Antybiotyki – jakie są skutki ich stosowania?
Antybiotyki to środki, które coraz częściej wykorzystywane są w leczeniu różnorodnych infekcji. Lekarze podkreślają jednak, że antybiotykoterapia nie jest w pełni bezpieczna dla naszego zdrowia, ponieważ jest nadużywana przez pacjentów. Antybiotyki swoje działanie opierają na właściwościach bakteriobójczych oraz bakteriostatycznych. Oznacza to, że zwalczają drobnoustroje chorobotwórcze oraz hamują procesy ich namnażania w naszych ciele.
Warto podkreślić, że zbyt częste czy wręcz cykliczne sięganie po antybiotyki może prowadzić do wyniszczenia naszej naturalnej mikroflory jelitowej. To z kolei skutkuje: obniżeniem odporności, zaburzeniami w pracy układu pokarmowego (bóle brzucha, biegunki) i problemami z trawieniem pokarmów, złym wchłanianiem cennych składników pokarmowych, ogólnym osłabieniem, powracającym uczuciem zmęczenia.
Na skutek nadużywania antybiotyków obserwuje się również antybiotykooporność, czyli stan, gdy nasz organizm uodparnia się na substancje zawarte w antybiotykach.
Top 10 naturalnych antybiotyków
Zdrowszą alternatywą dla syntetycznych antybiotyków są środki naturalne, które działają nie tylko profilaktycznie, wzmacniając naszą odporność, ale również zmniejszając pierwsze objawy infekcji, czy skracając czas jej trwania. Poznaj 10 naturalnych antybiotyków, do których grona należą między innymi produkty spożywcze, przyprawy i zioła.
1. Czosnek
Na naszej liście naturalnych antybiotyków nie mogło zabraknąć czosnku. Ta roślina wykazuje między innymi działanie bakteriobójcze, przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe. Badania wskazują, że w niektórych przypadkach czosnek zwalcza również szczepy bakterii oporne na działanie konwencjonalne, w tym na antybiotykoterapię.
Warto podkreślić, że za przeciwbakteryjne właściwości czosnku odpowiedzialna jest allicyna – związek powodujący śmierć bakterii, blokujący w ich komórkach enzym niezbędny do wytwarzania energii. Czosnek wykazuje również zdolność do niszczenia bakterii helicobacter pylori, które powiązane są z powstawaniem wrzodów żołądka. Stanowi skuteczne remedium w walce z grypą oraz z wirusem opryszczki.
2. Cebula
Cebula podobnie jak czosnek zawiera allicynę, która zwalcza chorobotwórcze bakterie. Cebula może dodatkowo zwiększać produkcję cennego śluzu w drogach oddechowych. Najlepiej jednak spożywać ją na surowo.
3. Miód
Również miód to doceniany, naturalny antybiotyk. Należy jednak podkreślić, że szczegółowe właściwości miodu mogą się różnić w zależności od jego rodzaju. Wszystkie miody cechują się właściwościami bakteriobójczymi, przeciwgrzybiczymi czy przeciwwirusowymi. Co ważne, miód wykazuje zdolność do hamowania wirusa ospy wietrznej oraz półpaśca.
Warto zdawać sobie sprawę z tego, że miód traci prozdrowotne działanie w temperaturze powyżej 40 stopni Celsjusza. Nie zaleca się więc słodzenia tym produktem od pszczół na przykład gorącego mleka czy herbaty. Miód jak najbardziej można dodać do przestudzonego napoju, spożywać samodzielnie czy posmarować nim kanapki.
Uwaga: Miód cechuje się wysoką wartością indeksu glikemicznego, co oznacza, że może powodować nagłe skoki stężenia glukozy we krwi. Dlatego też ten produkt spożywczy nie jest zalecany dla diabetyków i osób zmagających się z insulinoopornością, czyli ze zmniejszoną wrażliwością tkanek organizmu na działanie hormonu insuliny.
4. Propolis (kit pszczeli)
Kolejnym produktem od pszczół i naturalnym antybiotykiem jest propolis, inaczej kit pszczeli. Wykazuje on działanie: przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze, regeneracyjne. Przyjmuje się, że w propolisie zawartych jest około 300 substancji aktywnych biologicznie. Kit pszczeli między innymi walczy z wirusem opryszczki pospolitej, wspiera leczenie zakażenia paciorkowcem, może zwiększać wydzielanie przeciwciał, jeżeli podawany jest wraz ze szczepionkami.
Uwaga: Z propolisu możemy wykonać prozdrowotną mieszankę (łączymy ze sobą kit pszczeli oraz miód) lub domową nalewkę.
5. Olejek z oregano
Warto wiedzieć, że za naturalny antybiotyk uchodzi również jeden z olejków eterycznych – olejek z oregano. Dzięki zawartości tymolu i karwakrolu wykazuje skuteczne działanie bakteriobójcze, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze, przeciwpasożytnicze.
Jak stosować olejek z oregano, aby wzmocnić odporność? Olejek z oregano o stężeniu od 5% do 20% możemy rozcieńczyć w oliwie z oliwek i zażywać doustnie, a także dodawać do potraw i sosów (w ilości do dwóch kropelek dziennie). Przy pierwszych objawach infekcji niewielką ilość olejku (np. kropelkę) łączymy z miodem i stosujemy raz dziennie przez maksymalnie tydzień. Natomiast przy problemach z zatokami możemy wykonać parówkę lub inhalację.
