Czym jest masturbacja rozwojowa?
W wątku masturbacji wczesnodziecięcej często pojawia się określenie masturbacja rozwojowa. Dotyczy ona w większości małych dzieci i powiązana jest z ich dojrzewaniem. Oznacza to, że rodzice zazwyczaj nie powinni się nią przejmować, ponieważ jest częścią ludzkiej natury. W tej sytuacji nie będzie potrzebna interwencja terapeutyczna. Warto natomiast wiedzieć, że masturbacja zazwyczaj objawia się poprzez stymulację narządów płciowych ręką lub np. ocieranie się o poduszkę czy kocyk.
Dziecko, odkrywając swoje ciało, nie zrobi sobie krzywdy. W momencie, gdy rodzic lub opiekun negatywnie zareaguje, bądź ukarze malucha, to może skutkować to nieodpowiednim rozwojem w sferze seksualnej – wraz z dojrzewaniem genitalia mogą się kojarzyć dziecku z czymś złym.
W takim razie, jak ma wyglądać prawidłowa reakcja rodzica? Najlepszym rozwiązaniem jest próba odwrócenia uwagi dziecka. Można po prostu zacząć do niego mówić, przynieść ulubioną zabawkę lub włączyć bajkę. Maluch powinien natychmiastowo stracić zainteresowanie masturbacją.
Masturbacja dziecka – w jakim wieku się pojawia?
Do dziecięcej masturbacji zazwyczaj dochodzi zdecydowanie szybciej, niż spodziewają się tego rodzice. Badania wskazują, że dzieci zaczynają interesować się swoimi genitaliami pomiędzy drugim a trzecim rokiem życia. Następnie coraz chętniej odkrywają ciało, a zainteresowanie masturbacją spada mniej więcej w chwili rozpoczęcia szkoły. Nie są to jednak sztywne ramy wiekowe, ponieważ każde dziecko rozwija się w indywidualnym tempie.
Dlaczego dochodzi do dziecięcej masturbacji?
W większości przypadków dziecięca masturbacja powiązana jest po prostu ze sprawianiem sobie przyjemności. Maluchy zazwyczaj przypadkowo odkrywają, że dotyk stref erogennych, czyli penisa i łechtaczki, jest pozytywnym odczuciem.
Dzieci najczęściej nie osiągają orgazmu, ponieważ nie wiedzą, czym on jest. Jednak dotyk jest na tyle przyjemny, że kontynuują masturbację. Rodzice powinni pamiętać o tym, że nie każdy dotyk miejsca intymnego oznacza od razu praktykę masturbacyjną.
Inne typy masturbacji dziecięcej – czym jest masturbacja eksperymentalna i instrumentalna?
Prócz masturbacji rozwojowej wyróżnia się także masturbację eksperymentalną oraz instrumentalną. Co jest różni?
Masturbacja eksperymentalna
Masturbacja eksperymentalna różni się od masturbacji rozwojowej tym, że może być dla dziecka czymś szkodliwym. Dlaczego? Jak wskazuje sama nazwa, masturbacja eksperymentalna nie skupia się wyłącznie na sprawianiu sobie przyjemności, ale również na eksperymentach powiązanych z seksualnością. Nie istnieją jednak stałe schematy – dziecko może dotykać się na różne sposoby czy korzystać z różnych przedmiotów.
Najczęściej ten typ masturbacji jest jawny, ponieważ duży odsetek eksperymentów kończy się koniecznością poinformowania rodzica o krzywdzie. Jest to powiązane z tym, że dzieci często stymulują pochwę lub odbyt za pomocą przedmiotów i zabawek.
W przypadku masturbacji eksperymentalnej rodzic powinien stanowczo zareagować oraz wyjaśnić maluchowi, że może dojść do niebezpiecznych sytuacji poprzez stymulację z użyciem przedmiotów.
Masturbacja instrumentalna
Kolejnym typem masturbacji wczesnodziecięcej jest masturbacja instrumentalna. W porównaniu z masturbacją rozwojową oraz eksperymentalną nie ma ona na celu poznawania przyjemności płynącej z dotykania własnego działa, a doprowadzenie do rozładowania napięcia.
Do tego typu masturbacji zazwyczaj dochodzi w sposób jawny – dziecko nie kryje tego, że dotykało się w sytuacji, która wzbudziła u niego stres lub inne negatywne emocje. Z takim typem dotyku mogą być również powiązane problemy, do których dochodzi w środowisku malucha, np. kłótnie rodziców, choroba, trudna sytuacja materialna, problemy w przedszkolu lub w szkole.
Przyczyną masturbacji instrumentalnej jest także niezaspokojona potrzeba bliskości, samotność dziecka oraz usilna chęć wzbudzenia uwagi rodziców. Jeżeli opiekun zauważy, że maluch może masturbować się z powyższych motywów, to od razu powinien zareagować. Konieczna może być porada psychologa lub seksuologa.
Sprawdź: Jak reagować na bunt dwulatka?
Jak rodzic powinien zareagować na masturbację dziecka?
