Założenia diety ketogenicznej
Jadłospis diety ketogenicznej zakłada zmianę podstawowych źródeł energii. Węglowodany zostają zastąpione poprzez kwasy tłuszczowe, które – jak podkreślają lekarze i dietetycy – powinny być przez nas spożywane w jak najmniejszych ilościach. Jednak w diecie keto sięganie po źródła tłuszczów ma przyczyniać się do redukcji tkanki tłuszczowej.
Dieta keto określana jest jako restrykcyjna ze względu na to, że zaburza ona podstawową piramidę żywieniową. Jadłospis keto, w zależności od jego modyfikacji, zakłada, że dziennie:
- spożywamy od 60% do 75% kwasów tłuszczowych we wszystkich posiłkach,
- spożywamy do 20% białka,
- redukujemy węglowodany do 15%.
Stan ketozy
Stosując dietę ketogeniczną, nasz organizm przechodzi w tak zwany stan ketozy. Dlaczego? Dostarczając przede wszystkim kwasów tłuszczowych, ciało pozyskuje energię z produktów utylizacji wolnych kwasów tłuszczowych, czyli z tak zwanych ciał ketonowych – do tej pory energię czerpało z węglowodanów. Podczas ketozy m.in. dochodzi do spadku stężenia glukozy we krwi i obniżenia poziomu insuliny.
Bezsenność na ketozie – jakie są jej przyczyny?
Osoby stosujące dietę ketogeniczną często skarżą się na: nadmierne zmęczenie, brak energii, problemy ze snem. Naukowcy potwierdzają, że może to wynikać z ograniczenia węglowodanów oraz z nadmiernego spożywania kwasów tłuszczowych – a dokładnie z procesów metabolizowania się tłuszczów.
Naszym naturalnym zegarem biologicznym kieruje melatonina, która określana jest jako hormon ciemności i powstaje z przemian tryptofanu. Z kolei za główne źródła tryptofanu uchodzą węglowodany, które na diecie ketogenicznej ograniczamy praktycznie do minimum.
Dodatkowo na diecie keto dochodzi do zaburzenia równowagi elektrolitów, czyli magnezu, potasu i sodu. Odpowiadają one za regulację funkcji mózgu, a ich niedobory mogą skutkować zaburzeniami snu. Ketony wywołują również nokturię, czyli częste oddawanie moczu w nocy, które wybudza nas ze snu i utrudnia ponowne zaśnięcie.
Kolejną przyczyną bezsenności na diecie ketogenicznej może być tak zwany wilczy głów. Wiąże się on z wybudzeniem się ze snu z powodu napadów głodu. Warto wspomnieć także o tym, że zaburzenia w metabolizmie prowadzą do bólów głowy i bólów mięśni. Z kolei zmiana jadłospisu w wielu przypadkach skutkuje dolegliwościami ze strony układu pokarmowego, takimi jak: bóle brzucha, wzdęcia, gazy, biegunka i rozstrój żołądka.
Sprawdź: Grypa ketonowa na diecie ketogenicznej – jak jej uniknąć?
Ketoza a faza snu REM
Stan keto może doprowadzić również do skrócenia się fazy snu REM. Wiąże się ona nie tylko z występowaniem marzeń sennych, ale również: z redukcją stresu i ze spowolnieniem metabolizmu, z odnową tkanek, wiotczeniem mięśni i z utrwalaniem procesów pamięciowych. Skrócenie fazy REM może skutkować natomiast:
- pojawieniem się zaburzeń poznawczych,
- zaburzeniami nastroju,
- problemami z koncentracją,
- nasileniem objawów bezdechu sennego,
- nasileniem objawów narkolepsji.
Bezsenność ketogeniczna – czy jest krótkotrwała?
Badania naukowe wskazują, że bezsenność na diecie keto powinna być jedynie przejściowym skutkiem ubocznym, nie prowadząc do długotrwałych problemów ze snem. Sytuacja zmienia się, gdy już przed zastosowaniem nowego jadłospisu borykamy się z zaburzeniami snu – wówczas dieta o zmniejszonej zawartości węglowodanów może nasilić towarzyszące objawy. Naukowcy zauważyli również związek pomiędzy bezdechem sennym a zmniejszeniem spożycia węglowodanów.
Po okresie przystosowawczym, kiedy nasz organizm przyzwyczaja się do całkowitego wywrócenia piramidy żywieniowej, w stanie ketozy możemy odczuwać wręcz zwiększony poziom energii.
Bibliografia
R. Nazarewicz, Konsekwencje stosowania wysokotłuszczowych diet ketogenicznych, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, XL, 4, 2007 (dostęp online) https://www.ptfarm.pl/pub/File/wydawnictwa/b4_07/s%20371-374.pdf
M. Zielińska, J. Buczkowska-Radlińska, Wpływ diety niskowęglowodanowej na stan zdrowia człowieka, Pomeranian Journal of Life Sciences, 63(4), 2017 (dostęp online) https://www.researchgate.net/publication/322370605_Wplyw_diety_niskoweglowodanowej_na_stan_zdrowia_czlowieka
J. Wilson, R. Lowery, red. N. Paszko, Ketogeniczna biblia, Białystok 2019
https://www.arenasnu.pl/bezsennosc-na-diecie-ketogenicznej-keto/
