Czym jest przedwczesny wytrysk?
Przedwczesny wytrysk został zdefiniowany w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 jako dysfunkcja seksualna. Oparty jest na niezdolności do opóźnienia wytrysku i przejawia się ejakulacją przed rozpoczęciem stosunku seksualnego lub natychmiast po jego rozpoczęciu.
Przedwczesny wytrysk przede wszystkim uniemożliwia odbycie satysfakcjonującego stosunku seksualnego dla obu stron. Przyjmuje się, że problem może dotyczyć od 20% do 30% męskiej populacji.
Z zaburzeniem, dysfunkcją seksualną, mamy do czynienia w sytuacji, gdy przedwczesny wytrysk towarzyszy większości aktywności seksualnych i stanowi frustrujący problem zarówno dla mężczyzny, jak i dla jego partnerki.
Jakie są rodzaje przedwczesnego wytrysku?
Z medycznego punktu widzenia można rozróżnić kilka typów przedwczesnego wytrysku. Ze względu na czas trwania stosunku wyróżniamy trzy rodzaje:
- wytrysk zbyt przedwczesny – do wytrysku może dochodzić na samym początku gry wstępnej, pieszczot lub przed ich rozpoczęciem,
- wytrysk przedwczesny – pojawia się przed stosunkiem lub krótko po jego rozpoczęciu, zazwyczaj w momencie wprowadzania członka do pochwy,
- wytrysk zbyt wczesny – należy do grona tzw. utrwalonych nieprawidłowych odruchów i pojawia się po rozpoczęciu penetracji lub po pierwszych ruchach frykcyjnych.
Skupiając się na przyczynie przedwczesnego wytrysku, możemy również wymienić dwa kolejne rodzaje: przedwczesny wytrysk pierwotny oraz przedwczesny wytrysk wtórny.
Przedwczesny wytrysk pierwotny – pojawia się na początku inicjacji seksualnej mężczyzny i towarzyszy mu przez całe życie. Za przedwczesny wytrysk pierwotny uchodzi ejakulacja występująca przed stosunkiem seksualnym lub w ciągu pierwszej minuty penetracji pochwy. Mężczyzna nie jest w stanie opóźnić wytrysku, co może skutkować problemami natury psychologicznej oraz unikaniem aktywności seksualnej.
Przedwczesny wytrysk wtórny – inaczej nabyty, związany jest ze znacznym skróceniem czasu, w którym dochodzi do wytrysku w porównaniu ze wcześniejszymi stosunkami seksualnymi.
Niektóre badania wskazują również na istnienie trzeciej grupy – naturalnie zmiennego wytrysku przedwczesnego. Dochodzi do niego sporadycznie, a przyczyny uzależnione są zazwyczaj od okoliczności zewnętrznych oraz od czynników psychologicznych.
Do wytrysku może także dojść we śnie. To zjawisko określane jest jako zmazy nocne i najczęściej dotyczy młodych mężczyzn.
Jakie są przyczyny przedwczesnego wytrysku?
Problem przedwczesnego wytrysku może być powiązany z wieloma czynnikami. Najczęściej wyróżnia się:
- czynniki neurobiologiczne – związane są z pierwotnym zaburzeniem przedwczesnego wytrysku oraz obejmują przede wszystkim nieprawidłową aktywność serotoniny w ośrodkowym układzie nerwowym,
- czynniki somatyczne i organiczne – zaburzenia ejakulacji powiązane są z chorobami współistniejącymi, funkcjonowaniem organizmu oraz z nałogami,
- czynniki psychogenne – związane są z zaburzeniami nastroju, lękiem, stresem, brakiem doświadczenia w sferze seksualnej, problemach w relacji.
Przedwczesny wytrysk – czynniki psychologiczne
Występowanie przedwczesnego wytrysku najczęściej powiązane jest z czynnikami psychologicznymi. Mogą być one związane ze zbyt zadaniowym podejściem do seksu – mężczyzna narzuca na siebie presję, aby zaspokoić partnerkę, przez co obawia się porażki – lub z brakiem doświadczenia.
Problem przedwczesnego wytrysku występuje bardzo często w młodym wieku, u mężczyzn, którzy dopiero poznają życie seksualne. Mężczyźni nierzadko stresują się współżyciem oraz tym, że długo nie uprawiali seksu i ich napięcie seksualne jest bardzo duże.
