Krem z filtrem – czym jest promieniowanie UVA i UVB?
Promieniowanie słoneczne obejmuje nie tylko światło widzialne, ale również promieniowanie podczerwone i ultrafioletowe. Skrót UV pochodzi właśnie od promieniowania ultrafioletowego, które dzieli się na trzy zakresy długości fal. Najkrótsze fale, UVC, zatrzymywane są przez warstwę ozonową. Natomiast fale o średniej długości – UVB – i najdłuższe – UVA – docierają do naszej skóry.
Promieniowanie UVA jest odpowiedzialne za procesy starzenia się naskórka, rozwój nowotworów skóry, pojawienie się przebarwień na skórze. Skutki oddziaływania promieniowania UVA widoczne są dopiero po czasie – ten rodzaj promieniowania nie wywołuje poparzenia słonecznego. Co ważne, promieniowanie UVA występuje niezależnie od pory roku i warunków atmosferycznych. Dlatego też również zimą konieczne jest stosowanie kremów z filtrem do twarzy, aby nie dopuścić do szybszego starzenia się komórek skóry.
Natomiast poddawanie skóry działaniu promieniowania UVB objawia się jako opalenizna lub poparzenie słoneczne. Widoczne jest również od razu po kontakcie naskórka z promieniowaniem. W przeciwieństwie do promieniowania UVB jego natężenie jest zależne od pory roku – zimą natężenie jest najsłabsze.
Przeczytaj: Masaż rollerem do twarzy – jak go wykonać w domu?
Czym jest SPF?
Na opakowaniach kremów z filtrem i innych produktów fotoochronnych zamieszczane są informacje o wartości SPF (Sun Protection Factor). SPF określa, ile razy mniejsze promieniowanie UVB przeniknie do naszej skóry po wcześniejszym zaaplikowaniu kosmetyku z filtrem przeciwsłonecznym. Na terenie Unii Europejskiej na opakowaniach produktów ochronnych można maksymalnie podać wartość SPF 50+. Oznacza to, że po aplikacji kosmetyku do skóry przedostanie się ponad 50 razy mniejsze promieniowanie UVB niż w przypadku skóry bez wcześniejszej aplikacji kremu z filtrem. Analogicznie np. SPF 30 oznacza, że do skóry przedostaje się 30 razy mniejsze promieniowanie UVB po zastosowaniu danego kosmetyku.
Wartość SPF określa ochronę skóry przed promieniowaniem typu UVB.
SPF to również współczynnik określający, o ile dłużej możemy przebywać na słońcu (po zastosowaniu kremu z filtrem) do momentu oparzenia słonecznego. Jeżeli zazwyczaj po 30 minutach na słońcu nasze skóra jest czerwona, to po zastosowaniu kremu z filtrem SPF 30 ten czas wydłuży się do 15 godzin (30 minut x SPF 30 = 900 minut).
Poniżej przedstawiamy klasyfikację ochrony przed promieniowaniem UVB w zależności od wartości SPF.
Ochrona przed UVB a SPF:
- ochrona niska – SPF 6, SPF 10,
- ochrona średnia – SPF 15, SPF 20, SPF 25,
- ochrona wysoka – SPF 30, SPF 40, SPF 50,
- ochrona bardzo wysoka – SPF 50+.
Uwaga: Żaden filtr nie ochroni naszej skóry przed promieniowaniem słonecznym w 100%. Nawet najwyższe wartości SPF przepuszczają część promieniowania UV. Kremy z filtrem warto nakładać około 30 minut przed wyjściem na słońce. Aplikację należy powtarzać po mniej więcej dwóch godzinach, a także po kąpieli np. w morzu. Warto wiedzieć natomiast, że oznaczenie SPF nie informuje nas o ochronie skóry przed promieniowaniem UVA.
Przy wyborze kosmetyków fotoochronnych zwracamy przede wszystkim uwagę na wartość SPF, która dotyczy wyłącznie promieniowania UVB. Natomiast ochrona przed promieniowaniem UVA również jest konieczna, aby nie dopuścić do szybszego starzenia się naskórka. Powinniśmy więc kupować produkty zapewniające wysoką ochronę przed promieniowaniem UVB i UVA.
Sprawdź: Masaż kamieniem gua sha – naturalny lifting twarzy
Ochrona przeciwko promieniowaniu UVA
Obecność filtrów UVA w kosmetyku o ochronie przeciwsłonecznej jest kluczowa. Tak jak wspomnieliśmy wyżej, to właśnie ten rodzaj promieniowanie odpowiada za szybsze starzenie się naskórka, czyli za powstawanie zmarszczek, a także za rozwój przebarwień. Ochrona przeciwko szkodliwemu promieniowaniu UVA na opakowaniu oznaczana jest w kółeczku. Oznacza to, że ochrona przeciwko UVA wynosi co 1/3 wartości SPF.
