Czym jest cellulit?
Cellulit, określany również jako pomarańczowa skórka, to nierównomierne rozmieszczenie tkanki tłuszczowej oraz zmiany zwyrodnieniowe tkanki łącznej o charakterze obrzękowo-włókniejącym. Za pojawienie się cellulitu odpowiadają zaburzenia mikrokrążenia. Powstające pod skórą grudki mają za zadanie wypełniać puste przestrzenie między tkankami, czyli miejsca, w których dochodzi do magazynowania produktów przemiany materii oraz wody.
Pomarańczowa skórka jest w rzeczywistości tylko jednym z objawów wskazujących na występowanie cellulitu. Wśród innych symptomów można wymienić m.in.: powstawanie rozstępów, powstawanie żylaków, pofałdowanie skóry, grudkowatość i nierówną powierzchnię skóry, przebarwienia, dolegliwości bólowe, obrzęki.
Jak powstaje cellulit?
Z cellulitem powiązane są również zmiany hormonalne (kobiece ciało magazynuje tkankę tłuszczową, ponieważ jest ona źródłem estrogenów), procesy starzenia się organizmu czy siedzący styl życia i stosowanie źle zbilansowanej diety. Brak ruchu i spędzanie wielu godzin w pozycji siedzącej sprzyjają twardnieniu tkanki tłuszczowej. Natomiast jadłospis obfitujący w źródła tłuszczów, węglowodany i produkty o wysokim stopniu przetworzenia prowadzi do rozrostu tkanki tłuszczowej. Determinuje to tzw. mikrozatory, czyli niedotlenienie tkanki i osłabienie jej procesów metabolicznych, czyli lipogenezy oraz lipolizy.
Warto wspomnieć zwłaszcza o procesie lipolizy. To dzięki niemu zmagazynowany tłuszcz rozpada się na cząsteczki glicerolu i wolnych kwasów tłuszczowych, a następnie uwalniany jest do krwiobiegu i wydalany z naszego organizmu. Przy zaburzeniach lipolizy struktura skóry ulega zmianom – pojawiają się nierówności i grudki, najczęściej w okolicach ud, pośladków, bioder, brzucha.
Przeczytaj: Cellulit w ciąży – jak się go pozbyć?
Jakie są rodzaje cellulitu?
Cellulit można podzielić na kilka rodzajów w zależności od czynników, które go wywołują, w zależności od stopnia nasilenia tzw. zmian zwyrodnieniowych, a także na podstawie budowy ciała.
Podział cellulitu na podstawie czynników:
- cellulit wodny,
- cellulit tłuszczowy.
Podział na stadium zaawansowania cellulitu:
- I stadium – cellulit jest słabo widoczny, stadium dotyczy cellulitu wodnego,
- II stadium – pofałdowania i nierówności skórne ujawniają się w pozycji stojącej, występują zaburzenia mikrokrążenia, natomiast skóra traci swoją elastyczność,
- III stadium – zmiany skórne widoczne są „gołym okiem”, skóra traci swoją sprężystość i cechuje ją nierówna powierzchnia z wyczuwalnymi grudkami,
- IV stadium – dochodzi do zgrubień cellulitowych, a także wzrasta ryzyko rozwoju stanu zapalnego.
Podział cellulitu ze względu na budowę ciała:
- cellulit twardy – to drobne zwłóknienia położone w tkance podskórnej, które uwidaczniają się jedynie podczas ucisku, natomiast skóra pozostaje sprężysta i jędrna,
- cellulit wiotki – występuje na wiotkiej skórze, charakteryzuje się grudkowatą strukturą, powstaje w wyniku rozrostu tkanki tłuszczowej i zanikania włókien kolagenowych,
- cellulit obrzękowy – to miękkie zmiany podskórne, którym towarzyszą obrzęki wynikające z zaburzeń krążenia,
- cellulit mieszany – łączy cechy cellulitu twardego, wiotkiego i obrzękowego.
Cellulit wodny – czym się charakteryzuje?