Znaczenie mają również relacje z partnerką. Jeżeli w związku istnieją poważne problemy, to mogą one znaleźć odzwierciedlenie w przedwczesnym wytrysku. Również, jeżeli w przeszłości partnerka okazała swoje niezadowolenie ze współżycia, to może to powodować blokadę psychologiczną związaną ze stresem.
Przyczynami przedwczesnego wytrysku mogą być: stres, niedoświadczenie w sferze seksualnej, nieprawidłowe relacje z partnerką, traumatyczne doświadczenia seksualne, depresja, nerwica.
Do kolejnych czynników psychologicznych należą zaburzenia nastroju, np. depresja, zaburzenia lękowe, nerwica lękowa. Problem z przedwczesną ejakulacją może być także powiązany z traumatycznymi doświadczeniami seksualnymi, do których doszło w przeszłości.
Wpływ na życie seksualne ma również stres, powiązany np. ze strachem przed nieplanowaną ciążą lub wynikający z nieregularnego współżycia.
Do przyczyn przedwczesnego wytrysku należy również nadpobudliwość seksualna i zbyt wysoki poziom podniecenia. W niektórych sytuacjach mężczyzna może nie zdawać sobie sprawy z tego, że cierpi na dysfunkcję seksualną, ponieważ jego partnerka nie reaguje na istniejący problem.
Przedwczesny wytrysk może mieć charakter sytuacyjny i dotyczyć w pełni zdrowego mężczyzny. Zazwyczaj powiązany jest z czynnikami zewnętrznymi.
Warto pamiętać o tym, że przedwczesny wytrysk może mieć charakter sytuacyjny. Oznacza to, że przedwczesna ejakulacja pojawia się u zdrowego mężczyzny, który dotychczasowo był zadowolony z jakości swojego życia seksualnego. Może to być powiązane z czynnikami zewnętrznymi lub ze zmianą partnerki seksualnej.
Przedwczesny wytrysk – czynniki somatyczne i organiczne
Czynniki somatyczne i organiczne są rzadkimi przyczynami zaburzeń przedwczesnego wytrysku. Problem zazwyczaj tkwi w męskiej psychice.
Do przyczyn somatycznych i organicznych należą:
- zaburzenia erekcji,
- cukrzyca,
- infekcje dróg moczowych,
- zapalenie gruczołu krokowego,
- zbyt słabe napięcie mięśni zwieraczy cewki moczowej,
- zbyt krótkie wędzidełko żołędzi,
- nadwrażliwość żołędzi członka,
- nałogi – regularne sięganie po alkohol lub narkotyki,
- starzenie się organizmu,
- urazy fizyczne,
- problemy z gospodarką hormonalną.
Przeczytaj: Jak stulejka wpływa na seks? Wyjaśniamy
Jakie są skutki przedwczesnego wytrysku?
Przedwczesny wytrysk przede wszystkim wpływa na psychikę mężczyzny i może skutecznie zmniejszyć aktywność seksualną oraz częstotliwość stosunków. W negatywny sposób oddziałuje również na relacje damsko-męskie – może osłabiać więź między partnerami, odbierać satysfakcję seksualną, doprowadzić do zaniżonej samooceny.
Przedwczesny wtrysk prowadzi również do rozczarowania, stresu i niepokoju związanego z aktywnością seksualną. Obniża libido, powoduje wtórne zaburzenia wzwodu. W niektórych przypadkach może stać się przyczyną depresji.
Czy wytrysk a orgazm to to samo?
Wytrysk zazwyczaj kojarzony jest z orgazmem. Jednak są to dwa zupełnie różne zjawiska. Wytrysk spowodowany jest skurczami mięśni miednicy i determinuje uwalnianie się spermy z pęcherzyków nasiennych. Orgazm to jedynie skurcz mięśni miednicy i kulminacyjny punkt podniecenia.
Warto wiedzieć, że nie każdy orgazm musi być powiązany z wytryskiem. W trakcie ejakulacji sperma może cofać się do pęcherza moczowego. Jeżeli sytuacja się powtarza – brakuje wytrysku podczas orgazmów – to może to oznaczać, że organizm mężczyzny może nie produkować spermy.
Przedwczesny wytrysk – jak go leczyć?