Przy wyborze kremu z filtrem ważnym aspektem jest również ochrona przed promieniowaniem UVA. Warto zwracać uwagę na oznaczenia zawarte na etykietach kosmetyków, takie jak: UVA w kółku, PPD, PA.
UVA w kółku podawane na opakowaniach kosmetyków nie przedstawia nam dokładnej deklarowanej ochrony. Producenci na etykietach mogą podawać również szczegółowe oznaczenia, określane jako PPD lub PA.
PPD w kremie z filtrem
PPD (Persistent Pigment Darkening) za pomocą konkretnej liczby wskazuje, ile razy mniejsza jest dawka promieniowania UVA, które dociera do skóry pokrytej kosmetykiem z ochroną przeciwsłoneczną. Dla przykładu PPD 40 wskazuje, że do naskórka dociera 40 razy mniej promieniowania UVA dzięki zastosowaniu kremu z filtrem.
Sprawdź: Kwasy BHA – czym są i jak je stosować?
PA w kremie z filtrem
Wartość PA to mniej dokładny odpowiednik PPD. Na opakowaniach kosmetyków można znaleźć oznaczenie PA wraz z plusami. Skala PA przedstawia się następująco:
- PA+ = minimalna ochrona przed promieniowaniem UVA,
- PA++ = umiarkowana ochrona przed promieniowaniem UVA,
- PA+++ = wysoka ochrona przed promieniowaniem UVA,
- PA++++ = bardzo wysoka ochrona przed promieniowaniem UVA.
Uwaga: Warto wiedzieć, że na terenie Unii Europejskiej nie istnieje wymóg, aby producent deklarował na opakowaniu kosmetyku wartość PPD, PA lub UVA w kółku. Wyzwanie dla przemysłu kosmetycznego stanowi również stworzenie produktu, który będzie tak samo skutecznie chronić przed UVB, jak i przez UVA. Przede wszystkim uzyskanie większej ochrony przeciwko promieniowaniu UVB jest technologicznie łatwiejsze.
Przecztaj również: Pyłek pszczeli na skórę – hit czy kit? Sprawdzamy
Filtry mineralne i chemiczne
Kosmetyki o działaniu przeciwsłonecznym można podzielić również ze względu na rodzaj zastosowanego filtra. Wyróżniamy filtry mineralne (fizyczne), filtry chemiczne i filtry mieszane.
Filtry mineralne to pigmenty naturalnego pochodzenia. Fizycznie blokują promieniowanie słoneczne, dzięki czemu ochraniają skórę przed promieniowaniem UV. Zazwyczaj filtry działają bezpośrednio po aplikacji na skórę.
Filtry chemiczne wnikają głęboko w skórę i pochłaniają lub rozpraszają promieniowanie UV, zamieniając je na energię cieplną. Filtry chemiczne zaczynają działać po około 30 minutach od aplikacji.
Na rynku dostępne są również filtry mieszane, które łączą filtry mineralne z filtrami chemicznymi.
Uwaga: Specjaliści przede wszystkim ostrzegają przed stosowaniem filtrów chemicznych. Badania naukowe wskazują, że filtry mogą zakłócać pracę naszej gospodarki hormonalnej, a także wywołują alergię. W przypadku filtrów chemicznych warto unikać kosmetyków, w których składach znajdziemy oksybenzon (benzophenone-3).
Zobacz: Czym są dermokosmetyki? Wyjaśniamy
Bibliografia
J. Węgłowska, A. Milewska, Pozytywne i negatywne skutki promieniowania słonecznego, Postępy Kosmetologii 2 vol. 2, 2011 (dostęp online) https://www.nantes.com.pl/wp-content/uploads/2011/05/93-97.pdf
F. Kuros, K. Pinas, K. Skalska, J. Skupień, Świadomość młodego społeczeństwa na temat wpływu działania promieni UV oraz profilaktyka fotostarzenia się skóry, Kosmetologia Estetyczna 4 vol. 8, 2019 (dostęp online) http://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2019/08/ke2019.4-1.pdf
I. Gąbka, W. Dalmata, P. Rzepa, P. Mielniczuk, Wpływ promieniowanie na skórę, [w:] Nauka, edukacja, społeczeństwo: narzędzia i nowoczesne mechanizmy. VII Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Praktyczna 2021
https://techweek.pl/promieniowanie-uv.html
https://www.superpharm.pl/blog/krem-z-filtrem-spf-50-RANKING
