Czym jest nadczynność tarczycy i jakie są jej przyczyny?
Nadczynność tarczycy to zespół objawów klinicznych, które występują na skutek znacznego wzrostu poziomu hormonów tarczycy (T4 – tyroksyna oraz T3 – trijodotyronina) i pobudzenia przemian metabolicznych w obrębie całego organizmu.
Nadczynność tarczycy można podzielić na: jawną (choremu towarzyszą objawy związane z nadczynnością tarczycy, a w badaniach laboratoryjnych można stwierdzić nadmiar hormonów tarczycowych) i subkliniczną (poziom hormonów tarczycy w badaniach laboratoryjnych jest prawidłowy, choremu towarzyszą mało wyraźne objawy nadczynności, natomiast odnotowuje się zmniejszone stężenie hormony przysadki TSH).
Uwaga: Nadczynność tarczycy diagnozuje się zdecydowanie częściej u kobiet niż u mężczyzn.
Do najczęściej występujących przyczyn rozwoju niedoczynności tarczycy należą:
- choroba Gravesa-Basedowa – choroba o podłożu autoimmunologicznym, w której przebiegu przeciwciała organizmu pobudzają tarczycę do wzmożonej produkcji hormonów,
- występowanie toksycznych woli guzkowych – powiązane są z niedoborem jodu, który zwłaszcza w latach 80. XX wieku dotyczył mieszkańców Polski,
- podostre zapalenie tarczycy,
- poporodowe zapalenie tarczycy,
- nadmiar hormonu βhCG,
- gruczolak przysadki,
- przyjmowanie zbyt dużych dawek hormonów tarczycy w przebiegu niedoczynności tarczycy lub choroby Hashimoto.
15 objawów nadczynności tarczycy
Poniżej przedstawiamy 15 charakterystycznych objawów wskazujących na rozwój nadczynności tarczycy.
1. Obniżenie masy ciała
Nadczynność tarczycy może objawiać się obniżeniem masy ciała – pomimo braku zmian żywieniowych czy dobrego apetytu. Wahania masy ciała wynikają z pobudzenia przemian metabolicznych organizmu, które skutkują szybszym zużywaniem dostarczanych wraz z pożywieniem składników odżywczych.
2. Zmniejszenie siły i masy mięśni, drżenie mięśni
Osoby zmagające się z nadczynnością tarczycy wielokrotnie skarżą się na zmniejszenie siły mięśniowej. Objawia się ono między innymi poprzez problemy z wejściem po schodach, czy trudności z uniesieniem wyprostowanych rąk do góry. Natomiast nadmierne pobudzenie układu nerwowego skutkuje drżeniem mięśni.
3. Wahania nastroju i problemy ze snem
Wspomniane wyżej pobudzenie układu nerwowego w przebiegu nadczynności tarczycy skutkuje takimi symptomami jak: obniżony nastrój, płaczliwość, drażliwość, nerwowość, nadpobudliwość, uczucie niepokoju, problemy ze snem i bezsenność, problemy z koncentracją.
4. Uczucie gorąca i zwiększona potliwość
Badania naukowe wskazują, że nadczynność tarczycy powiązana jest ze zwiększoną potliwością skóry oraz z uczuciem gorąca.
5. Nadmierne wypadanie włosów oraz pogorszenie kondycji paznokci
Kolejnym objawem nadczynności tarczycy jest nadmierne wypadanie włosów. Co więcej, nasze kosmyki stają się cienkie i łamliwe. Nadczynność może wiązać się również z pogorszeniem kondycji płytki paznokci. Obserwuje się występowanie onycholizy, czyli oddzielania się płytki paznokcia od łożyska.
Sprawdź: 15 oznak chorej tarczycy – objawy niedoczynności oraz nadczynności tarczycy
6. Przekrwienie skóry
Nadmierna produkcja hormonów tarczycowych skutkuje wzrostem objętości krwi. Tym samym dochodzi do powiększenia naczyń krwionośnych i zwiększonego przepływu krwi – między innymi w skórze. Osoby zmagające się z nadczynnością tarczycy mogą więc zauważyć, że ich cera jest: zaróżowiona, ciepła, wilgotna.
