Czym jest stulejka?
Stulejka to wrodzony lub nabyty defekt penisa polegający na niewłaściwym zwężeniu ujścia napletka. Przez to napletek utrudnia lub uniemożliwia odsłonięcie żołędzi prącia – zarówno w spoczynku, jak i podczas erekcji. Przypomnijmy, że żołądź to silnie unerwione zwieńczenie penisa, które w stanie spoczynku zakryte jest napletkiem – fałdem skóry.
Uwaga: Stulejka funkcjonuje jako schorzenie lub stan patologiczny dopiero od osiągnięcia przez chłopca trzeciego roku życia oraz w przypadku nastolatków i dorosłych mężczyzn. U noworodków, niemowląt i chłopców do trzeciego roku życia naturalnie nie istnieje pełna możliwość odprowadzenia napletka i odsłonięcia żołędzi.
Rodzaje stulejki
Stulejkę można podzielić ze względu na przyczyny jej występowania. Wówczas mówi się o stulejce wrodzonej lub nabytej (patologicznej). Klasyfikacja kliniczna określa natomiast stopień zaawansowania stulejki. W jej ramach wyróżniamy:
- stulejkę całkowitą (pełną) – ujście napletka jest zwężone, przez co nie pozwala na odsłonięcie całości żołędzi bez dolegliwości bólowych,
- stulejkę częściową (niepełną) – napletek częściowo zasłania żołądź.
W przypadku stulejki częściowej możliwe jest również:
- pełne odsłonięcie żołędzi w stanie spoczynku – wówczas przy erekcji pojawiają się dolegliwości bólowe,
- pełne odsłonięcie żołędzi w stanie erekcji – wtedy napletek zaciska się w tak zwanym rowku zażołędnym, powodując ból i dyskomfort.
Jak rozpoznać stulejkę?
Stulejkę rozpoznaje się na podstawie badania fizykalnego polegającego na próbie odprowadzenia napletka – badanie powinien wykonać lekarz urolog. Należy zwrócić uwagę przede wszystkim na to, czy skóra nie jest zarumieniona, czy nie występuje obrzęk – te objawy wskazują na toczący się stan zapalny. Dodatkowe badania zlecane są zazwyczaj w przypadku współistnienia infekcji dróg moczowych lub stanu zapalnego skóry.
Stulejka może być również powiązana z innymi objawami, takimi jak: skapywanie resztek moczu z napletka, występowanie obrzęku żołędzi i zaczerwienienia napletka, występowanie obrzęku w kształcie balonika w obrębie napletka, pojawienie się wydzieliny ropnej z napletka.
Nieleczona stulejka – jakie są jej skutki?
Nieleczona stulejka może determinować szereg objawów, które wpływają na życie codzienne oraz sferę seksualną u mężczyzn.
Stulejka może prowadzić do problemów z potencją i zaburzeń erekcji, a także powodować silny ból podczas stosunku płciowego lub podczas zakładania prezerwatywy. Jej konsekwencjami mogą być kompleksy, obniżone poczucie własnej wartości i dyskomfort psychiczny.
Przez to, że stulejka utrudnia prawidłową higienę narządów płciowych, to na napletku zbierają się m.in. resztki moczu i spermy. Wpływa to na rozwój stanów zapalnych, ponieważ na penisie dochodzi do rozmnażania się bakterii. Infekcja może również przenieść się od cewki moczowej – najczęściej do pęcherza moczowego i nerek.
Uwaga: Infekcje intymne mogą być przenoszone na partnerkę mężczyzny borykającego się ze stulejką.
Warto również wiedzieć, że nieleczona stulejka może prowadzić do uszkodzenia nerek lub ich całkowitej niewydolności. Wzrasta także ryzyko rozwoju nowotworów prącia oraz tzw. załupka.
Czym jest załupek?
Nieleczona stulejka niepełna może doprowadzić do załupka. Jest to schorzenie urologiczne występujące u dorosłych mężczyzn lub nastolatków. Powstaje na skutek niemożności cofnięcia odprowadzonego napletka. Objawia się: obrzękiem żołędzi i napletka, silnym bólem penisa, niedokrwieniem żołędzi, trudnościami w oddawaniu moczu, uczuciem pieczenia w cewce moczowej, krwiomoczem (obecnością erytrocytów w moczu). W skrajnych przypadkach załupek może prowadzić do martwicy żołędzi.
Leczenie załupka opiera się na chirurgicznym uwolnieniu napletka – jeżeli próby manualne nie przyniosły pozytywnego efektu.
Przeczytaj: Jak stulejka wpływa na seks? Wyjaśniamy
Jakie są przyczyny stulejki?
