Drugi trymestr ciąży – dolegliwości, rozwój dziecka

Drugi trymestr ciąży to czas, w którym Twój brzuszek zaczyna być bardziej zaokrąglony, a Ty najprawdopodobniej masz nieco więcej energii niż wtedy, gdy dowiedziałaś się o ciąży. Czy wiesz, jak teraz będzie rozwijać się Twoje dziecko? Przygotowaliśmy dla Ciebie parę informacji na ten temat. Sprawdź, co przyniesie Wam drugi trymestr!

Drugi trymestr ciąży

Ile trwa drugi trymestr ciąży?

Drugi trymestr ciąży to okres od 14. do 27. tygodnia. To czas, w którym dziecko intensywnie się rozwija, a mama może nieco odsapnąć po mdłościach i osłabieniu, czyli po charakterystycznych objawach dla początkowego okresu ciąży. 

Zobacz: Pierwszy trymestr ciąży – jak przebiega?

Rozwój dziecka w drugim trymestrze ciąży

W drugim trymestrze ciąży dziecko rozwija się bardzo intensywnie, ale w swoim tempie. Nie ma więc sensu porównywać swoich wyników USG z wynikami innych mam, a nawet z wynikami z poprzedniej ciąży. 

14. i 15. tydzień ciąży

Dziecko waży około 75 gramów i mierzy mniej więcej 8 centymetrów. Palce nie są już połączone błoną, ale całe ciało nadal pokrywa meszek. 

Maluch zaczyna ćwiczyć mimikę – mruży oczy, marszczy czoło. Zdarza mu się także ssać kciuk. Może też połykać płyn owodniowy podczas pierwszych prób robienia wdechu. 

16. i 17. tydzień ciąży

Dziecko może się już sporo ruszać – wyginać się, wymachiwać rączkami i nóżkami. Nie oznacza to jednak, że te ruchy będą dla Ciebie wyczuwalne. To zwykle dzieje się około 20. tygodnia ciąży. 

Pod koniec 17. tygodnia ciąży dziecko może ważyć nawet 140 gramów i mieć 12 centymetrów wzrostu. 

18. i 19. tydzień ciąży

To już prawie połowa ciąży. Dziecko robi się coraz większe. U progu 20. tygodnia może ważyć 250 gramów i mierzyć nawet 18 centymetrów. Nadal jest bardzo ruchliwe – teraz ma w brzuchu jeszcze dużo miejsca. 

W 19. tygodniu ciąży można już rozpoznać płeć dziecka, pod warunkiem, że dobrze się ułoży podczas USG. Możliwe, że u Ciebie lekarz potwierdził to już wcześniej, ale nie zdziw się też, jeśli będziesz musiała uzbroić się w cierpliwość. 

20. i 21. tydzień ciąży

To czas, w którym dziecko wyczuwa bodźce z zewnątrz. Będzie reagować, gdy przyspieszy twoje serce, bo wchodzisz po schodach lub coś Cię zdenerwowało. Zauważy również to, że nagle zmieniłaś pozycję. 

Teraz najprawdopodobniej będziesz już wyczuwać ruchy dziecka. Twoja aktywność jest przez nie odbierana jak bujanie. Jeśli przez dłuższą chwilę nie będziesz się ruszać, maluch zacznie to robić. 

Kolejne tygodnie przynoszą wzrost masy ciała dziecka – będzie ona wynosić około 260 – 300 gramów. Maluch osiągnie też od 20 do 22 centymetrów wzrostu. 

22. i 23. tydzień ciąży

Narządy dziecka pracują już na pełnych obrotach – w jelitach gromadzi się smółka, którą dziecko wydali w pierwszych dniach po porodzie. Pracują też nerki, bo dziecko połyka coraz więcej płynu owodniowego i go wydala. 

W 23. tygodniu ciąży rozwija się układ przedsionkowy w mózgu. To zatem dobry czas, by go stymulować. Mów do dziecka, głaszcz brzuszek. Możesz też włączyć spokojną muzykę. Oczy maluszka nadal są zamknięte, ale świetnie słyszy. 

Dziecko mogło już podwoić swoją wagę sprzed ostatniej wizyty u lekarza i osiągnąć około 0,5 kilograma. Jego ciało ma długość nieco mniej niż 30 centymetrów.

24. i 25. tydzień ciąży

To już szósty miesiąc ciąży. Dziecko może mieć już swoje nawyki – czasem jest aktywne późnym wieczorem albo sporo ruchów wykonuje wcześnie rano. 

