Poziom testosteronu a pora dnia
Testosteron produkowany jest w komórkach śródmiąższowych Leydiga, które znajdują się w jądrach. Do aktywacji testosteronu dochodzi za pomocą lutropiny, czyli hormonu luteinizującego. Natomiast za jego prawidłowe stężenie odpowiada przysadka mózgowa.
Męski hormon płciowy wpływa na funkcjonowanie ludzkiego mózgu – nasila produkcję dopaminy (neuroprzekaźnika określanego mianem „hormonu szczęścia”) i ułatwia jej transport w obrębie układu nerwowego. Dopamina z kolei wpływa na stabilność emocjonalną oraz determinuje nasz dobry nastrój.
Warto wiedzieć, że stężenie męskiego hormonu uzależnione jest również od pory dnia. Z badań wynika, że jego najwyższy poziom występuje w godzinach porannych. Wówczas skutkuje to wzrostem energii, podwyższonym libido, lepszą efektywnością oraz podniesieniem pewności siebie.
Najwyższe stężenie testosteronu odnotowuje się w godzinach porannych.
Natomiast wieczorem poziom testosteronu zaczyna spadać, co skutkuje zmniejszeniem energii i uczuciem zmęczenia, a także zwiększoną drażliwością.
Dowiedz się więcej: Dieta na testosteron – co jeść, aby podnieść testosteron?
Poziom testosteronu a okres dojrzewania
Przyjmuje się, że stężenie testosteronu zaczyna gwałtownie wzrastać w okresie dojrzewania, który przypada u chłopców około 13. roku życia. W związku z tym, że jądra wydzielają duże ilości tego hormonu, to skutkuje to ważnymi zmianami fizycznymi: pojawieniem się mutacji, rozwojem owłosienia na ciele i twarzy, a także trądzikiem.
Wysokie stężenie testosteronu oddziałuje również na psychikę. Dorastający chłopiec może przechodzić przez okres buntu, stawać się nerwowy, a nawet agresywny. W tym czasie dochodzi również do wzrostu libido, czyli do wysokiego popędu płciowego. Badania wskazują, że proces nagłego wzrostu stężenia testosteronu kończy się u chłopców około 17. roku życia.
Wzrost poziomu testosteronu w okresie dorastania wpływa na psychikę i popęd płciowy nastolatków.
W wieku nastoletnim może również ujawnić się wrodzony niedobór testosteronu, powiązany z tak zwanym hipogonadyzmem. Skutkuje to opóźnionym dojrzewaniem. Hipogonadyzm sprawia, że jądra wytwarzają zbyt małe ilości hormonu lub wcale go nie produkują.
Przeczytaj: Zioła na testosteron – jak naturalnie zwiększyć poziom testosteronu?
Zbyt niskie stężenie testosteronu – jakie są jego skutki?
Pomiędzy 35. a 40. rokiem życia następuje starzenie męskiego układu hormonalnego, które skutkuje stopniowo obniżającym się stężeniem testosteronu. Ma to ogromny wpływ na męską psychikę i kondycję całego organizmu. Dlaczego? Zbyt niski testosteron skutkuje:
- wzrostem ryzyka zachorowalności na depresję,
- obniżonym nastrojem,
- brakiem energii,
- rozdrażnieniem i nerwowością,
- zwiększonym ryzykiem wystąpienia: cukrzycy, otyłości, nadciśnienia, miażdżycy, osteoporozy,
- obniżeniem libido,
- zaburzeniami wzwodu,
- zaburzeniami snu i bezsennością,
- odkładaniem się tkanki tłuszczowej w obrębie brzucha,
- spadkiem masy mięśniowej.
Andropauza, czyli zaburzenia procesów wytwarzania męskich hormonów płciowych, dotyczy każdego mężczyzny. Wiąże się jednak z różnymi objawami oraz z odmiennym tempem przebiegu. Spadek testosteronu następuje szybciej w przypadku mężczyzn borykających się tzw. chorobami współistniejącymi (takimi jak: cukrzyca, miażdżyca, nadciśnienie, schorzenia jąder), prowadzących siedzący tryb życia bez regularnej aktywności fizycznej, a także stosujących niewłaściwie zbilansowaną dietę.
Zapoznaj się: Ćwiczenia fizyczne a testosteron – czy sport podnosi testosteron?
Spadek stężenia testosteronu nie tylko wpływa na obniżenie nastroju, brak sił witalnych i rozwój depresji, ale także na sferę życia seksualnego. Mężczyźni mogą zaobserwować takie objawy, jak: obniżenie libido, niemożność przystąpienia do stosunku seksualnego, zaburzenia erekcji i problemy z potencją, brak porannego wzwodu. Dzieje się tak, ponieważ hormon testosteronu determinuje produkcję tlenku azotu, który z kolei jest niezbędny do osiągnięcia pełnej erekcji.
Sprawdź: Testosteron a stres – czy kortyzol wpływa na testosteron?
Wysoki poziom testosteronu a psychika
Również zbyt wysokie stężenie testosteronu negatywnie wpływa na męską psychikę. Przeprowadzone badania naukowe przedstawiły zależność między wysokim poziomem hormonu a wzrostem przestępczości. Wynika to z występujących zachowań agresywnych oraz z braku kontroli nad uczuciem złości i gniewu. Dodatkowo badani, u których wykryto zbyt wysokie stężenie testosteronu, przejawiali problemy wychowawcze już w trakcie edukacji szkolnej.
Naukowcy twierdzą, że wysoki poziom testosteronu sprzyja także podejmowaniu aktywności seksualnej, zachowaniom ryzykownym oraz przyjmowaniu narkotyków i substancji psychoaktywnych.
Przeczytaj: Otyłość a poziom testosteronu – jak testosteron wpływa na tkankę tłuszczową?
Bibliografia
M. Wójcicka, B. Skrzeczyńska, J. Biernacka, I. Stanisławska, Wpływ testosteronu na organizm człowieka, Edukacja Biologiczna i Środowiskowa nr 3, 2016 (dostęp online) http://ebis.ibe.edu.pl/numery/2016-3/ebis-2016-3-6.pdf
M. Rabijewski, Leczenie hipogonadyzmu u mężczyzn w wieku rozrodczym, Przegląd Urologiczny, 2015 (dostęp online) http://www.przeglad-urologiczny.pl/artykul.php?2773
D. Szydlarska, T. Budlewski, E. Bar-Andziak, Dyskusja na temat metod oceny stężenia testosteronu, Forum Medycyny Rodzinnej, 2013 (dostęp online) https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/view/35385/25698
