływa na kondycję włosów oraz skóry, może być przyczyną trądziku lub łojotokowego zapalenia skóry.
Dehydroepiandrostendion (DHEA) – wywiera wpływ na: testosteron i estrogeny – stymuluje ich produkcję. Jest odpowiedzialny za kondycję fizyczną, wspiera rozwój intelektualny.
Androgeny – nieodpowiedni poziom hormonów
Objawy nieodpowiedniego poziomu androgenów u kobiet to:
- hirustyzm (występowanie nadmiernego owłosienia w miejscach typowych dla owłosienia męskiego),
- zmniejszenie gruczołów piersiowych,
- powiększenie łechtaczki,
- trądzik,
- zaburzenia miesiączkowania,
- obniżenie głosu,
- spadek libido,
- problemy z płodnością.
Przeczytaj także: Androgeny: normy, badanie, hiperandrogenizm, zespół Morrisa, zespół PADAM
Żeńskie hormony – progesteron
Progesteron to żeński hormon płciowy, który wytwarzany jest głównie przez ciałko żółte znajdujące się w jajnikach oraz przez nadnercza. Pomiędzy 8. a 13. tygodniem ciąży progesteron zaczyna być produkowany przez łożysko.
Stężenie progesteronu w organizmie rośnie w czasie owulacji i spada wraz ze zbliżającym się krwawieniem miesiączkowym.
Progesteron ma za zadanie: ułatwić zapłodnienie, wpływać na błonę śluzową, przygotować ciało do ciąży oraz utrzymać ją we wczesnym stadium, osłabiać działanie insuliny, chronić komórki nerwowe przed uszkodzeniem.
Sprawdź: Progesteron – badanie, normy, ciąża
Progesteron – niedobór i nadmiar
Do objawów zbyt niskiego poziomu progesteronu można zaliczyć:
- krwawienia z dróg rodnych,
- problemy z bezsennością,
- kłopoty z cerą i występowanie trądziku,
- zbyt niską temperaturę ciała,
- nieregularne cykle miesiączkowe.
Objawy zbyt wysokiego progesteronu to:
- występowanie żylaków,
- bardzo długie cykle miesiączkowe,
- brak energii.
Żeńskie hormony – prolaktyna
Prolaktyna produkowana jest w przedniej części przysadki mózgowej, a także w macicy, piersiach, skórze oraz komórkach tkanki tłuszczowej.
Hormon prolaktyny wpływa na wydzielanie mleka, uczestniczy w neurobiologicznym przystosowaniu kobiecego organizmu do ciąży, a także pobudza wzrost i rozwój gruczołów mlekowych.
Prolaktyna – nadmiar i niedobór
Objawy podwyższonego stężenia prolaktyny to:
- zaburzenia cyklu miesiączkowego,
- suchość pochwy,
- obniżone libido,
- zaburzenia widzenia,
- bóle głowy,
- nabrzmiałe i nadwrażliwe piersi.
Zbyt niski poziom prolaktyny może skutkować zaburzeniami laktacji po porodzie.
Żeńskie hormony – hormony tarczycy
Hormony tarczycy to grupa hormonów wytwarzana głównie przez gruczoł tarczowy, do której należą: tyroksyna, trijodotyronina, kalcytonina.
Nieodpowiednie ilości hormonów tarczycy prowadzą do niedoczynności tarczycy (zbyt małe stężenie hormonów tarczycy) lub nadczynności (zbyt duże stężenie).
Tyroksyna (T4) (FT4 – tyroksyna wolna) – pobudza komórki do wzrostu, utrzymuje skórę w dobrej kondycji, odpowiada za dojrzewanie ośrodkowego układu nerwowego podczas życia płodowego, determinuje rozpad tłuszczów, aktywację enzymów, wchłanianie glukozy.