Kora mózgowa zaczyna się intensywnie rozwijać, bo tworzy fałdy. Dochodzi też do intensywnego rozwoju zmysłów. Dziecku otwierają się nozdrza, a wcześniejsze próby dotykania ścian brzucha lub łapania pępowiny będą teraz przeradzać się w zaciskanie piąstek. 

Bardzo możliwe, że Twoje dziecko waży już około 660 gramów i mierzy prawie 25 centymetrów. 

26. tydzień ciąży

Kończysz drugi trymestr, a Twoje dziecko powoli otwiera oczy. Podczas badania USG możesz zauważyć, że wykonuje ruchy dłońmi. 

Skóra dziecka przestaje być przeźroczysta i obwisła, ponieważ zaczyna się pod nią gromadzić tkanka tłuszczowa. Niektóre maluchy są bardzo ruchliwe i potrafią już ułożyć się główką w dół. W ciągu kolejnych tygodni ciąży mogą się jeszcze odwrócić parę razy. 

Dziecku robi się coraz ciaśniej, bo waży prawie kilogram i może mierzyć od 30 do 35 centymetrów. 

Zobacz: Cellulit w ciąży – jak się go pozbyć?

Dolegliwości w drugim trymestrze ciąży

Kobieta w drugim trymestrze ciąży
W drugim trymestrze ciąży kobiecie ciężarnej mogą towarzyszyć m.in.: bóle kręgosłupe, skurcze łydek, zgaga, zaparcia

W drugim trymestrze Twoje ciało mocno się zmieni. Pieprzyki i znamiona ciemnieją. Na Twojej skórze, głównie na twarzy, mogą się pojawić ciemniejsze przebarwienia.

Z uwagi na to, że dziecko rośnie i powiększa się macica, zmieni się nieco Twój środek ciężkości. W związku z tym możesz odczuwać bóle dolnych partii kręgosłupa. Staraj się wypoczywać na boku. 

U kobiet, które mają niski poziom magnezu, pojawiają się skurcze łydek. Charakterystyczne są również dolegliwości ze strony układu pokarmowego – możesz mieć zgagę i zaparcia. Wynikają z tego, że rosnące dziecko naciska na Twoje narządy. 

Jeśli będą dla Ciebie mocno dokuczliwe, zgłoś je lekarzowi. Najprawdopodobniej jednak przy zgadze pomoże mleko lub kefir, a w przypadku zaparć – modyfikacja diety. Postaraj się jeść pełnoziarniste produkty. Włącz do jadłospisu kaszę i ryż. Pomocne będą również owoce, zwłaszcza śliwki i jabłka – także suszone. 

Przeczytaj: Hemoroidy w ciąży – jak je leczyć, jak zapobiegać?

Uwaga! To powinno Cię zaniepokoić

Jeśli zauważyłaś u siebie plamienie, ból lub skurcze w dole brzucha, skontaktuj się z lekarzem. Twój niepokój powinien też wzbudzić twardy brzuch. 

Brak odpowiedniego nawodnienia może skutkować obrzękami nóg i stóp. Pamiętaj o częstej zmianie pozycji i ogranicz sól w diecie. Jeśli obrzęk nie mija, a opuchlizna zaczyna pojawiać się także na twarzy, musisz zgłosić się do poradni. To może być początek zatrucia ciążowego. Czasem towarzyszy mu także wysokie ciśnienie (powyżej 135/85). 

Zawsze, gdy zemdlejesz lub czujesz się słabiej niż zwykle, szukaj pomocy. Możesz udać się do swojej poradni rodzinnej, gdzie bez kolejki uzyskasz pomoc lekarza i pielęgniarki. 

Zapoznaj się: Zatrucie ciążowe – przyczyny, objawy i sposoby leczenia

Badania wykonywane w drugim trymestrze ciąży

USG w ciąży
W drugim trymestrze ciąży należy wykonać badanie USG połówkowego

Prócz rutynowych badań krwi oraz moczu w drugim trymestrze ciąży czekają Cię dwa ważne badania:

  • krzywa cukrowa,
  • USG połówkowe.

Krzywa cukrowa

Badanie, nazywane testem obciążenia glukozą, wykonuje się pomiędzy 24. a 28. tygodniem ciąży. To rutynowe badanie, które wyklucza bądź potwierdza wystąpienie cukrzycy ciążowej. Ta może się pojawić z powodu zmian hormonalnych, które zachodzą w organizmie w czasie ciąży. Estrogeny i progesteron mogą zaburzyć działanie insuliny, przez co rośnie poziom cukru we krwi. 

