Czym jest niedoczynność tarczycy?
Niedoczynność tarczycy to określenie objawów klinicznych występujących na skutek niedoboru lub braku hormonów tarczycy – tyroksyny (T4) lub trijodotyroniny (T3). Niedoczynność tarczycy pięciokrotnie częściej diagnozowana jest u kobiet niż u mężczyzn.
Niedoczynność tarczycy nie tylko prowadzi do zaburzeń w funkcjonowania tarczycy, ale także w pracy całego naszego organizmu – ze względu na to, że hormony tarczycy wykazują działanie wielokierunkowe. Niedoczynność może być więc powiązana m.in. z: otyłością, nadciśnieniem tętniczym krwi, alergiami, astmą, insulinoopornością, schorzeniami stawów, zaburzeniami pracy jelit.
Niedoczynność tarczycy można podzielić na:
- pierwotną – wynika ze zmian w obrębie gruczołu tarczycowego, potwierdza ją niskie stężenie całkowitej i wolnej tyroksyny (T4) przy podwyższonym stężeniu TSH i stężeniu trijodotyroniny (T3) w granicach normy lub poniżej normy;
- wtórną – powiązana jest z chorobami przysadki lub z chorobami podwzgórza, potwierdza ją obniżenie stężenie hormonów tarczycy w surowicy krwi, natomiast TSH jest w granicach normy;
- nabytą – wśród jej przyczyn wymienia się chorobę Hashimoto, radioterapię w okolicach szyi, niewłaściwą podaż jodu;
- wrodzoną – jej pierwsze objawy widoczne są po urodzeniu lub w czasie życia płodowego dziecka;
- obwodową oporność na hormony tarczycy.
Zapoznaj się: Zioła na Hashimoto i niedoczynność tarczycy
15 objawów niedoczynności tarczycy
Poniżej przedstawiamy 15 charakterystycznych objawów wskazujących na niedoczynność tarczycy.
1. Nadmierne zmęczenie
Niepokojącym sygnałem wskazującym na niedoczynność tarczycy jest nadmierne, przewlekłe zmęczenie, które utrudnia codzienne funkcjonowanie. Dodatkowo osoby borykające się z niedoczynnością mogą mieć problemy ze wstawaniem rano do pracy czy szkoły – nawet pomimo dobrze przespanej nocy i ośmiu godzin snu.
2. Przyrost masy ciała
Na niedobór hormonów tarczycy wskazuje nagły i niepowiązany z dietą czy z brakiem aktywności fizycznej przyrost masy ciała. Hormony tarczycy m.in. odpowiadają za regulowanie przemiany materii, przez co też ich nieodpowiednie funkcjonowanie przyczynia się do wahań masy ciała oraz do zatrzymywania wody w organizmie.
3. Osłabienie, skurcze i bóle mięśni
Osłabienie mięśni, skurcze oraz bóle mięśni – zwłaszcza w obrębie ramion i ud – obserwowane są u osób borykających się z niedoczynnością tarczycy. Niedobór jednego z hormonów tarczycy (tyroksyny) skutkuje zaburzeniami w funkcjonowaniu włókien mięśniowych, a nawet może doprowadzić do ich uszkodzenia.
Przeczytaj również: 15 oznak chorej tarczycy – objawy niedoczynności oraz nadczynności tarczycy
4. Neuropatia obwodowa
U osób z niedoczynnością tarczycy może rozwinąć się neuropatia obwodowa, inaczej uszkodzenie nerwów obwodowych odpowiadających za przenoszenie informacji na trasie mózg-rdzeń kręgowy-reszta ciała. Objawia się to drętwieniem oraz mrowieniem w obrębie kończyn dolnych i górnych. Zwiększa się również ryzyko rozwoju zespołu cieśni nadgarstka.
