Kim jest toksyczny narcyz?
Toksyczny narcyz na co dzień posługuje się swoją drugą twarzą, doskonale kamuflując rzeczywiste cechy i zamiary. Uwodzi społeczeństwo swoi urokiem, charyzmą, a następnie manipuluje i kłamie, aby znajdować się w centrum zainteresowania i osiągać wymarzone cele.
Toksyczny narcyz uzależnia od siebie drugą osobę. Uwodzi społeczeństwo swoim urokiem osobistym, a w odpowiednim momencie ujawnia prawdziwą twarz manipulanta oraz kłamcy.
Relacje z toksycznym narcyzem charakteryzują się tym, że trudno je zakończyć. Partnerka narcyza czuje się od niego uzależniona, nie widzi możliwości życia w pojedynkę, ma zaniżoną samoocenę i zazwyczaj uważa, że nie zasługuje na prawdziwą miłość. Często również nie chce odejść od narcystycznego partnera, ponieważ uważa, że on się zmieni za pomocą jej miłości i oddania. W rzeczywistości partnerka staje się ofiarą w sidłach destrukcyjnego, toksycznego związku.
Przeczytaj: Ukryty narcyz – jakie są jego cechy?
Jak wygląda związek z toksycznym narcyzem?
Na początku związku narcyz jest zaangażowany w nową relację. Wydaje się oddany, wręcz kładzie nacisk na rozwój uczuć i bliskości. W takich sytuacjach nakłada romantyczną maskę, aby wzbudzić zaufanie i szybko zbliżyć się do kobiety. Kiedy jego partnerka jest już silnie zakochana, narcyz pokazuje swoją prawdziwą twarz i toksyczną osobowość.
Kobieta zauroczona narcyzem myśli, że jego nerwowe zachowania, wyżywanie się, czy zwalanie na nią winy ze wszelkie niepowodzenia, to wynik stresu lub zmęczenia. Z czasem toksyczny mężczyzna zaczyna coraz mocniej kontrolować partnerkę i z łatwością manipuluje jej uczuciami.
Relacje z toksycznym narcyzem charakteryzują się tym, że trudno je zakończyć. Partnerka narcyza boi się zakończyć związek, ponieważ jest przekonana, że nie zasługuje na miłość.
Toksyczny narcyz może wykazywać skłonność do kończenia związków w gwałtowny sposób, w momencie, gdy partnerka niczego się nie spodziewa. Równie często wyraża chęć powrotu do związku i obiecuje poprawę. Zakochana kobieta z radością i nadzieją wraca do tego samego, toksycznego układu, z którego nie potrafi się sama wydostać.
Sprawdź: Narcyzm a depresja – czym jest depresja narcystyczna?
Jak rozpoznać toksycznego narcyza? 10 cech
Rozpoznanie toksycznego narcyza jest istotne zwłaszcza dla zdrowia psychicznego i samooceny jego partnerki. Im szybciej druga połówka narcyza zauważy, że związek nie należy do zdrowych i szczęśliwych relacji, tym łatwiej będzie się z niego uwolnić.
Jakie cechy są charakterystyczne dla toksycznego narcyza? Przybliżamy 10 cech, które wskazują na osobowość narcystyczną i doprowadzają do rozwoju toksycznych związków.
1. Narcyz stosuje przemoc psychiczną i fizyczną
Toksyczny narcyz nie potrafi przyznawać się do własnych błędów i porażek. Całą swoją złość przelewa na partnerkę, jednocześnie obwiniając ją o wszelkie niepowodzenia – nawet te, które nie są z nią bezpośrednio związane. Osoba narcystyczna pod wpływem krytyki staje się agresywna i stosuje przemoc fizyczną.
Również przemoc psychiczna może z czasem stać się elementem manipulacji. Partner wmawia swojej drugiej połówce, że to ona ciągle popełnia błędy, że nic nie osiągnie, że powinna więcej od siebie dawać i bardziej doceniać ten związek, ponieważ żaden inny mężczyzna jej nie zechce.
Narcyz często wytyka partnerce negatywne cechy i zgrywa ofiarę. Typowe toksyczne zagranie oparte jest na wmawianiu kobiecie, że to ona powinna uczestniczyć w specjalistycznym leczeniu, ponieważ oskarża partnera o zachowania, które nie miały miejsca.
2. Toksyczny narcyz manipuluje i zabiera prywatność
Narcyz może cechować się wysoką inteligencją, którą wykorzystuje do manipulowania innymi osobami – zwłaszcza do przeprowadzania manipulacji na swoich partnerkach. Przede wszystkim dąży do zabrania prywatności oraz do całkowitego podporządkowania. Potrafi być zazdrosnym o znajomych, rodzinę. Chce znać wszelkie hasła i może czytać prywatną korespondencję. Wymaga informowania o każdym wyjściu, np. o spotkaniu z przyjaciółką czy o pójściu na zakupy, a do tego zarzuca partnerce, że o nim nie myśli, ponieważ zostawia go samego w domu.
Toksyczny narcyz potrafi również odsunąć partnerkę od najbliższej rodziny oraz rozniecać konflikty.
