Narcyz wrażliwy i narcyz wielkościowy – czym się różnią?

Kim jest narcyz wrażliwy? Jakie cechy są charakterystyczne dla narcyza wielkościowego? Jakie są różnice między dwoma rodzajami narcyzmu? Przeczytajcie, aby dowiedzieć się więcej o zaburzeniu osobowości określanym jako miłość do samego siebie.

Pewny siebie mężczyzna narcyz wielkościowy

Narcyzm może przybierać różne typy w zależności od charakteru osoby, otoczenia, czy przyczyn, które wpłynęły na ukształtowanie narcyza. Wśród typów badacze wyróżniają m.in. narcyza wrażliwego oraz narcyza wielkościowego.

Jak zachowuje się narcyz wrażliwy? 

Narcyz wrażliwy w życiu skupia się jedynie na własnej osobie, przez co ma problem z odczuwaniem silnych emocji. Zwykle opisywany jest jako osoba negatywnie nastawiona do innych ludzi oraz przyjmująca obronną postawę. Potrafi krytykować swoje otoczenie przy jednoczesnym emocjonalnym wycofaniu. 

Ten typ narcyza potrzebuje podziwu, ponieważ ma zaniżoną samoocenę i czuje się źle sam ze sobą. Komplementy i wyrazy uwielbienia sprawiają, że chociaż na chwilę zwiększa się poczucie jego własnej wartości.

Narcyz wrażliwy ma zaniżoną samoocenę, a poprzez komplementy zwiększa poczucie własnej wartości. Krytykuje swoje otoczenie i charakteryzuje się emocjonalnym zacofaniem i introwertyzmem. 

Narcyzm wrażliwy może często występować z innymi zaburzeniami osobowości, np. z osobowością borderline, osobowością unikająca oraz z osobowością schizotypową.

Ten typ narcyza najczęściej kształtuje się w dzieciństwie – głównym czynnikiem warunkującym jest styl wychowawczy. Rodzice są niekonsekwentni i uzależniają miłość do dziecka od jego osiągnięć, umiejętności lub zdolności. Przez to młody człowiek uważa, że nigdy nie będzie wystarczająco dobry, aby być kochanym i docenianym. 

Narcyz wrażliwy wykazuje skłonności do wchodzenia w rolę ofiary. Dzięki jawnemu okazywaniu swojego cierpienia otrzymuje wyrazy wsparcia oraz potwierdzenie, że jest wyjątkowy. 

Człowiek z osobowością narcystyczną typu wrażliwego ma skłonności do wchodzenia w rolę ofiary, która poświęca się dla innych. Poprzez ukazywanie swojego cierpienia na pokaz, otrzymuje od otoczenia potwierdzenie o byciu wyjątkowym i dobrym, co wpływa na jego ego i samoocenę. 

Cechy charakterystyczne dla narcyza wrażliwego to:

  • nieufność w stosunku do innych ludzi,
  • duża wrażliwość na krytykę,
  • potrzeba podziwu,
  • towarzyszące poczucie inności,
  • zaniżona samoocena,
  • dążenie do perfekcjonizmu,
  • skłonności do wycofywania się z życia społecznego,
  • skupienie jedynie na własnych potrzebach i celach,
  • podatność na stany depresyjne oraz na stany lękowe.

Przeczytaj: Co czuje narcyz po rozstaniu? Poznaj fazy związku

Jakie są cechy narcyza wielkościowego?

null
Narcyz wielkościowy zrobi wszystko, aby zostać zauważonym w społeczeństwie

Narcyzm wielkościowy jest najłatwiej i najczęściej rozpoznawalnym typem narcystycznego zaburzenia osobowości. Zazwyczaj determinowany jest przez model wychowawczy „wyjątkowego dziecka”. W dzieciństwie rodzice narcyza stale powtarzali mu, że jest wyjątkowy i lepszy od innych dzieci.

Narcyz wielkościowy nie ukrywa niskiego poczucia własnej wartości – realnie odbiera siebie jako najlepszą, najzdolniejszą osobę. Nie okazuje pokory i bywa nieprzyjemny dla społeczeństwa.

Narcyz nie potrafi przyznawać się do własnych błędów. Dzięki charyzmatycznej osobowości potrafi dobrze wypaść w każdej sytuacji. 

Narcyz wielkościowy charakteryzuje się wysoką samooceną – uważa siebie za najlepszą, najzdolniejszą osobę. Nie przyznaje się do własnych błędów i manipuluje innymi, aby osiągać korzyści. 

