Cebula – wartości odżywcze
Cebula jest naturalnym źródłem substancji biologicznie czynnych. Na szczególne wyróżnienie zasługują zwłaszcza związki fenolowe (na przykład: kwas ferulowy, kwas galusowy, kwercetyna, kaempferol) wykazujące właściwości: antyoksydacyjne, antynowotworowe, antybakteryjne, przeciwzapalne. Oznacza to między innymi, że cebula neutralizuje szkodliwe działanie wolnych rodników, które odpowiedzialne są na przykład za rozwój stanów zapalnych w organizmie oraz powstawanie chorób. Równie cennymi składnikami zawartymi w cebuli są allicyna i izoallina (o właściwościach przeciwgrzybiczych, przeciwbakteryjnych, przeciwzapalnych, antyoksydacyjnych, przeciwzakrzepowych), a także naturalny prebiotyk – inulina.
Jedna sztuka cebuli dostarcza:
- 1,2 g białka,
- 0,1 g tłuszczów,
- 10,3 g węglowodanów,
- 4,7 g cukrów,
- 1,9 g błonnika pokarmowego.
W cebuli zawarte są witaminy:
- witamina B1 (tiamina),
- witamina B2 (ryboflawina),
- witamina B3 (niacyna),
- witamina B5 (kwas pantotenowy),
- witamina B6 (pirydoksyna),
- witamina B9 (kwas foliowy),
- witamina C,
- witamina E,
- witamina K.
A także:
- potas,
- fosfor,
- mangan,
- miedź,
- magnez,
- cynk,
- żelazo,
- selen.
Cebula – kaloryczność i wartość indeksu glikemicznego
Jedna sztuka cebuli (110 gramów) dostarczy nam około 44 kalorii. Warzywo charakteryzuje się niską wartością indeksu glikemicznego (IG = 15), dlatego też może być spożywane przez osoby zmagające się z cukrzycą i z insulinoopornością.
10 prozdrowotnych właściwości cebuli
Tak jak wspomnieliśmy wyżej, cebula uchodzi za naturalny antybiotyk oraz za jedno z najzdrowszych warzyw, a z jej cennych właściwości nasi przodkowie korzystali od wieków. Poniżej przedstawiamy 10 prozdrowotnych działań cebuli udokumentowanych poprzez badania naukowe.
1. Cebula zapobiega rozwojowi nowotworów
Spożywając cebulę, możemy zahamować kancerogenezę, czyli mechanizmy powstawania nowotworów w naszym organizmie. Obecne w warzywie związki ochraniają materiał genetyczny przed uszkodzeniami, a także wspierają procesy naprawcze DNA i blokują powstawanie cząsteczek odpowiedzialnych za rozwój nowotworów lub zmniejszają ich aktywność.
Badania naukowe dowodzą, że włączenie cebuli do jadłospisu wiąże się ze zmniejszeniem ryzyka wystąpienia: raka żołądka, raka jelita grubego, raka przełyku, raka gardła, raka krtani, raka nerek, raka endometrium, raka piersi, raka jajników.
2. Cebula wzmacnia odporność
Dzięki zawartości prozdrowotnych składników o właściwościach między innymi antybakteryjnych, przeciwgrzybiczych i przeciwzapalnych cebula pozytywnie oddziałuje na nasz układ odpornościowy. Zwłaszcza allicyna jest skutecznym niszczycielem patogenów, które osłabiają odpowiedź immunologiczną organizmu.
3. Cebula poprawia profil lipidowy krwi
Cebula zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego, ponieważ poprawia nasz profil lipidowy. Warzywo zmniejsza stężenie „złej” frakcji cholesterolu, czyli LDL (redukcja o 6,64 mg/dl), obniża cholesterol całkowity (redukcja o 5,39 mg/dl), natomiast podwyższa stężenie „dobrej” frakcji cholesterolu HDL (wzrost o 2,29 mg/dl).
4. Cebula obniża ciśnienie tętnicze krwi
Naukowcy wskazują również, że dieta bogata w cebulę może zmniejszać ryzyko wystąpienia zawału mięśnia sercowego i nadciśnienia tętniczego krwi. Dzięki zawartości kwercetyny cebula może przyczynić się do obniżenia skurczowego oraz rozkurczowego ciśnienia tętniczego krwi.
