Choć połóg może być trudnym doświadczeniem, bardzo często można złagodzić jego przebieg przez wsparcie bliskich i właściwą opiekę poporodową. Ważne, by w tym czasie mama postawiła w centrum nie tylko potrzeby dziecka, ale również swoje. To ona przez dziewięć miesięcy nosiła je w sobie, a potem poradziła sobie z porodem.
Czym jest połóg?
Połóg to czas zmian zachodzących w organizmie, które trwają zwykle około sześciu tygodni. Dzieli się go na trzy okresy:
-
bezpośredni (pierwsza doba po porodzie),
-
wczesny (do 7. dnia po porodzie),
-
późny (do 6. tygodni po porodzie).
Przebieg połogu
Niezależnie od tego, czy kobieta rodziła przez cesarskie cięcie, czy siłami natury, połóg przebiega w podobny sposób. W tym czasie kobieta powinna unikać dużego wysiłku fizycznego. Nie może także współżyć. Każda mama po połogu powinna udać się do ginekologa na wizytę kontrolną.
Odchody poporodowe
Wydzielina popołogowa przypomina krwawienie miesiączkowe, ale trwa nieco dłużej, bo około 3-4 tygodnie. W pierwszym tygodniu może być bardzo obfita – czasem pojawiają się w niej skrzepy krwi. W kolejnych dniach zmienia barwę na bladoróżową, potem brązową, by finalnie stać się prawie przeźroczysta.
Wydzielinę popołogową można zaobserwować nawet przez okres czterech tygodni po porodzie.
W tym czasie należy szczególnie dbać o higienę. Nie wolno stosować tamponów ani kubeczków menstruacyjnych, a podpaskę trzeba zmieniać co 3-4 godziny lub częściej. Zamiast kąpieli, lepiej brać prysznic i stosować środki do higieny intymnej dla kobiet po porodzie.
Kobieta musi wtedy bacznie obserwować swój organizm. Jeśli krwawienie nagle ustanie albo stanie się bardziej intensywne, choć już zanikało, powinna udać się do lekarza.
Obkurczanie się macicy
Macica kobiety w 9. miesiącu ciąży waży około 1,5 kg. W czasie połogu stopniowo kurczy się i osiąga wagę 50 g. Kobieta może w tym czasie odczuwać delikatne skurcze, które powodują zmiany w wielkości macicy. Oksytocyna, wydzielana podczas karmienia piersią, przyspiesza obkurczanie się macicy, ale kobiety, które nie karmią dzieci naturalnie, również bez problemu mogą przejść przez tę fazę połogu.
Co należy podkreślić, pochwa wraca do swoich dawnych rozmiarów w ciągu około trzech tygodni. Jeśli podczas porodu nie pojawiły się komplikacje, uszkodzenie mięśni albo szwy nie są źle założone, to nie ma możliwości, by była luźniejsza.
Gojenie ran – higiena
Po porodzie naturalnym u kobiet zakłada się szwy, gdy nacinano krocze lub doszło do przerwania tkanek pochwy. Zwykle są to szwy rozpuszczalne i zanikają samoistnie. Rana po cesarskim cięciu w okolicy spojenia łonowego ma 10-15 cm szerokości i jest nieco zgrubiona.
W jednym i drugim przypadku należy dbać o higienę – często się myć, a w razie potrzeby używać środków przyspieszających gojenie ran.
Uwaga: Jeśli w czasie porodu założono nierozpuszczalne szwy, zdejmuje się je około siedmiu dni po porodzie.
Podczas połogu kobieta może odczuwać pieczenie w czasie oddawania moczu.
W czasie połogu, zwłaszcza przez pierwsze dwa tygodnie, rany mogą być bardziej bolesne. Kobieta może odczuwać ciągnięcie się miejsca szycia. W przypadku porodu naturalnego oddawaniu moczu będzie towarzyszyć pieczenie. Każda mama, która odczuwa ból utrudniający jej funkcjonowanie, może przyjmować paracetamol. Na ból i obrzęk krocza w pierwszych dnia po porodzie można stosować okład z lodu.
Wypróżnienia i oddawanie moczu w czasie połogu
Wiele kobiet podczas połogu ma problem z zaparciami. Są one spowodowane zmniejszonym napięciem ścian jelita grubego. Każda rodząca powinna postarać się wypróżnić do trzech dni po porodzie. Jeśli to dla niej trudne, może wesprzeć się czopkami glicerynowymi. Zatrzymanie stolca dłużej może spowodować duży ból podczas wypróżniania i naruszyć gojące się rany.
W pierwszych dobach po ciąży kobieta oddaje więcej moczu. Po raz pierwszy powinna skorzystać z toalety do 12 godzin po porodzie. W okresie połogu może odczuwać wtedy pieczenie związane z gojeniem się ran.
Przeczytaj: Jaka powinna być prawidłowa pozycja podczas wypróżniania? Wyjaśniamy
Zmiany psychiczne
Ciąża, a potem poród, to ogromne obciążenie psychiczne. W czasie trzeciej lub czwartej doby u wielu mam pojawia się tzw. baby blues, czyli poporodowy smutek. Ma on związek ze zmianami hormonalnymi, niedoborem snu i presją społeczną związaną z oczekiwaniami względem kobiet w roli matki. Objawia się zwiększoną wrażliwością, płaczliwością, nadmiernym zamartwianiem się o dziecko. Najczęściej mija po mniej więcej dwóch tygodniach.
Jeśli stan emocjonalny kobiety nie poprawi się po tym czasie (lub lęk zacznie się pogłębiać), możliwe, że są początki depresji poporodowej. Taki stan wymaga konsultacji lekarskiej. Można zacząć od wizyty u lekarza pierwszego kontaktu, który wstępnie oceni stan matki i jeśli to konieczne, skieruje ją do poradni zdrowia psychicznego.
Zaburzeń lękowych i obniżonego nastroju nie można lekceważyć. Bliscy kobiety są współodpowiedzialni za to, by w porę uzyskała odpowiednią pomoc.
Jak złagodzić przebieg połogu?
Aby złagodzić dolegliwości, które pojawią się w czasie połogu, kobieta musi zadbać o siebie. Wysypianie się może być trudne, ale przewlekłe zmęczenie odbije się na jej ogólnym stanie zdrowia. Warto, by korzystała z pomocy bliskich. Część domowych obowiązków powinna delegować komuś innemu lub zwyczajnie odpuścić.
Dieta w czasie połogu powinna przypominać tę z czasów ciąży. Dostarczanie organizmowi odpowiedniej ilości wartościowych składników pozwoli nabrać energii i przyspieszy regenerację organizmu.
Sprawdź: Jak powinna wyglądać dieta w ciąży? Produkty dozwolone i zakazane
Połóg – co powinno niepokoić?
Powikłania po połogu i w czasie jego trwania nie pojawiają się często, choć niektóre objawy wymagają kontroli lekarskiej. Wizyta u lekarza konieczna jest, jeśli pojawi się któryś z poniższych objawów:
-
dreszcze i gorączka (w przebiegu podobnym do grypy),
-
silny ból podbrzusza,
-
nasilenie lub nagłe ustanie krwawienia,
-
wyczuwalny zapach wydzieliny z pochwy.
Bibliografia
K. Piekut, A. Malon-Cychowska, B. Kulesza-Brończyk: Opieka okołoporodowa-połóg