Przyczyny występowania stulejki należy podzielić ze względu na rodzaj stulejki. W przypadku stulejki wrodzonej niemowlę płci męskiej rodzi się z już napiętym napletkiem. Dochodzi do tego w wyniku zrostów między wewnętrzną warstwą napletka a żołędziem. Wraz z upływem czasu zrosty słabną, a napletek zaczyna się samoistnie rozluźniać. Jeżeli stulejka nie ustępuje około trzeciego roku życia, wówczas zaleca się konsultację lekarską.
Stulejka nabyta, czyli inaczej patologiczna, może rozwijać się u mężczyzn w każdym wieku w wyniku schorzeń, urazów, stanów zapalnych czy infekcji. Występuje m.in. z powodu chorób skóry takich jak łuszczyca czy egzema.
Z badań wynika jednak, że stulejka rozwija się przede wszystkim z powodu złej higieny okolicy penisa. Wówczas pod napletkiem gromadzą się patogeny prowadzące do infekcji i stanu zapalnego, który determinuje zwężenia ujścia napletka. Już od najmłodszych lat szczególnie ważna jest więc higiena, która powinna opierać się na: odprowadzaniu napletka, usuwaniu z rowka zażołędnego mastki (wydzieliny składającej się ze złuszczonego nabłonka, łoju, bakterii oraz kropel moczu), delikatnym myciu żołędzi.
Jedną z przyczyn występowania stulejki nabytej jest nieodpowiednia higiena okolicy prącia.
Kolejną przyczyną stulejki nabytej są urazy mechaniczne napletka. Może do nich dojść w wyniku wypadku, a także po intensywnym stosunku płciowym czy masturbacji. Uraz determinuje zbliznowacenia – skóra na napletku traci swoją elastyczność, przez co trudno jest ją ściągnąć z żołędzi.
Warto wiedzieć, że również cukrzyca i zmiany w gospodarce węglowodanowej mogą pośrednio przyczyniać się do rozwoju stulejki. W jaki sposób? Urazy i rany na prąciu wolniej się goją, co prowadzi do utraty elastyczności skóry napletka. U osób borykających się z cukrzycą występuje również zwiększone ryzyko infekcji układu moczowego, co dodatkowo utrudnia gojenie się urazów w obrębie stref intymnych.
Stulejka u dziecka
Tak jak wspomnieliśmy wyżej, przyjmuje się, że stulejka u chłopców do trzeciego roku życia występuje naturalnie – nie zachodzi konieczność podejmowania leczenia. Nie należy jednak zapominać o właściwej higienie narządów płciowych. Do lekarza warto się zgłosić w sytuacji, gdy napletek nie ściąga się prawidłowo u chłopców powyżej trzeciego roku życia lub w momencie pojawienia się takich objawów, jak: stany zapalne skóry, obrzęki, wydzielina ropna, zaczerwienienia napletka, ból w czasie oddawania moczu.
W przypadku stulejki wrodzonej występującej u małych dzieci lekarze zalecają przede wszystkim leczenie zachowawcze. Polega ono na regularnym, manualnym ściąganiu napletka – do pierwszego oporu. Czynność najlepiej wykonywać w czasie kąpieli lub tuż po niej – wówczas zmniejsza się ryzyko wystąpienia dolegliwości bólowych.
W przypadku stulejki wrodzonej u dzieci specjaliści zalecają leczenie zachowawcze.
Jeżeli przy stulejce współwystępują stany zapalne, wtedy wprowadza się m.in. kremy zawierające inhibitory kalcyneuryny, które powodują odklejanie się napletka. W niektórych przypadkach konieczna może być operacja pod znieczuleniem ogólnym, która polega na poszerzaniu ujścia napletka. Natomiast obrzezanie zalecane jest w sytuacji, gdy dziecko cierpi na nawracające infekcje dróg moczowych czy zapalenie żołędzi.
Po zabiegu chirurgicznym dziecko musi nosić opatrunek, natomiast penis powinien znajdować się w pozycji do góry – rodzice mogą przykleić prącie plastrem do brzucha. W czasie rekonwalescencji należy stosować kremy i maści zalecone przez lekarza.
Czy stulejka występuje u kobiet?
Współcześnie coraz częściej stosowane jest określenie „kobieca stulejka”. Odnosi się ono do przerośnięcia fałdów skóry nad łechtaczką i prowadzi do braku orgazmu lub do zmniejszenia intensywności doznań w czasie stosunku seksualnego. Dla kobiet borykających się z przerośnięciem fałdów skóry zaleca się zabieg hoodoplastyki, który polega na odpowiednim wymodelowaniu kształtu napletka łechtaczki.
Leczenie stulejki
Metoda leczenia stulejki dobierana jest indywidualnie na podstawie stopnia zaawansowania problemu oraz występujących objawów. Jeżeli przed rozpoczęciem leczenia zostanie wykryta infekcja, wówczas należy zwalczyć zakażenie poprzez zastosowanie leków przepisanych przez lekarza. Metody leczenia stulejki możemy podzielić na: nieoperacyjne i operacyjne.
