Jakie są przyczyny zapalenia spojówek u dzieci?
Zapalenie spojówek u dzieci może mieć różne podłoże, m.in. wywołują je:
- bakterie,
- wirusy,
- grzyby,
- pasożyty,
- alergeny,
- substancje drażniące,
- urazy oka lub obecność w oku ciał obcych,
- dym i kurz,
- promieniowanie słoneczne.
Objawy zapalenia spojówek u dziecka
Na podstawie wymienionych wyżej czynników wpływających na rozwój zapalenia spojówek oraz występujących objawów, u dzieci wyróżnia się:
- bakteryjne zapalenie spojówek,
- wirusowe zapalenie spojówek,
- alergiczne zapalenie spojówek,
- ropne zapalenie spojówek,
- śluzowo-ropne zapalenie spojówek.
Zapalenie spojówek u dzieci w wielu przypadkach współwystępuje wraz z infekcjami górnych dróg oddechowych lub zwiastuje rozwój infekcji.
Uwaga: Bakteryjne zapalenie spojówek może doprowadzić do zapalenia ucha.
Zapalenie spojówek u dzieci przede wszystkim objawia się poprzez:
- nadmierne łzawienie oczu,
- zaczerwienienie oczu,
- swędzenie i pieczenie,
- światłowstręt,
- pojawienie się wydzieliny.
Zwłaszcza dwa ostatnie objawy z wymienionych powyżej powinny stanowić przesłankę, abyśmy udali się z dzieckiem do lekarza. Pojawienie się wydzieliny w obrębie oka wskazuje na: bakteryjne zapalenie spojówek, wirusowe zapalenie spojówek, silną alergię. W przypadku zapalenia spojówek na tle alergicznym charakterystycznym objawem jest biała, gęsta wydzielina. Dziecku może towarzyszyć także katar sienny lub nadmierne kichanie.
Występujących dolegliwości nie powinniśmy bagatelizować ze względu na to, że nieleczone zapalenie spojówek u dzieci może skutkować poważnymi powikłaniami: przewlekłym stanem zapalnym, bliznowaceniem się rogówki lub pogorszeniem widzenia.
Poniżej przedstawiamy charakterystyczne objawy w zależności od rodzaju zapalenia spojówek.
Bakteryjne zapalenie spojówek u dzieci
Bakteryjne zapalenie spojówek wywoływane jest poprzez bakterie takie jak: paciorkowiec, chlamydia, dwoinka rzeżączki, paciorkowiec. W przebiegu bakteryjnego zapalenia najczęściej notuje się występowanie wydzieliny (gęsta, śluzowa lub ropna). Niezbędne jest również zastosowanie antybiotykoterapii.
Wirusowe zapalenie spojówek u dzieci
Rozwój wirusowego zapalenia spojówek warunkuje kontakt z wirusami, m.in. z wirusem opryszczki zwyczajnej, wirusem odry, wirusem ospy czy z adenowirusami. W wielu przypadkach ten rodzaj zapalenia spojówek powiązany jest z nieodpowiednią higieną – maluchy pocierają oczy brudnymi rękoma.
Z wirusowym zapaleniem spojówek powiązane są takie objawy jak: obrzęk powiek, występowanie grudek w spojówkach, zmiany w obrębie rogówki.
Alergiczne zapalenie spojówek u dzieci
Z kolei alergiczne zapalenie spojówek wynika z kontaktu spojówki z alergenem, czyli z: pyłkami traw, pyłkami drzew, kurzem, sierścią czy wydzieliną zwierzęcą. Alergeny mogą być także zawarte w niektórych kosmetykach.
Dla alergicznego zapalenia spojówek charakterystyczne są takie objawy jak: silne zaczerwienienie oczu, obrzęk powiek, świąd, występowanie kataru siennego, występowanie kaszlu, pokrzywka skórna, atopowe zapalenie skóry.
Ropne (ostre) zapalenie spojówek
Ropne zapalenie spojówek w większości przypadków rozwija się wraz z nadkażeniem bakteryjnym. Charakteryzuje się: silnym zaczerwienieniem oka i przekrwieniem spojówek (zwłaszcza w sklepieniach), obecnością wydzieliny ropnej, obecnością strupów na powiekach.