O aspektach reakcji rodziców na masturbację ich dziecka wspomnieliśmy przy opisie każdego z trzech rodzajów masturbacji wczesnodziecięcej. Warto jednak zebrać informacje w jednym miejscu.
Opiekun dziecka powinien zareagować na masturbację dziecka, jeżeli:
- masturbacja jest jawna – odbywa się przy osobach dorosłych lub dziecko wprost o niej mówi,
- masturbacja występuje w konkretnych sytuacjach związanych z silnymi emocjami i stresem,
- maluch stosuje masturbację eksperymentalną – używa niebezpiecznych przedmiotów,
- dziecko próbuje zwrócić na siebie uwagę poprzez jawną masturbację.
Tak jak pisaliśmy wyżej, masturbacja rozwojowa jest naturalnym aspektem dojrzewania dziecka. Mimo że seksualność dzieci nadal stanowi dla nas temat tabu, to ważne jest, aby rodzic uświadomił sobie, że czynności autoerotyczne są normalne i mijają samoczynnie zazwyczaj około ósmego roku życia.
Jeżeli opiekun przyłapie dziecko na masturbacji rozwojowej, która nie jest powiązana z niebezpiecznymi przedmiotami, chęcią zwrócenia na siebie uwagi lub chęcią rozładowania napięcia, to nie powinien:
- reagować krzykiem i zakazem,
- reagować śmiechem,
- karać dziecka,
- przeprowadzać rozmowy przedstawiającej negatywne aspekty onanizmu,
- zastraszać dziecka, że wydarzy się coś złego, jeśli nadal będzie kontynuować masturbację.
Najlepszą i najskuteczniejszą metodą, która w przyszłości nie sprawi, że w dziecku będzie rozwijać się negatywny stosunek do dotyku i autoerotyzmu, jest odwracanie uwagi. Nie powinno się przedstawiać masturbacji jako czegoś złego. Można nakreślić, że maluch nie może dotykać się przy osobach dorosłych lub w miejscach publicznych. Pamiętajmy, że dotyczy to jedynie masturbacji rozwojowej.
W przypadku masturbacji eksperymentalnej należy nakreślić dziecku, że stymulacja za pomocą przedmiotów niesie ze sobą niebezpieczeństwo.
Jeżeli podejrzewamy, że onanizowanie się powiązane jest z sytuacją rodzinną, stresem czy negatywnymi emocjami, wtedy powinniśmy poświecić dziecku większą ilość czasu oraz pokazać mu, że nie jest samotne. Warto również odbyć spokojną rozmowę, aby dowiedzieć się, czy malucha nie dręczy większy problem, np. związany z przedszkolem lub ze szkołą.
Zapoznaj się: Depresja młodzieńcza – jak radzić sobie z depresją u nastolatków?
Kiedy konieczna jest pomoc psychologa dziecięcego?
Masturbacja dziecka nie powinna być bagatelizowana w sytuacji, gdy onanizm staje się integralną częścią dnia i staje się ważniejszy niż zabawa. Powodem do niepokoju jest zwłaszcza nagminna masturbacja instrumentalna, która może pojawiać się w konkretnych sytuacjach stresowych.
Psycholog lub seksuolog dziecięcy pomoże rodzicom w uświadomieniu dziecka, że to, co robi, nie jest sposobem na poradzenie sobie z problemami. Konsultacja z psychologiem jest konieczna, zwłaszcza jeżeli rodzice nie wiedzą, w jaki sposób rozmawiać z dzieckiem i jak pomóc mu w prawidłowym wyrażaniu emocji.
Współpraca z profesjonalistą w wielu przypadkach zapobiega rozwojowi zaburzeń na tle seksualnym, które w przyszłości mogłyby wpływać na nieprawidłowy rozwój psychiki dziecka.
Przeczytaj: ADHD (zespół nadpobudliwości psychoruchowej) – objawy u dzieci i dorosłych, leczenie
Bibliografia
A. Gulczyńska, Masturbacja u dzieci przedszkolnych – komu i jak pomagać?, Pediatria Polska, 2017 (dostęp online) https://www.researchgate.net/publication/318718486_Masturbacja_u_dzieci_przedszkolnych_-_komu_i_jak_pomagac
K. Waszyńska, Przejawy seksualności dziecka w wieku przedszkolnym – kontekst edukacyjny, Poznań 2014
M. Beisert, Rozwojowa norma seksuologiczna jako kryterium oceny zachowań seksualnych dzieci i młodzieży, Dziecko krzywdzone nr 16, 2006 (dostęp online) https://docplayer.pl/4543030-Rozwojowa-norma-seksuologiczna-jako-kryterium-oceny-zachowan-seksualnych-dzieci-i-mlodziezy.html
A. Chodecka, Masturbacja – czynnik rozwoju czy ryzykowne zachowanie w psychoseksualnym funkcjonowaniu chłopców, Przegląd Seksuologiczny, 2009 (dostęp online) http://przeglad-seksuologiczny.pl/numery/17/PS_NR_17_ART_2.pdf