Tak jak pisaliśmy wyżej, problem przedwczesnego wytrysku może mieć podłoże psychiczne lub somatyczne. Jeżeli podejrzewasz, że zbyt wczesna ejakulacja powiązana jest z Twoją psychiką, to najlepiej, abyś udał się do seksuologa. Jeśli przyczyny mogą być związane z zaburzenia pracy organizmu, to konieczna będzie wizyta u specjalisty – lekarza pierwszego kontaktu lub urologa – oraz przeprowadzenie dalszych badań, które pomogą w ustaleniu pełnej diagnozy.
Przedwczesny wytrysk można leczyć za pomocą terapii w nurcie poznawczo-behawioralnym, a także za pomocą odpowiednich ćwiczeń. Jeżeli przyczyny zaburzeń związane są depresją lub z nerwicą, to konieczna może być farmakoterapia.
W przypadku, gdy głównymi przyczynami zaburzenia są np. depresja, zaburzenia lękowe lub nerwica, to konieczne może być wprowadzenie farmakoterapii z włączeniem tzw. antydepresantów. W wielu przypadkach pomagają jednak metody naturalne, takie jak ćwiczenia, lub udział w terapii. Ćwiczenia opóźniające ejakulację oparte są na kontroli podniecenia. Mogą być np. powiązane z grą wstępną lub z masturbacją.
Nie zaszkodzi również zadbać o zbilansowaną dietę, z której wyłączone zostaną używki, a także o ruch i aktywność fizyczną.
Terapia a przedwczesny wytrysk
Terapia w nurcie behawioralnym oraz w poznawczo-behawioralnym jest jedną z metod leczenia przedwczesnego wytrysku opartego na czynnikach psychologicznych. Terapia może być indywidualna oraz skierowana do obu partnerów.
Leczenie przede wszystkim opiera się na zmianie dotychczasowych reakcji oraz zachowań. Koncentruje się na aspektach emocjonalnych oraz na próbie zdiagnozowania konkretnych przyczyn o podłożu psychicznym.
Celem terapii poznawczo-behawioralnej jest przede wszystkim dotarcie do lęków oraz zmodyfikowanie dotychczasowego myślenia. Terapia często pozwala na nowo uwierzyć w siebie i w swoje możliwości seksualne. Wpływa nie tylko na jakość współżycia, ale także na relacje z partnerką – odbudowanie więzi emocjonalnej.
Terapia skupia się na zmianie dotychczasowych reakcji na bodźce. Koncentruje się na aspektach emocjonalnych oraz na modyfikacji lęków i dotychczasowego myślenia.
Jedną ze stosowanych technik behawioralnych jest metoda „start-stop” polegająca na przerywaniu ruchów frykcyjnych tuż przed nastąpieniem wytrysku. Pozwala ona na kontrolowanie męskiego podniecenia oraz wpływa na poznanie własnego ciała.
Kolejną z metod jest technika „ściskania” przebiegającą analogicznie do techniki „start-stop”. Partnerka ściska prącie do momentu pojawienia się silnego podniecenia prowadzącego do ejakulacji.
Obie techniki behawioralne oparte są na tezie, która przedstawia przedwczesny wytrysk jako sytuację, w której mężczyzna nie jest w stanie zapanować nad swoim podnieceniem oraz nie potrafi rozpoznać punku kulminacyjnego. Treningi pozwalają modyfikować oddziaływanie mężczyzny na bodźce.
Przeczytaj: Psychoterapia w leczeniu zaburzeń erekcji
Czy przedwczesny wytrysk da się wyleczyć?
Całkowite wyleczenie dysfunkcji seksualnej, jaką jest przedwczesny wytrysk, uzależnione jest przede wszystkim od występujących przyczyn oraz form leczenia. Skuteczność terapii oraz metod treningowych zależy przede wszystkim od zaangażowania pacjenta, a także od odpowiedniego wsparcia ze strony partnerki.
Prawdopodobieństwo wyleczenia przedwczesnego wytrysku wtórnego jest wyższe w porównaniu z rokowaniami pacjentów cierpiących na przedwczesny wytrysk pierwotny.
Bibliografia
K. Hatzimouratidis, I. Eardley, F. Giuliano, I. Moncada, A. Salonia, Rekomendacje dotyczące zaburzeń seksualnych u mężczyzn: zaburzenia erekcji i przedwczesny wytrysk, Czasopismo Polskiego Towarzystwa Andrologicznego tom 3 nr 1, 2016 (dostęp online) https://www.postepyandrologii.pl/wp-html/HTML2016_3_1/Czesc_2.html
D. Cysarz, Terapia poznawczo-behawioralna a przedwczesny wytrysk, Seksuologia Polska 2010