Osoba z narcyzmem wielkościowym jest negatywnie odbierana przez środowisko – wywołuje frustrację zarówno w miejscu pracy, jak i w najbliższym otoczeniu. Wynika to z charyzmy oraz wysokiej pewności siebie – narcyz jest barwny, znajduje się w centrum uwagi i robi wszystko, żeby stać się docenionym i zauważonym

Narcyz wielkościowy niechętnie podejmuje się specjalistycznego leczenia, ponieważ uważa, że jego zachowanie jest normalne, za to inni ludzie nie tolerują tak silnych osobowości, jak jego. Udział w psychoterapii następuje zazwyczaj w wyniku przymuszenia ze strony bliskich osób lub z wyraźnych problemów i konfliktów w pracy. 

Cechy charakterystyczne dla narcyza wielkościowego to: 

  • brak skromności i skupienie na własnej osobie,
  • brak pokory i chęć bycia lepszym od społeczeństwa,
  • dążenie do osiągania sukcesów bez względu na przeszkody i konsekwencje,
  • osobowość ekstrawertyczna,
  • szukanie kontaktu z osobami bogatymi lub wpływowymi,
  • kłótliwość i łatwość do wchodzenia w otwarte spory,
  • wyniosłość i bycie nieprzyjemnym dla otoczenia – również dla najbliższych,
  • manipulowanie innymi dla osiągania własnych korzyści. 

Zobacz: Czy jestem narcyzem? 20 sygnałów narcyzmu

Czym się różni narcyz wrażliwy od narcyza wielkościowego? 

Narcystyczne zaburzenie osobowości może przybierać różne twarze w zależności od indywidualnych cech osoby chorej, jak i przyczyn występowania zaburzenia. Dwa typu narcyzmu – narcyzm wrażliwy oraz narcyzm wielkościowy – cechują się całkowicie innymi charakterystycznymi zachowaniami i opisują zupełnie inne typy osobowości. 

Poniżej przedstawiamy siedem różnic pomiędzy narcyzem wrażliwym a narcyzem wielkościowym. 

1. Narcyza wrażliwego możemy określić jako osobę introwertyczną, wycofaną z życia społecznego. Narcyz wielkościowy pragnie znajdować się w centrum uwagi, przyciągać spojrzenia, jest ekstrawertykiem. 

2. Narcyz wrażliwy charakteryzuje się wysokim neurotyzmem, ma problemy z uczuciami, np. występują u niego skrajne emocje. Narcyz wielkościowy cechuje się niskim neurotyzmem, ale dużymi skłonnościami do kłótni. 

3. Wrażliwy narcyz jest trudniejszy do zdiagnozowania. Narcyz wielkościowy jest jednym z najczęściej występujących typów narcyzmu. 

4. Badania wykazują, że narcyz wrażliwy jest bardziej impulsywny, mocniej odczuwa negatywne emocje, takie jak złość. Ma duże skłonności do depresji. 

5. Narcyz wielkościowy pragnie osiągnąć duży sukces i dąży do spełnienia postawionych sobie celów. Narcyz wrażliwy ma problemy z samodyscypliną, nie wierzy, że jest w stanie spełnić swoje marzenia, czy oczekiwania innych. 

6. Narcyz wrażliwy w społeczeństwie jest odbierany w bardziej pozytywny sposób niż narcyz wielkościowy. Częściej szuka pomocy u specjalisty i nie neguje procesu terapeutycznego – tak jak w przypadku narcyza wielkościowego, który uważa, że terapia nie jest mu potrzebna. 

7. Narcyz wielkościowy ma wysoką samoocenę, uważa się za lepszego od innych. Narcyz wrażliwy cechuje się niską samooceną i poczuciem inności. 

 

 

Bibliografia

K. Wróblewska, A. Kowalczyk, Narcyz we współczesnym świecie. Analiza pojęcia w kontekście funkcjonowania społecznego osób narcystycznych, Rynek – Społeczeństwo – Kultura | Numer 2(28), 2018 (dostęp online) http://kwartalnikrsk.pl/assets/rsk2-2018-wroblewska_kowalczyk-narcyz-we-wspolczesnym-swiecie.pdf

O. Maciantowicz, Regulacja gniewu w narcyzmie wielkościowym i wrażliwym: rola neurotyczności, Warszawa 2019 (dostęp online) http://depotuw.ceon.pl/bitstream/handle/item/3536/2500-DR-PSY-192751.pdf?sequence=1

https://psychologiawpraktyce.pl/artykul/nieprzywiazywalni-bojazliwy-styl-przywiazania-u-osob-z-narcyzmem-nadwrazliwym

https://emocje.pro/dwa-oblicza-narcyzmu-narcyz-wielkosciowy-i-narcyz-wrazliwy/