Świece sojowe – czy są bezpieczne dla naszego zdrowia?
Świece sojowe powstają podczas procesu uwodornienia oleju roślinnego pochodzącego z ziaren soi. Następnie dodawane są do nich substancje, które wpływają na ich zapach, trwałość, właściwości palne oraz – opcjonalnie – na kolor. Co ważne, świece sojowe wykonane w 100% z oleju roślinnego oraz z knotem pozbawionym rdzenia z ołowiu nie emitują do powietrza toksycznych związków chemicznych. Wyróżnia je to zwłaszcza na tle świec parafinowych, które uchodzą za toksyczne.
Uwaga: Przy zakupie warto zwrócić uwagę na to, aby knot świecy sojowej został wykonany z bawełny lub z drewna. Unikajmy świec z metalowym knotem, czyli tworzonym z ołowiu, cynku lub z cyny.
Świece wykonane z wosku sojowego są w pełni bezpieczne dla układu oddechowego, układu nerwowego, układu krążenia i układu odpornościowego. Nie stanowią zagrożenia również dla dzieci, osób starszych, osób obarczonych alergiami oraz dla zwierząt domowych. Zawartość olejków eterycznych sprawia natomiast, że korzystając ze świec sojowych, czujemy się odprężeni i zrelaksowani. Świece, które powstają bez dodatku parafiny za to z dodatkiem olejków eterycznych, uchodzą za produkty o właściwościach terapeutycznych. Ich niektóre rodzaje mogą być wykorzystywane w roli świec do masażu – ze względu na to, że nie emitują sadzy oraz dymu.
Świeca wykonana wosku roślinnego – zwłaszcza w porównaniu do świecy parafinowej – wykazuje również mniejsze ryzyko poparzenia, ze względu na to, że wosk sojowy zaczyna się topić w niskiej temperaturze. Dzięki temu olejki eteryczne zachowują swoje cenne właściwości.
Świece sojowe wybierane są również w trosce o środowisko naturalne. Wosk jest biodegradowalny – tak jak wspomnieliśmy, produkuje się go z ziaren soi, a nie z ropy naftowej (nieodnawialnego źródła energii). Dodatkowo świeca sojowa pali się dwa razy dłużej niż świeca wykonana z parafiny.
Jak stosować świece sojowe?
Mimo że świece sojowe – zwłaszcza w porównaniu ze świecami parafinowymi – uchodzą za korzystne dla naszego zdrowia, to należy je użytkować, mając na uwadze podstawowe zasady bezpieczeństwa. Przede wszystkim świece powinny zostać ustawione z dala od dekoracji, zasłon czy firan. Stawiajmy je również w miejscach, w których nie będą narażone na przeciągi. Świece mogą palić się bez przerwy przez kilka godzin, a wosk sojowy będzie spalać się równomiernie.
Podczas korzystania ze świec sojowych, należy zwrócić uwagę na ich staranne zgaszenie. Po zdmuchnięciu knota sprawdźmy, czy ogień na pewno się dalej nie tli. Bawełniany knot warto również regularnie przycinać.
Świece parafinowe – dlaczego uchodzą za rakotwórcze?
Tak jak wspomnieliśmy wyżej, świece parafinowe – mimo wysokiej popularności – nie należą do produktów bezpiecznych dla naszego zdrowia. Dlaczego?
Świece parafinowe najczęściej wykonywane są z odpadów powstałych po procesie rafinacji ropy naftowej. Przeprowadzane na całym świecie badania naukowe potwierdziły, że długotrwałe palenie świec zapachowych wykonanych z parafiny – zwłaszcza w pomieszczeniach o słabej wentylacji – skutkuje wydzielaniem do atmosfery związków toksycznych i zanieczyszczających powietrze. Można wśród nich wymienić m.in.:
- benzen,
- toluen,
- ksylen,
- dwutlenek siarki,
- tlenek węgla,
- tlenek azotu,
- formaldehyd,
- tetrahydrofuran.
Toksyczne świece parafinowe – benzen, toluen i ftalany
Benzen to substancja należąca do grupy lotnych związków organicznych, która uchodzi za związek rakotwórczy. Benzen wnika do naszego organizmu poprzez drogi oddechowe i może determinować ostre i przewlekłe zatrucia. Naukowcy zwracają również uwagę na to, że powoduje on nieprawidłowości w składzie biochemicznym krwi (m.in. obniża ilość białych krwinek) oraz negatywnie oddziałuje na odporność.
Toluen to substancja, która przede wszystkim wywiera wpływ na nasz układ nerwowy, przez co może determinować pogorszenie pamięci, koncentracji i zdolności uczenia się. Szkodliwie oddziałuje również na układ oddechowy, układ krwionośny, układ odpornościowy, układ rozrodczy, pracę nerek i wątroby. Jego długotrwałe wdychanie skutkuje bólami i zawrotami głowy, a także podrażnieniami oczu i skóry. Co ważne, świece parafinowe mogą zagrażać kobietom w ciąży. Toluen wykazuje tak zwane działanie embriotoksyczne, które objawia się poprzez: opóźnienie w rozwoju umysłowym i psychicznym dziecka, małogłowie, zniekształcenia kończyn i zniekształcenia twarzoczaszki u dziecka.
Natomiast ftalany – sole i estry kwasu ftalowego – zwiększają ryzyko zachorowania na astmę u dzieci w przypadku, gdy ich mama w czasie ciąży wdychała zanieczyszczone powietrze. Z kolei wdychanie ftalanów przez dzieci skutkuje uszkodzeniem ich układu nerwowego.
Ołów i formaldehyd w świecach z parafiny
Większość knotów świec parafinowych, zwłaszcza tych produkowanych na terenie Chin, posiada knot z usztywnionym rdzeniem wykonanym z ołowiu. Po podgrzaniu świecy w powietrzu dodatkowo unosi się groźny dla naszego zdrowia ołów. Wdychanie oparów sprawia, że ten pierwiastek kumuluje się w tkankach organizmu, skutkując nieprawidłowym wytwarzaniem komórek krwi, a także negatywnie wpływając na pracę układu nerwowego, układu pokarmowego, układu krwionośnego oraz nerek.
Warto wspomnieć także o tym, że substancje odpowiedzialne za barwę oraz zapach świecy parafinowej podczas spalania emitują również lotne związki organiczne. Za szczególnie toksyczny uchodzi limonen (zapach cytrusowy). Podczas spalania – po kontakcie z ozonem zawartym w powietrzu – tworzy on formaldehyd, czyli toksyczny gaz, który został zakwalifikowany przez WHO (World Health Organization) do grona czynników rakotwórczych.
Jakie są skutki korzystania ze świec parafinowych?
Warto podkreślić, że regularne oraz długie palenie świecy parafinowej może skutkować:
- bólami głowy,
- zawrotami głowy,
- podrażnieniami gardła,
- podrażnieniami skóry,
- podrażnieniami oczu,
- krwawieniami z nosa,
- pogorszeniem koncentracji.
Badania naukowe wskazują, że stosowanie świec parafinowych w długiej perspektywie, może wpływać na rozwój chorób nowotworowych.
Niebezpieczeństwo dla naszego zdrowia stwarza również sadza, która powstaje podczas procesu spalania świeczki. Dodatkowo wosk parafinowy podgrzany do wysokich temperatur, w kontakcie ze skórą może prowadzić do poparzeń.
