Otyłość – co na nią wskazuje?
Otyłość to nieprawidłowe i nadmierne nagromadzenie się tkanki tłuszczowej. Otyłość stwierdza się, jeżeli tłuszcz stanowi ponad 20% masy ciała mężczyzny i ponad 25% masy ciała kobiety. Do postawienia prawidłowej diagnozy wykorzystywany jest również wskaźnik BMI – wskaźnik określający stosunek masy ciała do wzrostu. Prawidłowe BMI powinno mieścić się w zakresie od 18,6 kg/m2 do 24,9 kg/m2. Z otyłością mamy do czynienia w momencie, gdy BMI wynosi minimum 30 kg/m2.
Jakie są przyczyny otyłości?
Współcześnie przyjmuje się, że otyłość jest tak zwaną chorobą cywilizacyjną, która dotyka około 20% kobiet i 30% mężczyzn w Polsce. Natomiast nadwaga, która prowadzi do otyłości, może dotyczyć nawet 50% społeczeństwa żyjącego w Polsce.
Warto zdawać sobie sprawę z tego, że otyłość może mieć różne podłoże – nie zawsze świadczy o nieprawidłowych nawykach żywieniowych, źle zbilansowanej diecie czy braku aktywności fizycznej. W niektórych przypadkach wynika ona z dysfunkcji naszego organizmu. Wśród przyczyn tak zwanej otyłości wtórnej wymienia się m.in.:
- zaburzenia gospodarki hormonalnej,
- choroby genetyczne,
- dysbiozę jelitową,
- przyjmowanie niektórych grup leków (leki hormonalne, leki przeciwdepresyjne, insulina, glikokortykosteroidy, neuroleptyki).
Otyłość a poziom testosteronu
Badania naukowe dowodzą, że jedną z przyczyn występowania otyłości wśród mężczyzn może być niedobór testosteronu. Testosteron to męski hormon płciowy, który występuje zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. Poniżej przedstawiamy normy testosteronu u mężczyzn.
Normy poziomu testosteronu całkowitego:
- testosteron całkowity: 9,0 – 34,7 nmol/l lub 260 – 1000 ng/dl,
- wolny testosteron: 2,6 – 9,79 pg/ml.
Niedobór testosteronu doprowadza do zwiększenia zawartości tkanki tłuszczowej, głównie tak zwanego tłuszczu trzewnego, czyli „oponki” na brzuchu. W zgromadzonej tkance tłuszczowej zawarty jest enzym (aromataza), który odpowiada za przekształcanie testosteronu w estradiol, czyli w żeński hormon. Estradiol z kolei przyczynia się do nieprawidłowego metabolizmu tłuszczów, wprowadzając mężczyzn w błędne koło walki z nadwagą i otyłością.
U mężczyzn zmagających się z otyłością dochodzi również do rozregulowania gospodarki energetycznej organizmu oraz do zmniejszenia tkanki mięśniowej. Warto wspomnieć o tym, że również otyłość oddziałuje na poziom męskiego hormonu, ponieważ zmniejsza jego syntezę w jądrach.
Przeczytaj: Jak testosteron wpływa na psychikę? Wyjaśniamy
Niedobór testosteronu – przyczyny i objawy
Niedobór testosteronu u mężczyzn może wiązać się również z takimi objawami jak:
- spadek libido,
- zaburzenia erekcji,
- wahania nastrojów (zwłaszcza nerwowość),
- bezsenność i zaburzenia snu,
- nadciśnienie,
- problemy z koncentracją,
- zespół metaboliczny,
- zaburzenia glikemii,
- zanik owłosienia na ciele.
Niedobór testosteronu powiązany jest przede wszystkim z wiekiem – wraz ze starzeniem się organizmu dochodzi do spadku tego hormonu. Statystyki wskazują, że zbyt niski poziom testosteronu może dotykać nawet 40% mężczyzn po 45. roku życia.
Wpływ na obniżenie stężenia tego hormonu mają również: źle zbilansowana dieta oparta zwłaszcza na źródłach węglowodanów i kwasów tłuszczowych, brak aktywności fizycznej, spożywanie nadmiernych ilości alkoholu i palenie papierosów, nadmierny stres (wytwarzanie hormonu stresu, czyli kortyzolu), nieodpowiednie ilości snu.
Uwaga: Wykrycie niskiego poziomu testosteronu we krwi może wymagać przeprowadzenia dodatkowych badań laboratoryjnych, urologicznych czy badania wątroby.
Niedobór testosteronu można leczyć za pomocą farmakoterapii – jednak wyłącznie pod nadzorem lekarza. Preparaty zawierające testosteron poprawiają profil lipidowy, zmniejszają zawartość tkanki tłuszczowej, oddziałują na wzrost masy mięśniowej. Szczególnie ważne jest jednak, aby zadbać o odpowiednio zbilansowaną dietę. Jadłospis powinien dostarczać m.in. witamin z grupy B, witaminy E, cynku, magnezu, chromu, odpowiedniej ilości białek. Nie zapominajmy również o regularnej aktywności fizycznej.
Sprawdź: Zioła na testosteron – jak naturalnie zwiększyć poziom testosteronu?
Bibliografia
M. Demissie, A. Milewicz, Zaburzenia hormonalne w otyłości, Diabetologia Praktyczna tom 4, nr 3, 2003 (dostęp online) https://core.ac.uk/download/pdf/268454148.pdf
https://treningbiegacza.pl/artykul/wplyw-poziomu-testosteronu-na-otylosc-u-mezczyzn
