Kwasy tłuszczowe omega-3
Do grupy wielonienasyconych kwasów omega-3 należą: kwas alfa-linolenowy (ALA), kwas eikozapentaenowy (EPA), kwas dokozaheksaenowy (DHA).
- Kwas alfa-linolenowy (ALA) – zawarty jest między innymi w siemieniu lnianym, oleju lnianym, oleju rzepakowym, oleju sojowym, orzechach włoskich. Z kwasu ALA powstają kwasy EPA i DHA. Kwas alfa-linolenowy to silny przeciwutleniacz, chroniący komórki organizmu przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Oddziałuje również na wydolność tlenową mięśni.
- Kwas eikozapentaenowy (EPA) – występuje w tłustych rybach oraz w wodorostach. Kwas EPA odpowiada między innymi za prawidłową pracę mózgu i serca, łagodzi stany zapalne organizmu.
- Kwas dokozaheksaenowy (DHA) – również występuje w rybach i wodorostach. Kwas DHA reguluje pracę układu nerwowego.
Zobacz: Czy tłuszcze są szkodliwe – podział tłuszczów, rola w organizmie
Niedobór kwasów tłuszczowych omega-3 – objawy
Poniżej przedstawiamy 10 objawów, które mogą wskazywać na niedobór kwasów tłuszczowych omega-3 w organizmie.
1. Występowanie stanów zapalnych
Objawem wskazującym na niedobory kwasów tłuszczowych omega-3 jest występowanie przewlekłych stanów zapalnych o niewiadomym pochodzeniu w naszym organizmie.
2. Stłuszczenie wątroby
Kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3 pomagają nam w kontrolowaniu metabolizmu tłuszczów w obrębie wątroby. Ich niedobory w diecie mogą zatem prowadzić do stłuszczenia wątroby. Co ważne, w większości przypadków choroba ta przebiega bezobjawowo, a towarzyszące dolegliwości mogą być powiązane ze współwystępującymi chorobami. Do grona takich symptomów należą między innymi:
- powiększenie wątroby,
- uczucie dyskomfortu w prawym podżebrzu,
- powiększenie śledziony,
- nieprawidłowe parametry profilu lipidowego,
- podwyższony poziom glukozy we krwi,
- zaburzenia snu,
- przewlekłe zmęczenie i złe samopoczucie.
Przeczytaj: Zioła na wątrobę – 10 propozycji, przepisy na napary
3. Problemy ze wzrokiem
Jeden z kwasów omega-3 (kwas dokozaheksaenowy) buduje siatkówkę ludzkiego oka. Jego niedobory mogą więc prowadzić do zaburzeń widzenia i innych problemów ze wzrokiem.
4. Suchość oczu
Z niedoborem kwasów tłuszczowych powiązany jest również tak zwany zespół suchego oka oraz uczucie dyskomfortu w obrębie oczu. Wynika to z tego, że kwasy omega-3 odgrywają znaczącą rolę w utrzymaniu prawidłowego nawilżenia oczu, a także w procesie produkcji łez.
Zapoznaj się: Zapalenie spojówek – rodzaje, przyczyny, objawy, leczenie
5. Depresja i stany lękowe
Kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3 oddziałują także na pracę układu nerwowego, stanowiąc ważny element struktury mózgu. Ich niedobór w wielu przypadkach powiązany jest z występowaniem depresji oraz stanów lękowych. W szczególności niedobór kwasu EPA łączy się z depresją oporną na leczenie.
6. Problemy z pamięcią
Kolejnymi symptomami wskazującymi na niedobór kwasów tłuszczowych omega-3 w organizmie są problemy z pamięcią. Kwasy z rodziny omega-3 to niezbędne składniki do prawidłowego funkcjonowania hipokampu – struktury w naszym mózgu. To właśnie hipokamp jest odpowiedzialny za pamięć deklaratywną (pamięć dotycząca sytuacji i zdarzeń) oraz za pamięć przestrzenną (np. zapamiętanie trasy do domu). Struktura przetwarza informacje w obrębie pamięci krótkotrwałej i umieszcza je w pamięci długotrwałej.