6. Goździki
Kolejnym naturalnym antybiotykiem są goździki. Charakteryzują się one działaniem przeciwwirusowym, przeciwbakteryjnym, przeciwgrzybiczym, przeciwutleniającym – dzięki zawartości cennego olejku eterycznego. W jaki sposób przyjmować goździki? Najlepiej wykonać prozdrowotny napar.
Przepis na napar z goździków mielonych: 2 łyżeczki mielonych goździków zalewamy szklanką wrzącej wody, przykrywamy i parzymy przez 10 minut. Po napar sięgamy 2-3 razy dziennie w porcji 100 mililitrów.
Przepis na napar z całych goździków: łyżeczkę goździków zalewamy szklanką wrzącej wody, przykrywamy i parzymy przez 7 minut. Stosujemy tak jak wyżej.
7. Cynamon
Cynamon wykazuje działanie: przeciwzapalne, przeciwgrzybicze, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe. Cenne właściwości zawdzięcza zawartości eugenolu i aldehydu cynamonowego. Cynamon, tak jak czosnek, oddziałuje na bakterię helicobacter pylori, dlatego też może być pomocny w walce z wrzodami żołądka.
Uwaga: Co ciekawe, w zakresie działania przeciwwirusowego cynamon wykazuje najsilniejsze działanie na wirusa grypy.
Warto sięgać po cynamon profilaktycznie – wówczas wystarczy pół łyżeczki dziennie. Natomiast w przypadku, gdy zaobserwujemy pierwsze objawy grypy, to dawka może zwiększyć się nawet do dwóch łyżeczek dziennie.
8. Kurkuma
Również popularna przyprawa – kurkuma – w świetle badań naukowych uchodzi za jeden z naturalnych antybiotyków. Cechuje ją działanie przeciwbakteryjne (w tym zwalczające wspomniane już helicobacter pylori determinujące wrzody żołądka), działanie przeciwwirusowe (hamujące rozmnażanie się wirusów przy wirusowym zapaleniu wątroby typu C), działanie przeciwzapalne.
9. Jeżówka wąskolistna (echinacea)
Jeżówka, inaczej echinacea, charakteryzuje się działaniem przeciwbakteryjnym, przeciwwirusowym i przeciwgrzybiczym. Według naukowców jeżówka stosowana profilaktycznie może zapobiegać rozwojowi przeziębienia, a także tłumić pierwsze objawy grypy. Co więcej, jeżówka skutecznie zwalcza bakterię staphylococcus pyogenes wywołującą ropne zapalenie gardła, czyli anginę.
Przepis na napar z korzenia jeżówki wąskolistnej: łyżkę stołową ciętych korzeni jeżówki zalewamy wrzącą wodą, przykrywamy oraz odstawiamy na około 20 minut. Na końcu napar odcedzamy. Spożywamy go 2-3 razy dziennie.
10. Berberys pospolity (kwaśnica pospolita)
Również berberys pospolity (kwaśnica pospolita), zawierający w swoim składzie cenną substancję (berberynę), wykazuje właściwości bakteriobójcze, przeciwpierwotniacze, przeciwwirusowe, przeciwzapalne, przeciwbólowe. Dzięki temu naturalnie wzmacnia odporność naszego organizmu. Co więcej, roślina ta wspiera funkcjonowanie wątroby, woreczka żółciowego, układu pokarmowego.
Przepis na napar z korzenia ciętego kwaśnicy pospolitej: 1-2 łyżeczki ciętego korzenia berberysu umieszczamy w garnku, zalewamy szklanką wody. Całość doprowadzamy do wrzenia i gotujemy na wolnym ogniu przez 5 minut. Następnie powstały wywar przykrywamy i odstawiamy na około 30 minut. Na końcu przecedzamy. Napar spożywamy 2 razy dziennie po pół szklanki.
Bibliografia
L. Ruchomski, Naturalne antybiotyki występujące w żywności, Chemia W Szkole Czasopismo Dla Nauczycieli, tom 6, 2018 (dostęp online) https://www.publio.pl/files/samples/a6/ba/5d/185075/Chemia_w_Szkole_Czasopismo_dla_Nauczycieli_6_demo.pdf
H. Mruk, Pszczoły i ich produkty na usługach zdrowia ludzi [w:] Zdrowie i style życia. Wyzwania ekonomiczne i społeczne, red. W. Nowak, K. Szalonki, Wrocław 2019 (dostęp online) https://www.repozytorium.uni.wroc.pl/dlibra/publication/107907/edition/99740?language=pl
M. Tomas, W. Pietrzak, R. Nowak, Substancje pochodzenia naturalnego w walce
z zakażeniami Helicobacter pylori, Postępy Fitoterapii, nr 1, 2012 (dostęp online) http://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2014/11/pf_2012_022-027.pdf
I. Wojciechowska, Berberys pospolity – roślina ozdobna i lecznicza, Kosmos. Problemy Nauk Biologicznych, tom 66, nr 3, 2017 (dostęp online) https://kosmos.ptpk.org/index.php/Kosmos/article/view/1702/1680
https://klaudynahebda.pl/olejek-z-oregano/
https://www.magicznyogrod.pl/jezowka_waskolistna_korzen.html
