Ciąża prawidłowa a ciąża pozamaciczna – czym się różnią?
Ciąża o prawidłowym przebiegu to stan, w którym komórka jajowa wędruje przez jajowód do jamy macicy. Celem jej przemieszczania się jest zagnieżdżenie się w błonie śluzowej naturalnie wyściełającej jamę macicy (endometrium). Zajmuje to mniej więcej 2 – 3 dni. Po tym czasie zarodek może zacząć się rozwijać przez 9 miesięcy w bezpiecznym dla siebie miejscu.
Ta wędrówka komórki jajowej w przypadku ciąży pozamacicznej jest wolniejsza, krótsza i nieprawidłowa. Do zagnieżdżenia się zachodzi poza macicą, co w konsekwencji uniemożliwia prawidłowy rozwój ciąży. Co ważne, zapłodniona komórka nie przemieści się sama do jamy macicy. Nie istnieje też możliwość ingerencji medycznej, aby przemieścić zarodek w bezpieczne miejsce. Dlatego też nie ma możliwości prawidłowego rozwoju zarodka poza macicą, a co za tym idzie – przetrwania ciąży pozamacicznej. Jedyną słuszną i jednocześnie możliwą decyzją jest przerwanie nieprawidłowej ciąży pod opieką specjalistów, przy jednoczesnym intensywnym monitorowaniu stanu zdrowia pacjentki.
Postępowanie terapeutyczne w przypadku niepękniętej ciąży pozamacicznej można podzielić na leczenie operacyjne, wdrożenie środków farmakologicznych oraz postępowanie wyczekujące.
Wyróżniamy 3 najczęściej występujące rodzaje ciąży poza jamą macicy. Ciąża może być zlokalizowana w jajowodzie (najwięcej przypadków), jajniku oraz w jamie brzusznej. W każdym z tych przypadków zdrowie, a nawet życie kobiety jest zagrożone. Dla przykładu, zagnieżdżony w jajowodzie zarodek może doprowadzić do rozciągnięcia ścianek jajowodu, jego pęknięcia i krwotoku wewnętrznego, który obejmie jamę brzuszną. To niezwykle niebezpieczna sytuacja i stan poważnie zagrażający również życiu kobiety.
Zapoznaj się: Libido w trakcie cyklu miesiączkowego – jak się zmienia?
Ciąża ektopowa – kogo dotyczy?
Szacuje się, że ciąża pozamaciczna, zwana też ektopową, dotyczy około 2% wszystkich ciąż na świecie. Najczęściej są to osoby między 25. a 30. rokiem życia. Dane te całkowicie obalają powtarzany często mit o tym, że ciąża pozamaciczna występuje u kobiet, które decydują się na macierzyństwo w późniejszym wieku. Prawdą jest natomiast, że ciąża poza jamą macicy jest bardziej prawdopodobna w przypadku kobiet, które w przeszłości doświadczyły już tego stanu, a także kobiet, u których występują nieprawidłowości anatomiczne w budowie narządów rodnych.
Zapoznaj się: Kiedy występuje konflikt serologiczny? Wyjaśniamy
Czy test ciążowy wykryje ciążę pozamaciczną?
W przypadku ciąży ektopowej wzrasta beta-HCG, czyli hormon służący do rozpoznania ciąży. I choć wzrost ten jest znacznie niższy niż w przypadku ciąży prawidłowej, to mniej więcej 50% klasycznych testów płytkowych prawdopodobnie pokaże wynik pozytywny. W ciąży o prawidłowym przebiegu poziom beta-HCG podwaja swoją liczbę co 48 godzin. Takiego wyniku nie otrzymamy w przypadku ciąży pozamacicznej, gdzie stężenie to po upływie dwóch dni pozostanie bez zmian.
Zobacz: Kolor moczu – o czym świadczy?
Jak przebiega ciąża pozamaciczna? Objawy ciąży ektopowej
Objawy nieprawidłowej ciąży występują w pierwszym trymestrze. Początkowo są to typowe symptomy, o których słyszało większość kobiet: zatrzymanie krwawienia menstruacyjnego, mdłości, brak apetytu, osłabienie, spadek sił, senność oraz obrzmiałe i bolesne piersi. Pojawić się mogą również inne oznaki, świadczące o nieprawidłowej ciąży. Są to:
- charakterystyczny ból brzucha (tępy, kłujący), narastający w trakcie ruchu;
- powtarzające się, nieregularne plamienia z dróg rodnych (o różnym nasileniu);
- patologiczne zmiany w obrębie jajników i/lub jajowodów (guzy przydatków może zdiagnozować tylko lekarz);
- zawroty głowy, omdlenia, zasłabnięcia;
- twardy brzuch;
- silne bóle głowy.
Ciąża pozamaciczna może dawać różne objawy, które nie muszą występować w tym samym czasie. Gdy plamieniu towarzyszy ostry ból brzucha, który promieniuje na barki, a kobieta odczuwa szereg innych dokuczliwych objawów (np. zawroty głowy, omdlenia), wówczas prawdopodobieństwo wystąpienia ciąży pozamacicznej jest bardzo wysokie. Doświadczany stan jest więc powodem do niepokoju i dlatego powinien być skonsultowany ze specjalistą. Wczesne umówienie wizyty w gabinecie ginekologicznym jest tym ważniejsze, że ciąże ektopową można zdiagnozować jedynie poprzez wykonanie profesjonalnego badania USG.
Objawy wstrząsu w ciąży pozamacicznej
W zaawansowanej fazie kobieta może doświadczyć następujących objawów:
- nabierający na sile, tępy, intensywny i nieprzemijający ból podbrzusza (z jednej strony brzucha);
- przyspieszona akcja serca;
- wzmożone pocenie się;
- problemy z oddychaniem, duszności;
- bladość skóry;
- parcie na odbytnicę i mocz;
- niskie ciśnienie;
- podwyższona temperatura ciała.
Wszystkie powyższe symptomy mogą świadczyć o pęknięciu jajowodu, krwotoku wewnętrznym i rozwijającym się wstrząsie zagrażającym życiu kobiety. Znaczna utrata krwi może w bardzo krótkim czasie spowodować niewydolność krążenia, dlatego w przypadku tak silnych i charakterystycznych objawów nigdy nie należy czekać do terminu umówionej wizyty ginekologicznej, lecz natychmiast zgłosić się do szpitala.
Przeczytaj również: Kim jest doula? Wyjaśniamy
Bibliografia
JI. Tay, J. Moore, JJ. Walker. ,,Ectopic pregnancy’’, BMJ, 2000, dostęp: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10742003/
M. Sowa, W. Smuczyński, L. Senterkiewicz, K. Kowalska, K. Ciechanowska, I. Głowacka ,,Ciąża ektopowa–czynniki ryzyka, diagnostyka i leczenie’’, Bydgoszcz 2015, dostęp: https://www.researchgate.net/publication/308952391_Ciaza_ektopowa-czynniki_ryzyka_diagnostyka_i_leczenie_Ectopic_pregnancy-risk_factors_diagnostics_and_treatment
M. Sobstyl, J. Tkaczuk-Włach, W. Bednarek [i wsp.] ,,Diagnostyka i leczenie ciąży Ektopowej’’ Przegląd Menopauzalny, 2012