Cellulit wodny dotyczy zarówno kobiet, jak i mężczyzn o różnej budowie ciała i niezależnie od wieku. Może występować również u osób aktywnych fizycznie – wówczas dochodzi do zaburzeń w wydalaniu z organizmu nadwyżki płynów. Skutkiem magazynowania wody są obrzęki, które determinują „wypychanie” tłuszczu, limfy oraz płynów do zewnętrznych warstw skóry. Obrzęki szczególnie nasilają się u kobiet pod koniec cyklu miesiączkowego.
Cellulit wodny, nazywany cellulitem twardym lub obrzękowym, nie jest widoczny (cellulit I stopnia), ale pojawia się w momencie, gdy będziemy uciskać fałd skórny. Często powiązany jest z przesuszeniem naskórka i z lekkim bólem, a także występuje z rozstępami i obrzękami. Może pojawiać się nie tylko w okolicach pośladków, ud, brzucha, ale również kostek, kolan czy łydek.
Przyczyny cellulitu wodnego
Do zatrzymania wody w tkankach przy cellulicie wodnym dochodzi na skutek:
- zaburzeń hormonalnych,
- zaburzeń metabolicznych,
- zaburzeń mikrokrążenia,
- siedzącego trybu życia,
- braku ruchu i aktywności fizycznej,
- noszenia zbyt ciasnej odzieży,
- noszenia butów na obcasie,
- nieodpowiedniej diety bogatej w żywność o wysokim stopniu przetworzenia,
- stosowania pikantnych przypraw,
- braku stałych pór przyjmowania posiłków,
- korzystania z solarium oraz z gorących kąpieli,
- stosowania antykoncepcji hormonalnej.
Jak zapobiegać cellulitowi wodnemu?
Z cellulitem wodnym możemy walczyć poprzez zmianę nawyków żywieniowych, aktywność fizyczną i stosowanie zabiegów antycellulitowych, takich jak bodywrapping, masaż ciała na sucho, masaż bańkami chińskimi czy masaż z użyciem olejków eterycznych. Zwłaszcza wymienione zabiegi antycellulitowe wpływają na mikrokrążenie, usprawniają proces lipolizy i odżywiają naskórek.
Przede wszystkim zadbajmy o odpowiednio zbilansowaną dietę na cellulit. Wprowadźmy stałe pory przyjmowania posiłków – dzięki temu nasze ciało nie będzie magazynować wody na zapas – oraz wyeliminujmy sól i ostre przyprawy – zaburzają one proces naturalnego obiegu krwi w organizmie. Warto ograniczyć również spożywanie:
- żywności typu fast-food,
- żywności instant, gotowych dań i sosów w słoikach,
- kostek rosołowych,
- słonych przekąsek,
- słodyczy,
- wyrobów cukierniczych,
- serów (żółty, topiony, feta),
- tłustych wędlin,
- dosładzanych soków, napojów, wody smakowej, alkoholu.
Przy cellulicie wodnym do diety powinniśmy wprowadzić duże ilości błonnika. Skupmy się również na odpowiednim nawodnieniu organizmu – wbrew pozorom wypijanie dziennie około dwóch litrów niegazowanej wody wpływa na redukcję cellulitu. Do diety możemy wprowadzić również zioła antycellulitowe, czyli prozdrowotne napary m.in. z pokrzywy, mniszka lekarskiego czy z ostropestu plamistego.
Cellulit tłuszczowy – czym się charakteryzuje?
Cellulit tłuszczowy jest widoczny na naszej skórze „gołym okiem” – to odróżnia go od cellulitu wodnego. Natomiast zmiany cellulitowe nasilają się w zależności od stadium rozwoju. Cellulit tłuszczowy możemy rozpoznać po nierównej strukturze naskórka, pofałdowaniu, ale również po charakterystycznych dziurkach w skórze. Najczęściej pojawia się na pośladkach, udach oraz na brzuchu.
Przyczyny cellulitu tłuszczowego
Cellulit tłuszczowy powiązany jest z: nadwagą, otyłością, wahaniami wagi, siedzącym trybem życia, stosowaniem źle zbilansowanej diety, zaburzeniami mikrokrążenia, ze zbyt szybkim tempem odchudzania czy z nieleczonym cellulitem wodnym. Powstaje on na skutek zaburzeń procesu lipolizy – nieprawidłowy rozpad trójglicerydów doprowadza do zmian w strukturze tkanki tłuszczowej poprzez wzrost liczby komórek tłuszczowych.