3. Narcyz kłamie
Osoba narcystyczna stale kłamie, aby nie przyznawać się do popełnienia błędów. Często również zmienia zdanie w zależności od danej chwili lub opinii rozmówcy. W takich sytuacjach nie przyznaje się głośno do tego, że zmienił zdanie, tylko próbuje wmówić, że to druga osoba źle go usłyszała, albo przeistoczyła wypowiedziane przez niego słowa.
Jeśli ktoś złapie toksycznego narcyza na kłamstwie, to ten przekręca fakty w taki sposób, aby to oskarżyciel poczuł się źle lub zaczął w siebie wątpić.
Przeczytaj: Czy narcyz może być wierny? Wyjaśniamy
4. Jest pozbawiony empatii
Brak empatii u narcyza powoduje, że potrafi on zadawać ból nawet najbliższym osobom, ale nie odczuwa z tego powodu wyrzutów sumienia i nie uważa, że postępuje w zły sposób. Toksyczny narcyz nie potrafi się postawić na czyimś miejscu, dlatego też nie rozumie uczuć oraz nie potrafi współczuć innym.
5. Narcyz przypisuje sobie zasługi
Toksyczny narcyz ma zbyt wysokie mniemanie o sobie, dlatego też kreuje siebie na eksperta w każdej dziedzinie i przypisuje sobie różne osiągnięcia i zasługi. Uważa, że powinien być wyjątkowo traktowany, a partnerka musi spełniać wszystkie jego zachcianki i oczekiwania.
6. Oczekuje komplementów i podziwu
Osoba narcystyczna wchodzi w takie relacje, w których dostanie od drugiej osoby pozytywną informację zwrotną – podziw, pożądanie, zainteresowanie. Kreuje siebie na człowieka o wielu pasjach i celach oraz wyraźnie dba o swój wizerunek. Uważa, że wygląd, status społeczny i pieniądze to najważniejsze wyznaczniki mężczyzny sukcesu.
Narcyz w domowym zaciszu chce otrzymywać od swojej partnerki dowody uznania, komplementy, wyrazy podziwu. Jeśli nie jest w centrum jej zainteresowania, to potrafi celowo rozpoczynać kłótnie lub użalać się nad sobą – zrobi wszystko, by otrzymać od drugiej połówki uwagę.
7. Wyzyskuje partnerkę
Tak jak już wspomnieliśmy, narcyz zabiera swojej partnerce prywatność, ale także stara się ograniczyć jej niezależność, a w skrajnych przypadkach odebrać również tożsamość. Osoby, które były w długotrwałym związku z toksycznym narcyzem zazwyczaj czują się wykorzystane i są samotne, ponieważ partner odizolował je od bliskich.
Wyzysk odnosi się również do wykorzystywania znajomości, pozycji lub sytuacji finansowej partnerki. Toksyczny narcyz potrafi pozostawać w związku tylko dlatego, że jest on dla niego opłacalny – czerpie z niego zyski.
8. Uwodzi i owija wokół palca
Na początku związku narcyz wydaje się ideałem. Jest przystojny, zabawny, szarmancki, romantyczny. Komplementuje swoją partnerkę, snuje wspólne plany na przyszłość, chce jak najszybciej zamieszkać razem. To wszystko sprawia, że z premedytacją owija kobietę wokół palca, aby móc nią potem manipulować oraz wykorzystywać do własnych celów.
9. Nie potrafi się komunikować
Narcyz prowadzi konwersacje oparte na wychwalaniu swojej osoby oraz osiągnięć. Ma za to problem ze słuchaniem innych osób, a zwłaszcza z wyciąganiem wniosków z rozmów. Może sprawiać wrażenie nieobecnego, ponieważ w rzeczywistości nie jest zaangażowany w wymianę zdań. Odpowie dopiero w momencie, gdy usłyszy od partnerki zarzut, że jej nie słucha – narcyz zawsze odpowie na każdą, nawet delikatną krytykę jego osoby.
Zobacz również: Narcystyczna furia – czym jest? Wyjaśniamy
10. Jest wiecznie niezadowolony
Toksyczny narcyz nie potrafi być szczęśliwy, ponieważ mało co sprawia mu przyjemność. Swoją życiową frustrację przelewa na partnerkę, która bez względu na to, co będzie w stanie dla niego zrobić, nigdy nie sprawi, że on będzie usatysfakcjonowany. Osobowość narcystyczna stale potrzebuje nowych bodźców i ciągle za czymś dąży.
Sprawdź: Czy jestem narcyzem? 20 sygnałów narcyzmu
Bibliografia
red. J. Sieradzan, Narcyzm, Białystok 2011 (dostęp online) https://philarchive.org/archive/KLINJ
https://psychoterapiacotam.pl/narcyzm/
P. Szczukiewicz, Narcyzm w diagnozie i terapii psychologicznej, Pedagogika. Badania, dyskusje, otwarcia. Zeszyt 7 Pomoc psychologiczno-pedagogiczna, 2018 (dostęp online) https://www.researchgate.net/profile/Piotr-Szczukiewicz/publication/322696984_Narcyzm_w_diagnozie_i_terapii_psychologicznej/links/5a69ab754585154d15444680/Narcyzm-w-diagnozie-i-terapii-psychologicznej.pdf
