Montessori – kto kryje się za tym nazwiskiem?
Nazwa znanej na całym świecie metody Montessori wywodzi się od nazwiska jej założycielki. Warto więc poznać nieco postać tej jakże niezwykle inteligentnej i otwartej na potrzeby najmłodszych kobiety. Choć minęło już niespełna 70 lat od śmierci lekarki, to jej nauka jest wciąż „żywa” i przyciąga do siebie rzeszę pedagogów i opiekunów dzieci – szczególnie w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.
Szukając odpowiedzi na pytanie „metoda Montessori – na czym polega?”, najczęściej skupiamy się na samej idei, założeniach i sposobie działania. Poznanie twórczyni systemu wychowawczego to właściwy początek. Kim była kobieta włoskiego pochodzenia, która wpłynęła na lepszy rozwój wielu istot i zrewolucjonizowała system edukacji we Włoszech, Holandii i krajach skandynawskich? A wszystko to zrobiła z gracją, delikatnością i ciepłym podejściem, bo właśnie z takiej postawy życiowej słynęła.
Psychiatra, pedagog, antropolog i wielka przeciwniczka stosowania wszelkiego rodzaju metod wychowawczych bazujących na bezwzględnym posłuszeństwie i dyscyplinie. Twórczyni nowatorskiej metody pedagogicznej w swojej placówce La Casa dei Bambini stworzyła bezpieczną przystań dla dzieci. To właśnie tam mogły rozwijać swoją naturalną ciekawość i zainteresowania. A wszystko to bez ograniczeń, z góry narzuconych schematów i kar. Swoboda, poczucie bezpieczeństwa i wszechstronny rozwój – czy nie to właśnie chcemy zapewnić dziecku w pierwszych latach jego życia?
„Uczyłam się dziecka. Wzięłam to, co dziecko mi przekazało i wyraziłam to” – Maria Montessori.
Zobacz: Kim są dzieci indygo?
Na czym polega metoda Montessori i jakie są jej główne założenia?
Wszechstronny i swobodny rozwój dziecka. To właśnie w tym jednym zdaniu, ukryta jest cała idea omawianego nurtu. Według założycielki każdy aspekt rozwoju człowieka jest równie istotny, a co za tym idzie, żaden z nich nie może być pominięty. Za słowem „wszechstronność” stoją bowiem rozwój intelektualny (umysłowy), fizyczny, społeczny i emocjonalny (psychiczny). Zadaniem opiekunów jest stworzyć takie warunki pracy i przygotować takie narzędzia edukacyjne, dzięki którym każde dziecko będzie mogło rozwijać się we własnym tempie przy aktywizacji wszystkich zmysłów. Metoda Montessori to najlepszy przykład tego, że nawet w większych grupach (np. w klasie) można znaleźć skuteczny sposób na indywidualne podejście do uczniów.
Przeczytaj także: Mutyzm wybiórczy u dzieci – czym jest?
Czy metoda Montessori jest metodą bezstresowego wychowania dziecka?
Niestety metodę wszechstronnego rozwoju bardzo często porównuje się z bezstresowym nauczaniem i wychowaniem. Z pewnością przekonania takie wynikają z obowiązku przestrzegania zasady niestosowania systemu kar i nagród oraz swobody działania. To prawda, że według pedagogiki Montessori uczniowie mają dużą wolność w zakresie wyboru miejsca pracy i przedmiotów dydaktycznych. Jednak jednocześnie każde dziecko przestrzega zasad ograniczenia i porządku. Jak to wygląda w praktyce?
Wszystkie przedmioty dydaktyczne i zabawki (w przypadku dzieci w wieku przedszkolnym) mają swoje stałe miejsce. Dodatkowo dostępne materiały rozwojowe są dokładnie pogrupowane i podzielone na pojedyncze egzemplarze. Dzięki temu dziecko uczy się spójnego przechodzenia z jednego materiału do drugiego. Jednocześnie respektuje potrzeby i obecność innych dzieci i nie korzysta ze wszystkich materiałów jednocześnie. Metoda Montessori nie jest metodą bezstresową ani partnerską. Jest to metoda bezpresyjna. Dziecko wybiera materiały, które go interesują, ale nie przeszkadza innym w rozwoju.
Zapoznaj się: Jak rozwijać inteligencję emocjonalną u dzieci? Porady
10 zasad pracy własnej w duchu pedagogiki Montessori
1. Nie przeszkadzam innym w pracy.
2. Staram się nie unosić głosu i nie krzyczeć, wystarczy szept lub milczenie – szczególnie na lekcjach ciszy.
3. Nie porzucam rozpoczętych działań i każdą pracę doprowadzam do końca.
4. Nie przeszkadzam i nie przerywam nauczycielowi, kiedy właśnie pracuje z innym uczniem.
5. Stronię od oceniania, krytyki i śmiania się z pracy innych.
6. Nie pomagam „na siłę”, ale jednocześnie jestem otwarty na pomoc, gdy zostanę o to poproszony.
7. Dbam o czystość i porządek, odkładając każdą rzecz na swoje miejsce.
8. Nie zmuszam kolegi lub koleżanki do wspólnej zabawy, lub nauki.
9. Sam wybieram sobie miejsce pracy i materiały, ale rezygnuję z nich, gdy ktoś już z nich korzysta.
10. Troszczę się nie tylko o siebie, ale i o innych, bo cały wszechświat jest dla mnie ważny.
Przeczytaj: Zaburzenia adaptacyjne u dzieci – objawy i przyczyny
Co ciekawe, nie tylko pedagodzy, psycholodzy i inni specjaliści dostrzegli wielki potencjał metody Montessori. Od wielu lat sami rodzice zgłębiają wiedzę w tym wątku. Wdrażają główne założenia metody w codzienne życie dziecka w środowisku domowym. Czy i Ty jesteś jednym z entuzjastów nurtu edukacyjnego Montessori?
Sprawdź: Pozytywna dyscyplina – jakie są jej zasady? Rady dla rodziców
Bibliografia
Ch. Poussin ,,Metoda Montessori. Naucz mnie robić to samodzielnie. Wprowadzenie dla rodziców’’, Wydawnictwo RM, 2017
S. Guz ,,Edukacja w systemie Marii Montessori. Tom 1-2’’, UMCS, 2015
C.D. Gilles ,,Metoda Montessori w domu’’, Wydawnictwo RM, 2017