7. Występowanie tachykardii i kołatania serca
Nadczynność tarczycy skutkuje także pojawieniem się objawów ze strony układu sercowo-naczyniowego. Najczęściej odnotowuje się występowanie tachykardii – przyspieszonego bicia serca – oraz kołatanie serca.
8. Występowanie nadciśnienia skurczowego
Symptomem wskazującym na nadczynność tarczycy jest tak zwane nadciśnienie skurczowe. Objawia się ono: obniżeniem ciśnienia rozkurczowego, wzrostem ciśnienia skurczowego, bólami głowy, uciskiem w okolicach serca, dusznościami, uczuciem zmęczenia, występowaniem krwawienia z nosa.
9. Biegunka i rozluźniony stolec
Nadczynność tarczycy prowadzi do przyspieszenia perystaltyki jelit. To z kolei może skutkować: zwiększeniem częstotliwości wypróżniania, występowaniem luźnych stolców, nawracającymi biegunkami.
10. Współwystępowanie celiakii
Badania wskazują, że u osób z nadczynnością tarczycy częściej można zaobserwować rozwój celiakii, czyli choroby trzewnej. Jest to stan chorobowy jelita cienkiego, który charakteryzuje się występowaniem zapalenia, zwiększoną przepuszczalnością jelita oraz zmniejszoną zdolnością do absorpcji. Celiakia określana jest również mianem trwałej nietolerancji glutenu.
11. Występowanie woli tarczycowych
U osób z nadczynnością tarczycy można zaobserwować powiększenie się obwodu szyi – wole tarczycowe. Chorzy mogą mieć problemy z przełykaniem śliny i pokarmów, a także odczuwać ucisk w okolicach szyi. Co więcej, powiększająca się tarczyca może prowadzić do uciskania dróg oddechowych i tarczycy, a tym samym do występowania duszności. Nasilają się one zwłaszcza podczas wysiłku fizycznego.
12. Orbitopatia tarczycowa
Orbitopatia tarczycowa to objawy współwystępujące przy nadczynności tarczycy i powiązane z przerostem tkanek oczodołu (między innymi wytrzeszcz gałek ocznych, występowanie obrzęków powiek oraz spojówek).
13. Zwiększona wrażliwość oczu
U osób z nadczynnością tarczycy odnotowuje się również zwiększoną wrażliwość oczu, na przykład na działanie wiatru, a także: występujące uczucie piasku pod powiekami, pogorszenie ostrości widzenia, światłowstręt, podwójne widzenie, rzadsze mruganie powiekami.
14. Zmniejszona wytrzymałość kości
Zwiększone stężenie hormonów tarczycy w organizmie sprzyja przyspieszonemu rozkładowi kości. Co to oznacza? Kości stają się przede wszystkim cieńsze oraz mniej wytrzymałe na wszelkiego rodzaju urazy mechaniczne – dochodzi do zwiększonej częstości złamań zwłaszcza u kobiet w okresie menopauzalnym. Tym samym nieleczona nadczynność tarczycy prowadzi do rozwoju osteoporozy.
15. Zaburzenia miesiączkowania i spadek libido
Kolejnym symptomem nadczynności tarczycy jest występowanie nieregularnych miesiączek u kobiet.
U kobiet oraz u mężczyzn odnotowuje się spadek libido. Mężczyźni zwracają uwagę również na zaburzenia erekcji.
Przeczytaj również: 15 objawów niedoczynności tarczycy
Bibliografia
J. Gajek. D. Zyśko, I. Zięba, W. Mazurek, Wpływ nadczynności tarczycy na zależne od płci różnice w częstotliwości rytmu serca, Advances in Clinical and Experimental Medicine, 14 (3), 2005 (dostęp online) https://www.dbc.wroc.pl/Content/2100/a05-3-07_Gaje.pdf
M. Żach. K. Kryjan, U. Ambroziak, M. Witkowska, G. Karpiński, G. Opolski, T. Bednarczuk, Nadczynność tarczycy po podaniu środków cieniujących zawierających jod, Kardiologia Polska 71(7), 2013 (dostęp online) https://web.archive.org/web/20190217041728id_/http://pdfs.semanticscholar.org/0424/9abf9c5da8c49a2c1d3ec9f9d78ca4f8c87c.pdf