5. Uczucie zimna
Osobom z niedoczynnością tarczycy często towarzyszy nietolerancja zimna, która powiązana jest ze wspomnianym wyżej spowolnieniem przemiany materii. Mogą mieć również obniżoną temperaturę ciała.
Zobacz: Dieta w niedoczynności tarczycy – zalecenia, niedobory pokarmowe. Co jeść a czego unikać?
6. Obrzęki
Niedobór hormonów tarczycy zaburza filtrację nerek, co prowadzi do gromadzenia się płynów w organizmie. To z kolei skutkuje powstawaniem obrzęków. Dodatkowo dochodzi również do zaburzeń krążenia. Obrzęki najczęściej występują w obrębie kończyn dolnych. Możliwa jest także opuchlizna twarzy oraz powiek.
7. Powiększenie języka
Mało kto wie, że jednym z objawów niedoczynności tarczycy jest powiększenie się języka, czyli makroglosja.
8. Chrypka
Chrypka u osób zmagających się z niedoczynnością tarczycy najczęściej stwierdzana jest na zaawansowanym etapie rozwoju choroby. Poprzez niedobór lub brak hormonów tarczycy w fałdach głosowych gromadzą się płyny. Możliwe jest także powiększenie tarczycy, która naciska na nerw krtaniowy.
9. Nadmierne wypadanie włosów
Niedoczynność tarczycy może być powiązana z nadmiernym wypadaniem włosów, a także z przerzedzeniem brwi.
Sprawdź: Hashimoto a wypadanie włosów – jak temu zaradzić?
10. Przesuszenie skóry
Objawy niedoczynności tarczycy mogą dotyczyć również naszego naskórka. Niedobór hormonów tarczycy skutkuje zmniejszonym nawilżeniem skóry – przez to staje się ona sucha, wrażliwa i może się łuszczyć.
11. Występowanie wola
Wole tarczycy to inaczej powiększenie się gruczołu tarczycy, które występuje w niedoczynności oraz nadczynności tarczycy. Objawia się natomiast poprzez opuchliznę z przodu szyi – tuż pod grdyką – ucisk w gardle, problemy z połykaniem śliny lub pokarmów.
12. Zaburzenia zapachu oraz smaku
Badania naukowe wskazują, że nieleczona niedoczynność tarczycy u niektórych osób objawia się zaburzeniami w obrębie odczuwania zapachu i smaku.
13. Problemy z pamięcią
Niedoczynność tarczycy może wpływać także na nasze funkcje poznawcze. W wielu przypadkach obserwuje się problemy z pamięcią oraz spadek ogólnej koncentracji – objawy określane są jako mgła mózgowa.
14. Zaparcia
Zaparcia w przebiegu niedoczynności tarczycy spowodowane są spowolnioną motoryką jelit oraz przewodu pokarmowego.
15. Zaburzenia miesiączkowania
U kobiet zmagających się z niedoczynnością tarczycy dochodzi do zaburzeń miesiączkowania (nieregularnych miesiączek) na skutek obniżenia stężenia żeńskim hormonów (FSH, LH) odpowiedzialnych za cykl miesiączkowy. Dodatkowo wystąpić może również: zahamowanie owulacji, obfite miesiączkowanie, suchość pochwy.
Przeczytaj także: Hashimoto a ciąża – jak niedoczynność tarczycy wpływa na płodność?
Bibliografia
K. Łącka, A. Czyżyk, Leczenie niedoczynności tarczycy, Farmacja Współczesna 1, 2008 (dostęp online) https://www.akademiamedycyny.pl/wp-content/uploads/2016/05/200804_Farmacja_004.pdf
Z. Czuszyńska, Dolegliwości mięśniowo-stawowe jako pierwszy objaw kliniczny niedoczynności tarczycy, Forum Medycyny Rodzinnej tom 1, nr 1, 2007 (dostęp online) https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/viewFile/10301/8801
https://www.medme.pl/choroby/niedoczynnosc-tarczycy,253.html