Zobacz: Top 15 produktów na poprawę pamięci i koncentracji
7. Choroby układu sercowo-naczyniowego
Kwasy tłuszczowe z grupy omega-3 mogą: obniżać stężenie trójglicerydów, regulować profil lipidowy krwi, normalizować ciśnienie tętnicze krwi. Ich niedobór prowadzi więc do problemów z krzepnięciem krwi, a także do włóknienia tkanek w obrębie układu sercowo-naczyniowego, rozwoju miażdżycy, zwiększonego ryzyka arytmii serca, zwiększonego ryzyka choroby niedokrwiennej serca.
8. Nasilenie alergii
Niedobór kwasów tłuszczowych omega-3 prowadzi do nadmiernej odpowiedzi immunologicznej organizmu, tym samym nasilając objawy alergii oraz negatywnie oddziałując na odporność.
9. Skurcze mięśniowe i uczucie napięcia mięśni
Na niedobór kwasów tłuszczowych omega-3 wskazują również skurcze mięśniowe (szczególnie w łydkach) oraz towarzyszące uczucie napięcia mięśni karku, barków oraz ramion.
10. Przesuszenie skóry i włosów
Symptomy wskazujące na niedobór kwasów tłuszczowych omega-3 powiązane są także z kondycją skóry, włosów i paznokci. Kwasy tłuszczowe omega-3 zapobiegają utracie wilgoci w skórze oraz chronią ją przed wszelkimi czynnikami drażniącymi, ponieważ poprawiają integralność jej barier. Niedobór kwasów tłuszczowych prowadzi więc do przesuszenia naskórka oraz do jego podrażnień.
U osób z niedoborem kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3 odnotowuje się:
- odczucie szorstkości i napięcia skóry,
- zaczerwienienie skóry,
- rogowacenie naskórka,
- pękanie skóry na piętach,
- spowolnienie procesów gojenia się ran,
- występowanie zmian trądzikowych i łojotokowego zapalenia skóry,
- przesuszenie włosów i skóry głowy,
- występowanie łupieżu,
- kruchość paznokci.
Zapoznaj się: Jak zbić gorączkę? Poznaj skuteczne sposoby
Bibliografia
R. C. Block, T. A. Pearson, Wpływ kwasów tłuszczowych omega-3 na układ sercowo-naczyniowy, Folia Cardiologica Excerpta 2006, tom 1, nr 7 (dostęp online) https://journals.viamedica.pl/folia_cardiologica/article/view/23978/19163
K. Marciniak-Łukasiak, Rola i znaczenie kwasów tłuszczowych omega-3, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość., 6 (79), 2011
E. Materac, Z. Marczyński, K. Henryka Bodek, Rola kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6 w organizmie człowieka, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, XLVI, 2013 (dostęp online)
https://www.ptfarm.pl/pub/File/Bromatologia/2013/2/BR%202-2013%20-%20s.%20225-233.pdf
K. Krawczyk, J. Rybakowski, Zastosowanie kwasów tłuszczowych omega-3 w leczeniu depresji, Farmakoterapia w psychiatrii i neurologi, nr 2, 2007 (dostęp online)
http://www.szlachetnezdrowie.dyczek.pl/files/artykuly/Krawczyk%20K%20i%20Rybakowski%20J.%20-%20Omega3%20w%20depresji.pdf
M. Kowalski, A. I. Borucka, J. Szaflik, Kwasy Omega-3 w profilaktyce zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem, Forum Medycyny Rodzinnej, tom 2, nr 3, 2008 (dostęp online)
https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/view/10214/8714
H. Bojarowicz, B. Woźniak, Wielonienasycone kwasy tłuszczowe oraz ich wpływ na skórę, Problemy Higieny i Epidemiologii, 89 (4), 2008 (dostęp online)
http://www.phie.pl/pdf/phe-2008/phe-2008-4-471.pdf
