Skład kawy rozpuszczalnej
W składzie kawy rozpuszczalnej znajdziemy wyłącznie kawę. Według regulacji prawnych nie powinny występować w niej sztuczne dodatki, barwniki, aromaty czy konserwanty. Kawa rozpuszczalna natomiast często mylona jest z innym produktem – z napojem kawowym. To właśnie w składzie napoju kawowego znajdziemy m.in. cukier, aromaty, emulgatory czy utwardzony olej palmowy.
Mimo że kawa rozpuszczalna (w porównaniu do kawy sypanej) uchodzi za bardziej przetworzoną i wręcz niezdrową, to naukowcy dowodzą, że w jej składzie może być zawartych nawet dwa razy więcej przeciwutleniaczy niż w kawie sypanej. To właśnie przeciwutleniacze zwalczają szkodliwe działanie wolnych rodników, zmniejszając ryzyko chorób nowotworowych oraz zwalczając stres oksydacyjny.
Przyjmuje się również, że kawa rozpuszczalna w swoim składzie zawiera większe ilości potasu, magnezu i fosforu oraz – niestety – metali ciężkich.
Sprawdź: Czym jest kawa kuloodporna (bulletproof coffee)?
Produkcja kawy rozpuszczalnej
W produkcji kawy rozpuszczalnej najczęściej wykorzystywana jest kawa robusta lub arabica. Na początku ziarna pozbawiane są łupin, a następnie palone, mielone oraz ekstrahowane za pomocą wody podgrzanej do 175 stopni Celsjusza. Powstały ekstrakt poddawany jest odparowywaniu lub liofilizacji. Na końcu produkcji kawy rozpuszczalnej wykorzystywane są dwie metody suszenia: dalsza liofilizacja lub tak zwane suszenie rozpyłowe.
Podczas liofilizacji kawa zamrażana jest do temperatury -40 stopni Celsjusza. Dzięki temu tworzą się charakterystyczne granulki kawy rozpuszczalnej. Następnie dochodzi do usuwania lodu poprzez bezpośrednie przejście kryształków ze stanu stałego do gazowego. Na końcu granulki wyjmowane są z komory oraz pakowane w opakowania. Ta metoda produkcji kawy rozpuszczalnej pozwalana zachować kawie jej charakterystyczne aromaty.
W czasie suszenia rozpyłowego ekstrakt kawowy jest rozpylany, natomiast woda odparowuje z niego dzięki strumieniom gorącego powietrza (około 300 stopni Celsjusza). Gotowa kawa przyjmuje postać sypkiego proszku, ma jednak gorszy smak i aromat niż kawa powstała w wyniku liofilizacji.
Sprawdź: Czy kawa jest szkodliwa? 10 mitów
Skład kawy sypanej
Pod nazwą kawa sypana kryją się drobno zmielone ziarna kawowca, które zostały pozbawione niektórych technologicznych etapów produkcji – dzięki czemu może zawierać większe ilości kofeiny, składników mineralnych czy związków fenolowych. Często przyjmuje się, że powstaje ona z ziaren o lepszej jakości, czyli m.in. o wyraźniejszym aromacie i smaku. W składzie kawy sypanej – tak jak w przypadku kawy rozpuszczalnej – nie znajdziemy cukru, oleju palmowego czy dodatkowych aromatów.
Zawartość kofeiny w kawie rozpuszczalnej i sypanej
Badania naukowe wskazują, że większe ilości kofeiny zawarte są w kawie sypanej – zawartość kofeiny uzależniona jest jednak od danego rodzaju kawy oraz od sposobu jej przygotowania.
W filiżance kawy rozpuszczalnej zawartych jest od 30 do 90 miligramów kofeiny.
Przyjmuje się, że filiżanka kawy sypanej zawiera od 70 do 140 miligramów kofeiny.
Przeczytaj również: Czy można pić kawę w ciąży? Wyjaśniamy
Zawartość akrylamidu w kawie rozpuszczalnej i sypanej
Akrylamid to związek chemiczny, który został odkryty również w ziarnach kawy. Warto wiedzieć, że uchodzi on za szkodliwy i wykazuje działanie rakotwórcze. Podkreśla się jednak, że aby stanowił niebezpieczeństwo dla naszego zdrowia, to codziennie musielibyśmy spożywać bardzo duże ilości kawy. Regularne sięganie po kofeinowy napój w umiarkowanych ilościach nie wpłynie na rozwój chorób nowotworowych. W kawie dodatkowo zawarte są przeciwutleniacze oraz substancje bioaktywne, dlatego też – wbrew mitom – kawa nie jest szkodliwym produktem spożywczym.
Badania wskazują, że:
- kawa rozpuszczalna zawiera 358 mikrogramów akrylamidu na kilogram,
- kawa palona zawiera 179 mikrogramów akrylamidu na kilogram,
- natomiast napój kawowy zawiera 818 mikrogramów akrylamidu na kilogram.
W przypadku kawy świeżo palonej przyjmuje się, że ciemne ziarna zawierają mniejsze ilości akrylamidu niż ziarna jasne.
Zapoznaj się: Zakwaszenie organizmu a kawa
Kawa rozpuszczalna czy sypana – którą wybrać?
Na pytanie, czy lepiej wybierać kawę rozpuszczalną, czy sypaną nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Warto przede wszystkim rozprawić się z powtarzanym mitem – kawa rozpuszczalna wcale nie zawiera w swoim składzie chemii i niebezpiecznych składników (prócz akrylamidu, który występuje w każdym rodzaju kawy). To błędne przekonanie wynika z tego, że kawa rozpuszczalna często mylona jest z napojami kawowymi, które powinniśmy ograniczyć w odpowiednio zbilansowanej diecie.
Kawa rozpuszczalna i kawa sypana powstają podczas odmiennych etapów produkcyjnych. Różni je także zawartość kofeiny – tak jak wspomnieliśmy, jest ona wyższa w kawie sypanej. Dodatkowo kawa sypana uchodzi za bardziej aromatyczną, natomiast na korzyść kawy rozpuszczalnej przemawia brak tak zwanych fusów oraz szybszy czas przygotowania. Wybór jednak zależy przede wszystkim od naszych indywidualnych preferencji i nie jest związany z właściwościami prozdrowotnymi.
Przeczytaj także: Owoc kaki w profilaktyce nowotworowej? Właściwości persymony
Bibliografia
https://dietetycy.org.pl/kawa-rozpuszczalna-czy-sypana/
https://www.hellozdrowie.pl/wiesz-ze-w-kawie-jest-akrylamid-powinnas-sie-martwic/