Zobacz także: 10 objawów chorób serca
4. Cebula zmniejsza zdolność krwi do krzepnięcia
Regularne spożywanie cebuli może zmniejszać zdolność krwi do krzepnięcia, czyli zmniejszać ryzyko powstawania niebezpiecznych dla naszego ciała zatorów w naczyniach krwionośnych.
5. Cebula obniża glukozę we krwi
Cebula obniża stężenie glukozy we krwi, co szczególnie pomocne będzie dla diabetyków. Może również łagodzić insulinooporność.
Przeczytaj: Insulinooporność a wartość indeksu glikemicznego
6. Cebula zwalcza bakterie
Cebula wykazuje działanie przeciwbakteryjne. Naukowcy wskazują, że cebula może skutecznie zwalczać bakterie odpowiedzialne między innymi za rozwój próchnicy i chorób przyzębia, a także zwalczać bakterie gronkowca złocistego.
7. Cebula a wrzody żołądka
Cebula hamuje również pomnażanie bakterii Helicobacter pylori. To działanie jest szczególnie ważne dla osób zmagających się z wrzodami żołądka.
8. Cebula przyspiesza odbudowę flory bakteryjnej po antybiotykoterapii
Cebulę warto włączyć do jadłospisu zwłaszcza w czasie i po leczeniu antybiotykami. W swoim składzie zawiera ona prebiotyki, czyli substancje, które są pożywką dla dobrych bakterii. Spożywanie cebuli może więc przyspieszyć odbudowę flory bakteryjnej jelit.
Zapoznaj się: 10 objawów niedoboru kwasów tłuszczowych omega-3
9. Cebula na łysienie plackowate
Badania wskazują, że sok z cebuli może być pomocny dla osób zmagających się z łysieniem plackowatym. Wcieranie soku w skórę głowy skutkuje przede wszystkim pobudzeniem do wzrostu nowych cebulek włosowych.
Uwaga: Sok z cebuli z łatwością przygotujemy samodzielnie w domowej kuchni. Wystarczy, że obierzemy cebulę, pokroimy ją na mniejsze kawałki, a następnie wyciśniemy z niej sok – za pomocą sokowirówki. Możemy również skorzystać z blendera – wówczas powstałą pastę przekładamy na gazę i wyciskamy z niej sok.
10. Cebula na czyraki
Pieczona cebula wykorzystywana jest w walce z czyrakami, ponieważ wykazuje działanie odkażające, zmiękcza skórę oraz oczyszcza guzy z treści ropnej.
Uwaga: Cebulę wraz z łuskami pieczemy w piekarniku lub gotujemy w wodzie do uzyskania pełnej miękkości. Następnie ugniatamy ją na miazgę, a powstałą papkę zawijamy w gazę. Tak przygotowaną cebulę przykładamy na czyraki.
Sprawdź: Maść majerankowa – jak ją stosować? Działanie, skutki uboczne
Przeciwwskazania do spożywania cebuli
Mimo że cebula to warzywo bezpieczne i zazwyczaj dobrze tolerowane przez nasz organizm, to warto wiedzieć, że spożywana w większych ilościach może skutkować:
- odczuciem dyskomfortu i przelewania w brzuchu,
- wzdęciami,
- nadmiernym oddawaniem gazów,
- zgagą,
- odbijaniem treści pokarmowej,
- nieprzyjemnym zapachem z ust.
Cebuli na stałe do jadłospisu nie powinny włączać osoby zmagające się z refluksem żołądkowo-przełykowym oraz z chorobą wrzodową dwunastnicy. Wynika to z tego, że cebula może pobudzać wydzielanie soku żołądkowego, podrażniać ścianę przełyku, a także obniżać napięcie dolnego zwieracza przełyku.
Co więcej, cebuli powinny unikać również osoby z zespołem jelita drażliwego (IBS) oraz z przerostem bakteryjnym jelita cienkiego (SIBO) – ze względu na to, że w cebuli zawarte są składniki, które nasilają objawy jelitowo-żołądkowe.
Uwaga: W niektórych przypadkach możliwe jest wystąpienie alergii na cebulę.
Bibliografia
M. Ulanowska, B. Olas, Fitozwiązki – ważne składniki suplementów diety oraz ich wpływ na zdrowie człowieka, Kosmos. Problemy Nauk Biologicznych, tom 70, nr 1, 2021 (dostęp online) https://kosmos.ptpk.org/index.php/Kosmos/article/view/2721