Trijodotyronina (T3) (FT3 – trijodotyronina wolna) – podczas życia płodowego wpływa na rozwój układu kostnego i układu nerwowego u dziecka, u dorosłych zapewnia prawidłowe działanie układu rozrodczego, układu pokarmowego, układu krążenia, układu nerwowego, przyspiesza przemianę materii.
Kalcytonina – odpowiada głównie za gospodarkę wapniowo-fosforanową, wpływa na metabolizm kości, chroni je przed osteoporozą.
Zapoznaj się: Hashimoto – objawy, przyczyny, badania, leczenie
Hormony tarczycy – niedoczynność i nadczynność tarczycy
Nieodpowiednie ilości hormonów tarczycy prowadzą do niedoczynności (zbyt małe stężenie hormonów tarczycy) lub nadczynności (zbyt duże stężenie).
Objawy niedoczynności tarczycy to:
- nadmierne zmęczenie,
- osłabienie,
- pogorszenie samopoczucia,
- wahania wagi – zazwyczaj przybranie na wadze,
- uczucie zimna,
- obrzęk szyi,
- zaparcia,
- chrypka,
- nieprawidłowe cykle miesiączkowe,
- problemy z pamięcią,
- przesuszona skóra,
- łamliwe włosy,
- problemy z zajściem w ciążę,
- obniżenie libido.
Do objawów nadczynności tarczycy należą:
- nadpobudliwość,
- wahania wagi – zazwyczaj utrata wagi,
- nadmierna potliwość,
- drżenie rąk,
- bezsenność,
- zaburzenia miesiączkowania,
- nadmierne bicie serca,
- kołatanie serca.
Żeńskie hormony – profil hormonalny
Sposobem na wykrycie nieprawidłowości występujących w kobiecej gospodarce hormonalnej są badania profilu hormonalnego. Podstawowy profil hormonalny bada stężenie: estradiolu, FSH, LH, progesteronu, prolaktyny.
Podstawowy profil hormonalny bada stężenie: estradiolu, FSH, LH, progesteronu, prolaktyny.
FSH i LH to hormony kontrolujące pracę jajników. Odpowiadają także za prawidłowy przebieg cyklu miesiączkowego, wywołują owulację.
Wskazania do badania profilu hormonalnego:
- zespół policystycznych jajników (PCOS),
- zaburzenia miesiączkowania,
- przedwczesne lub opóźnione dojrzewanie płciowe,
- zmiany trądzikowe,
- przebarwienia skórne,
- nadmierne owłosienie,
- problemy z zajściem w ciążę,
- podejrzenie guzów jajników wydzielających hormony,
- monitorowanie momentu owulacji,
- wahania nastroju,
- spadek libido,
- nadmierne owłosienie,
- ocena stanu menopauzy,
- bóle stawów i kręgosłupa,
- częste złamania kości,
- podejrzenie chorób podwzgórza lub przysadki.
Żeńskie hormony – profil tarczycowy
Badanie profilu tarczycowego pozwala wykryć nieprawidłowości i choroby związane z pracą tarczycy. Pełny profil tarczycowy obejmuje badania: TSH, FT3, FT4, cholesterol całkowity.
Pełny profil tarczycowy obejmuje badania: TSH, FT3, FT4, cholesterol całkowity.
TSH to hormon wytwarzany przez przysadkę mózgową. Oddziałuje na tarczycę i determinuje wydzielanie tyroksyny (T4) i trijodotyroniny (T3).
Dlaczego w profilu tarczycowym badany jest cholesterol całkowity? Podwyższone stężenie cholesterolu całkowitego może być powiązane z chorobą tarczycy – jej niedoczynnością.
Wskazania do badania profilu tarczycowego:
- uczucie zmęczenia,
- nerwowość,
- zaburzenia cyklu miesiączkowego,
- wahania wagi,
- zmiany skórne,
- pogorszenie się kondycji włosów,
- powracające biegunki lub zaparcia,
- profilaktyka dla kobiet planujących ciążę.