Zwłaszcza wysokokaloryczna dieta obfitująca w źródła kwasów tłuszczowych doprowadza do przerostu adypocytów – komórek tłuszczowych. One z kolei uciskają na naczynia krwionośne i limfę, przez co do tkanek nie dopływa tlen i składniki odżywcze. Determinuje to również wolne tempo oczyszczania naszego organizmu ze zbędnych produktów przemiany materii.
Jak walczyć z cellulitem tłuszczowym?
Chcąc zmniejszyć widoczność cellulitu tłuszczowego, powinniśmy skupić się przede wszystkim na aktywności fizycznej oraz na zmianie nawyków żywieniowych. Nie zaszkodzi również zastosowanie ziołowych naparów oraz kąpieli z naprzemiennie zimną i gorącą wodą. Na szybkie spalanie tkanki tłuszczowej oraz zmniejszenie widoczności cellulitu wpływa tzw. trening interwałowy. Cechuje go jednak wysoka intensywność, dlatego też nie jest wskazany dla osób borykających się z poważnymi schorzeniami zdrowotnymi.
W rozbijaniu podskórnego tłuszczu, który następnie zostaje wchłonięty przez krwiobieg, pomogą nam również masaże antycellulitowe z użyciem: suchej szczotki, baniek chińskich, ręcznych masażerów. Kluczem do sukcesu jest przede wszystkim systematyczność oraz uzbrojenie się w cierpliwość. Przy regularnych zabiegach pierwsze efekty powinniśmy zauważyć po upływie około trzech tygodni.
Przy zaawansowanym stadium cellulitu tłuszczowego możemy skorzystać ze specjalistycznych zabiegów dostępnych w salonach kosmetycznych. Pomóc może endermologia (masaż mechaniczny), która nasila proces rozkładu tkanki tłuszczowej, a także karboksyterapia (terapia dwutlenkiem węgla), która uszkadza komórki tłuszczowe, dotlenia naskórek i poprawia mikrokrążenie.
Żeby zmniejszyć widoczność cellulitu, z jadłospisu powinniśmy wyeliminowywać wymienione już produkty spożywcze, czyli m.in.: fast-foody, żywność o wysokim stopniu przetworzenia, żywność typu instant, słodycze, przekąski, wyroby cukiernicze, sery, tłuste wędliny, słodzone napoje, sól i ostre przyprawy. Do diety wprowadźmy natomiast:
- oleje roślinne,
- awokado,
- orzechy,
- ryby morskie,
- pieczywo pełnoziarniste,
- rośliny strączkowe.
Przeczytaj: Jak zacząć biegać? 10 porad dla początkujących
Cellulit wodny a tłuszczowy – jak rozpoznać?
Rodzaj cellulitu możemy rozpoznać samodzielnie. Wystarczy, że delikatnie złapiemy fałd skóry, który następnie ściśniemy. Jeżeli poczujemy ból, a na powierzchni skóry zaobserwujemy twarde grudki, to wówczas najprawdopodobniej zmagamy się z cellulitem tłuszczowym. W przypadku cellulitu wodnego skóra jest pofałdowana, nie występują na niej grudki, za to często pojawia się opuchlizna i obrzęki.
Bibliografia
M. Gałązka, A. Galęba, H. Nurein, Cellulit jako problem medyczny i estetyczny – etiopatogeneza, objawy, diagnostyka i leczenie, Hygeia Public Health, 49(3), 2014 (dostęp online) http://www.h-ph.pl/pdf/hyg-2014/hyg-2014-3-425.pdf
A. Klimowicz, J. Zielonka, M. Turek, A. Nowak, Substancje pochodzenia naturalnego stosowane w terapii cellulitu, Postępy Fitoterapii, 16(2), 2015 (dostęp online) http://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2015/08/pf_2015_096-101.pdf
K. Gemza, A. Surgiel-Gemza, Wielokierunkowe działanie zabiegu karboksyterapii w walce z mechanizmami wywołującymi cellulit, Kosmetologia Estetyczna, vol 7, nr 3, 2018 (dostęp online) http://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2019/01/ke2018.3-7.pdf
https://kowalezdrowia.pl/cellulit-wodny-tluszczowy-roznice-sposoby-zwalczania
