Choroba bostońska – objawy i miejsce występowania wysypki
Do charakterystycznych objawów choroby bostońskiej zalicza się występowanie wysypki skórnej na dłoniach, stopach i w jamie ustnej. Do tego dochodzi jeszcze wysoka gorączka i niekiedy owrzodzenia w jamie ustnej na dziąsłach i po wewnętrznej stronie policzków. Zmiany skórne mogą się również pojawić na podniebieniu oraz gardle.
Z kolei wśród objawów klinicznych tej choroby wymienia się:
- nagłe drgawki,
- wymioty,
- ból głowy,
- mioklonie – szybkie mimowolne ruchy, które są spowodowane skurczem mięśnia albo spadkiem napięcia mięśniowego.
Przeczytaj również: Czym jest odruch Moro?
Jak dochodzi do zakażenia chorobą bostońską?
Choroba bostońska jest bardzo zakaźna. Do jej rozprzestrzeniania się dochodzi w wyniku bezpośredniego kontaktu z wirusem, który jest obecny w ślinie, wydzielinie z nosa i gardła, a także w plwocinie (wykrztuszana wydzielina dróg oddechowych), stolcu, moczu oraz w wydzielinie z pękających wykwitów skórnych.
To oznacza, że do zakażenia może dojść podczas kąpieli w niezdezynfekowanych zbiornikach wodnych, poprzez spożywanie zanieczyszczonego pożywienia i w wyniku dotykania przedmiotów, np. zabawek, które wcześniej miała w rękach osoba zakażona.
Bostonka to choroba zakaźna spowodowana bezpośrednim kontaktem z wirusem przenoszonym drogą kropelkową.
Do emisji wirusa dochodzi drogą kropelkową, czyli poprzez kaszel i kichanie oraz często poprzez bezpośredni kontakt ze śliną albo dotyk. W związku z tym m.in. w szkołach i przedszkolach, gdzie są duże skupiska dzieci, wirus ten rozprzestrzenia się bardzo szybko.
Warto pamiętać o tym, że okres inkubacji tego wirusa wynosi od trzech do sześciu dni. Natomiast razem z kałem może być wydalany przez cztery do ośmiu tygodni po pojawieniu się choroby. Z kolei występowanie wirusa w ślinie jest wykrywane przez krótszy czas.
Zuzanna Ślebioda oraz Barbara Dorocka-Bobkowska w artykule pt. „Hand, foot and mouth disease as an emerging public health problem: Case report of familial child-to-adult transmission” zwracają uwagę, że choroba bostońska może być opisywana jako problem dla zdrowia publicznego. W swojej pracy opisują przypadek rodzinnego przeniesienia zakażenia z trzyletniego dziecka na osobę dorosłą.
Zapoznaj się: Anoreksja u dzieci – objawy, przyczyny, rozpoznanie
Diagnoza choroby bostońskiej oraz jej różnicowanie z ospą wietrzną
W bardzo dużym stopniu diagnoza bostonki opiera się na dokonaniu wizualnej oceny zmian skórnych, czyli wykwitów razem z treścią surowiczą, które na początku mogą zostać wzięte za rozpoczynającą się ospę wietrzną. Jednak zmiany skórne w przebiegu ospy wietrznej mają inny charakter. Są one bardziej rozsiane i obejmują także owłosioną skórę głowy.
Wykwity, które pojawiają się w przebiegu ospy, są okrągłe i jasne na rumieniowym podłożu. Najczęściej są one porównywane do kropli rosy na gładkiej powierzchni. Ponadto zazwyczaj nie pojawiają się w okolicy dłoni i stóp, które są charakterystyczne dla zmian występujących w przebiegu choroby bostońskiej.
Zmiany skórne w przypadku ospy nie występują na dłoniach i stopach.
Zmiany skórne, które pojawiają się przy bostonce, różnią się od tych występujących przy ospie. Tutaj pęcherzyki są podłużne i mogą mieć charakter owalny lub eliptyczny. Poza tym są szare i osadzone na żywoczerwonym podłożu. Do tego dochodzi ich charakterystyczne umiejscowienie, co skłania do postawienia diagnozy o chorobie bostońskiej.