Stulejka – leczenie nieoperacyjne
Metoda nieoperacyjna stosowana jest tylko w przypadku niezaawansowanego problemu ze stulejką. Polega ona na samodzielnym smarowaniu zwężonego napletka specjalistyczną maścią sterydową przepisaną przez lekarza.
Stulejka – leczenie operacyjne
W Polsce chirurgiczne leczenie stulejki jest możliwe po ukończeniu drugiego roku życia. Leczenie operacyjne polega najczęściej na:
- plastyce napletka – poszerzeniu ujścia napletka,
- nacięciu napletka w jednym miejscu,
- usunięciu najwęższej części napletka,
- obrzezaniu – całkowitym usunięciu napletka.
Plastyka napletka
W łagodnym stopniu zaawansowania stulejki stosowany jest zabieg korekcyjny polegający na poszerzaniu ujścia napletka ze znieczuleniem miejscowym lub ogólnym – tak zwana plastyka napletka. Dochodzi wówczas do chirurgicznego nacięcia napletka oraz jego ponownego zszycia w taki sposób, aby poszerzyć jego ujście. Po plastyce napletek przykrywa żołądź.
Rekonwalescencja po zabiegu trwa zazwyczaj dwa tygodnie. Lekarze zalecają również zastosowanie rehabilitacji prącia. Plastyka napletka określana jest jako zabieg mało inwazyjny i z mniejszym ryzykiem wystąpienia powikłań niż w przypadku obrzezania. W wielu przypadkach wiąże się jednak z nawrotem stulejki. Wynika to z tego, iż powstające po operacji blizny zmniejszają elastyczność skóry i mogą wtórnie zwężać ujście napletka.
Obrzezanie
Obrzezanie powinno się wykonywać w bardziej zaawansowanych stadiach stulejki. Zabieg umożliwia całkowite wyleczenie stulejki poprzez usunięcie części lub całości napletka. W sytuacji, gdy występuje tak zwane brzuszne przygięcie prącia, to wraz z obrzezaniem wykonuje się zabieg elongacji, czyli wydłużenia zbyt krótkiego wędzidełka. Po obrzezaniu mogą występować powikłania, m.in.: rozejście się rany pooperacyjnej, występowanie obrzęków, wdanie się zakażenia, krwawienia, urazy prącia, zwężenie cewki moczowej.
Warto wiedzieć, że konsekwencją obrzezania jest fakt, że napletek nie przykrywa żołędzi. Może się to wiązać z nadwrażliwością i bolesnością, zwłaszcza w kontakcie z bielizną lub w momencie dotyku. Aby uniknąć dyskomfortu, powinno się stosować specjalistyczne maści natłuszczające.
Uwaga: Po każdym zabiegu chirurgicznym należy dezynfekować oraz zabezpieczać miejsca pozabiegowe zgodnie z instrukcjami lekarza. W ciągu pierwszego miesiąca od zabiegu nie zaleca się masturbacji, stosunków seksualnych oraz pobudzania okolic intymnych.
Stulejka – czy można ją leczyć domowymi sposobami?
W przypadku występowania stulejki u dorosłych mężczyzn lub chłopców powyżej trzeciego roku życia nie zaleca się podejmowania samodzielnych prób leczenia. Konieczna jest wizyta u lekarza specjalisty w celu postawienia diagnozy, ustalenie przyczyny stulejki oraz wdrożenia odpowiedniego leczenia. Domowe, niesprawdzone metody mogą m.in. pogorszyć stan skóry w obrębie napletka.
Bibliografia
M. Raban, A. Żak, J. Litak, R. Smoliński, A. Budny, M. Turska, Stulejka – jeszcze fizjologia czy już patologia?, Journal of Education, Health and Sport, 2017
Ż. Malczyk, A. Jarzumbek, M. Kleszyk, K. Ziora. J. Oświęcimska, Postępowanie ze stulejką u chłopców, Pediatria Polska, 2014 (dostęp online) https://www.researchgate.net/profile/Anna-Jarzumbek/publication/274622571_Postepowanie_ze_stulejka_u_chlopcow/links/5ebc6412299bf1c09abbbfd4/Postepowanie-ze-stulejka-u-chlopcow.pdf
M. Orkiszewski, M. Mackiewicz, J. Madej, Leczenie stulejki za pomocą miejscowo stosowanego betamethazonu: analiza skuteczności i kosztów, Urologia Polska, 2004
A. Jaśkowiak, Obrzezanie mężczyzn – perspektywa medyczna i psychologiczna, Psychoseksuologia nr 3, 2017 (dostęp online) https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/12003/psychoseksuologia_3_5-14.pdf?sequence=1&isAllowed=y