O cukrzycy ciążowej mówi się wtedy, gdy wyniki badań krzywej cukrowej będą następujące:

  • stężenie glukozy na czczo powyżej 100 mg/dl,
  • stężenie glukozy po godzinie od wypicia roztworu cukru wyższe niż 180 mg/dl,
  • stężenie glukozy po dwóch godzinach od wypicia roztworu cukru wyższe niż 140 mg/dl.

Czym grozi cukrzyca ciążowa?

U pacjentek z cukrzycą ciążową i ich dzieci ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2. jest wyższe. Cukrzyca może być powodem wysokiej (powyżej 4 kilogramów) masy urodzeniowej dziecka. 

W ciąży czasem powoduje nadciśnienie tętnicze, które z kolei prowadzić może do stanu przedrzucawkowego. Zdarza się, że cukrzyca ciążowa jest przyczyną częstych infekcji układu moczowego i obrzęków ciała.

Leczenie cukrzycy ciążowej

Kobieta ciężarna z cukrzycą ciążową powinna być pod opieką diabetologa. Zmiany w prawie, które wprowadzono w 2017 roku, gwarantują każdej przyszłej mamie wizytę u specjalisty nie później niż tydzień od zgłoszenia się do poradni. Dzięki temu możesz zostać objęta leczeniem w ramach NFZ.

W większości wypadków cukrzycę ciążową można ustabilizować przy pomocy diety. Naczelną zasadą żywieniową przy cukrzycy jest jedzenie od 5 do 6 niewielkich posiłków ciągu dnia. 

Od 20 do 30% kobiet wymaga podania insuliny. Lek wstrzykuje się 3 lub 4 razy na dobę pod skórę przy pomocy specjalnego pena. 

Po porodzie poziom cukru się stabilizuje. Od sześciu do dwunastu tygodni po nim powinnaś wykonać test obciążenia glukozą. Najlepiej profilaktycznie wykonywać go co 2 – 3 lata. Zbadaj się także przed planowaniem kolejnej ciąży. U kobiet z nieunormowaną cukrzycą częściej dochodzi do poronień w pierwszych tygodniach ciąży. 

Twoje wyniki krzywej cukrowej mogą być odmienne w każdej ciąży. Czasami jest tak, że w pierwszej glikemia była prawidłowa, a w drugiej musisz podjąć leczenie. Rzadziej, ale zdarza się także odwrotna sytuacja. 

Polecamy: Skurcze przedporodowe – jak je rozpoznać?

USG połówkowe

Badanie USG połówkowe wykonuje się pomiędzy 18. a 22. tygodniem ciąży. Jest jednym z czterech obowiązkowych badań ultrasonograficznych w ciąży.

Do badania nie musisz się w żaden sposób przygotowywać. Nie warto też stresować się nim nadmiernie. W zdecydowanej większości wyniki są prawidłowe. Jeśli zaś lekarz wykryje coś niepokojącego, będzie mógł pokierować Cię na dalsze badania lub leczenie. Wtedy też Twój poród odbędzie się w klinice o wysokiej referencyjności. 

Sprawdź: Ile trwa połóg i jak przebiega? 

Szkoła rodzenia 

Według standardu opieki okołoporodowej pomiędzy 21. a 26. tygodniem ciąży powinna rozpocząć się Twoja edukacja przedporodowa. Szkoła rodzenia nie jest obowiązkowa, ale zwłaszcza kobiety, które będą rodzić po raz pierwszy, chętnie z niej korzystają.

Możesz zdecydować się na bezpłatne zajęcia organizowane przez położną środowiskową w Twoim regionie. Przy wielu szpitalach, w których odbywają się porody, zorganizowane są szkoły rodzenia. Jeśli wybierzesz to rozwiązanie, to istnieje prawdopodobieństwo, że będziesz mieć okazję spotkać podczas porodu położną, która Cię do niego przygotowywała. Możliwe, że wcześniej będziesz mogła też zobaczyć, jak wygląda oddział porodowy.

Jeśli chcesz, wybierz kurs w prywatnej szkole rodzenia. Takie zajęcia, prócz przyswajania wiedzy teoretycznej, mogą także zawierać program ćwiczeń dla ciężarnych lub konsultacje z rehabilitantem i dietetykiem. Przepisy nie warunkują, co może, a co nie może być przedmiotem zajęć, więc inwencja twórcza właścicieli szkół rodzenia może Cię zaskoczyć.

Zapoznaj się: Trzeci trymestr ciąży – dolegliwości, badania, zalecenia

 

 

Źródła

K. Cypryk: Cukrzyca ciążowa – rozpoznawanie i leczenie. https://journals.viamedica.pl/ginekologia_perinatologia_prakt/article/download/48893/35925

Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie standardu opieki okołoporodowej
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20180001756/O/D20181756.pdf