Przeczytaj także: Zapalenie spojówek u dzieci – przyczyny, objawy, leczenie
Leczenie choroby bostońskiej
Przy chorobie bostońskiej (tak jak przy wielu wirusowych chorobach zakaźnych) ważne znaczenie ma zmniejszanie objawów chorobowych. Występujące zmiany skórne w jamie ustnej oraz gardle mogą być przyczyną odmawiania przyjmowania pokarmów i płynów. Jest to szczególnie niebezpieczne u małych dzieci, ponieważ może doprowadzić do odwodnienia. W związku z tym ważne jest regularne podawanie płynów. Najlepiej pić wodę o temperaturze pokojowej w małych ilościach, gdyż zimne lub gorące płyny powodują podrażnienia zmian w ustach oraz w gardle i w związku z tym nasilają dolegliwości bólowe.
Dieta natomiast powinna być lekkostrawna. Posiłki należy podawać częściej, ale w małych ilościach o konsystencji płynnej albo papkowatej.
Jeśli zmiany w jamie ustnej mają intensywny charakter, to można zrezygnować ze szczotkowania zębów i płukać jamę ustną środkami antybakteryjnymi, ale o łagodnym działaniu. Aby zmniejszyć dyskomfort w jamie ustnej, można zastosować leki w aerozolu na owrzodzenia. Pomóc może również płukanie jamy ustnej naparem z szałwii albo rumianku. Z kolei na zmiany skórne na stopach i dłoniach zaleca się np. kremy o działaniu antywirusowym.
Poza tym nie można przekłuwać ani drapać pęcherzy, gdyż może to doprowadzić do nadkażeń i rozwoju stanu zapalnego. Dobrym rozwiązaniem jest noszenie przewiewnej odzieży, najlepiej z naturalnych włókien, aby nie dochodziło do dodatkowego podrażniania swędzących miejsc.
Zobacz: Jak leczyć trądzik niemowlęcy? Sprawdzamy
Czy choroba bostońska powoduje powikłania?
W przypadku kontaktu z osobą chorą na bostonkę ważne znaczenie ma przestrzeganie higieny rąk, ale też odkażanie zabawek i przedmiotów wspólnego użytku.
Choroba bostońska przeważnie ustępuje samoistnie, ale w niektórych przypadkach może dojść do powikłań o poważnym charakterze – tutaj można wymienić zapalenie mózgu albo zapalenie opon mózgowych. Jednak w większości przypadków chorobę bostońską można wyleczyć bez ryzyka pojawienia się powikłań po zakażeniu.
Jeśli dojdzie do opóźnienia w postawieniu prawidłowej diagnozy oraz do nieodpowiedniego leczenia, to wtedy mogą pojawić się komplikacje związane z nerkami, mózgiem lub sercem, co w skrajnych sytuacjach może doprowadzić do śmierci dziecka.
W bardzo rzadkich przypadkach dochodzi do powikłań, które mają związek z układem nerwowym lub sercowo-naczyniowym, co z kolei może spowodować następujące komplikacje: zaburzenia poznawcze oraz ruchowe, śmierć w wyniku zapalenia pnia mózgu albo obrzęku płuc. Jednak w wielu przypadkach choroba bostońska przebiega łagodnie. Niektórym dzieciom może schodzić skóra z opuszków palców, a nawet cała płytka paznokci.
Na różnych forach rodzice wymieniają się doświadczeniami. Na przykład jedna z mam napisała:
„Mój trzylatek, miesiąc temu, chorował na wirus bostoński. Później zaczęła schodzić mu skóra z opuszków palców. A dzisiaj zauważyłam, że schodzi mu paznokieć” – źródło wypowiedzi: Forum trójmiasto.
Jeszcze inna mama dodała:
„Pediatra uprzedzała nas, że może schodzić skóra i całe paznokcie (moja dwójka właśnie skończyła wysypkę, mam nadzieję, że ominą nas problemy z paznokciami)” – źródło wypowiedzi: Forum trójmiasto.
Nie ma szczepionki przeciwko wirusowi, który wywołuje bostonkę, dlatego też ważne jest, aby zapobiegać zakażeniu. Istotne jest przestrzeganie zasad higieny osobistej, unikanie bliskiego kontaktu z osobami chorymi, np. przytulanie albo używanie wspólnych naczyń, a także częstsze czyszczenie oraz dezynfekowanie powierzchni, z którymi miała kontakt osoba chora.
Sprawdź: Niedoczynność tarczycy u dzieci – objawy, przyczyny, leczenie
Bibliografia:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31573162/
https://ipip.wnz.cm.uj.edu.pl/cm/uploads/2019/03/MPiP_05-2016_druk-ok-light.pdf
https://www.gov.pl/web/gis/choroba-dloni-stop-i-ust-choroba-bostonska
https://dmp.umw.edu.pl/pdf/2018/55/1/99.pdf
https://www.aptekarzpolski.pl/wp-content/uploads/2021/09/AP-180-158e.pdf