Śluzowo-ropne zapalnie spojówek u dzieci
Śluzowo-ropne zapalenie spojówek również powiązane jest z zakażeniem bakteryjnym – z zakażeniem chlamydiowym – i diagnozowane jest stosunkowo rzadko. Do zakażenia oczu dochodzi podczas porodu – dokładnie w trakcie przejścia dziecka przez kanał rodny matki zakażonej bakterią chlamydii. Objawy tego rodzaju zapalenia najczęściej występują między 5. a 15. dniem życia dziecka i należą do nich zwłaszcza obecność śluzowo-ropnej wydzieliny i obrzęk powiek.
Jak długo utrzymują się objawy zapalenia spojówek?
Również czas trwania dokuczliwych objawów zapalenia spojówek u dzieci uzależniony jest od czynnika wpływającego na rozwój tego schorzenia oczu. Przyjmuje się, że w przypadku zakażenia bakteryjnego objawy utrzymują się przez tydzień – przy odpowiednio dobranym leczeniu. Natomiast terapia wirusowego zapalenia spojówek może przedłużyć się nawet do trzech tygodni.
Alergiczne zapalenie spojówek przybiera charakter nawrotowy. Objawy uaktywniają się w momencie kontaktu z danym alergenem.
Przeczytaj także: Jak leczyć trądzik niemowlęcy? Sprawdzamy
Leczenie zapalenia spojówek u dzieci
Na początku warto podkreślić, że zapalenie spojówek może przybierać przebieg łagodny lub ostry. W przypadku łagodnego przebiegu leczenie zapalenia spojówek u dzieci opiera się głównie na domowych sposobach. Lekarze zalecają m.in. delikatne przemywanie oczu roztworem soli fizjologicznej, stosowanie chłodnych okładów ziołowych, aplikowanie kropli do oczu zawierających w swoim składzie wyciąg ze świetlika. Przy doborze tak zwanych sztucznych łez, czyli kropli do oczu dostępnych bez recepty, kierujmy się przede wszystkim tym, aby nie zawierały one konserwantów.
Natomiast ostry przebieg dolegliwości wymaga od nas – rodziców – wizyty u lekarza. Najczęściej dziecku przypisywane są maści lub krople zawierające antybiotyk. W składzie takich preparatów znajdziemy: tobramacynę, gentamycynę, biodacynę, lewofloksacynę, moksyfloksacynę. Specjalista może przypisać także krople na bazie substancji przeciwzapalnych, antyhistaminowych czy steroidowych.
Przeczytaj: Choroba bostońska u dziecka – jak odróżnić bostonkę od ospy?
Profilaktyka zapalenia spojówek u dzieci
Aby nie dopuścić do rozwoju zapalenia spojówek u dzieci, zaleca się stosowanie prostych działań prewencyjnych. Przede wszystkim należy zadbać o odpowiednią higienę, czyli o częste mycie rąk. Warto uczulać malucha na to, że pocieranie i dotykanie oczu, nawet w przypadku swędzenia i pieczenia, nie jest dobrym rozwiązaniem.
Jeżeli u dziecka zdiagnozowano alergiczne zapalenia spojówek, to należy ograniczyć kontakt z alergenem. W sytuacji, gdy zapalenie spojówek wywołują pyłki drzew lub traw, to należy przeprowadzić kąpiel (łącznie z myciem włosów) po każdym wyjściu na świeże powietrze w okresie szczytu pylenia. Warto używać także okularów przeciwsłonecznych, które stanowią mechaniczną ochronę przed pyłkami oraz promieniowaniem słonecznym. Zadbajmy także o zmianę odzieży i częste pranie pościeli w temperaturze 60 stopni, natomiast unikajmy suszenia prania na zewnątrz oraz otwierania okien w mieszkaniu czy w samochodzie.
Zapoznaj się: Stulejka u dziecka – objawy, przyczyny, leczenie. Kiedy udać się do lekarza?
Bibliografia
A. Groblewska, Alergiczne zapalenie spojówek, Alergoprofil Vol. 7, Nr 1, 2011
M. E. Prost, Bakteryjne zapalenie spojówki i rogówki – wytyczne terapeutyczne, OphthaTherapy Suplement nr 1, 2018 (dostęp online) https://journalsmededu.pl/index.php/ophthatherapy/article/download/701/648
M. Misiuk-Hojło, K. Bator, Wirusowe schorzenia spojówek i rogówki, OphthaTherapy Suplement nr 1, 2018 (dostęp online) https://journalsmededu.pl/index.php/ophthatherapy/article/download/702/649
