Hemoroidy po porodzie – jak powstają?
Zanim przejdziemy do opisania czynników warunkujących rozwój hemoroidów po porodzie, to pokrótce opiszemy, w jaki sposób powstają hemoroidy, czyli guzki krwawnicze.
Guzki krwawnicze to naczynia żylne, które występują w odbycie. Odgrywają one ważną rolę, ponieważ pozwalają nam kontrolować oddawanie stolca oraz swobodne wypuszczanie gazów. Pod wpływem czynników warunkujących guzki nadmiernie się poszerzają. To prowadzi do powstawania hemoroidów – poszerzonych i wypełniających się krwią guzków krwawniczych.
Jakie są przyczyny hemoroidów po porodzie?
Rozwój hemoroidów po porodzie może wynikać z różnych przyczyn. W okresie ciąży w kobiecym organizmie dochodzi do szeregu zmian hormonalnych. Wzrost stężenia progesteronu sprzyja rozciąganiu się naczyń żylnych, a to w konsekwencji może skutkować rozwojem choroby hemoroidalnej. Co więcej, ściany naczyń krwionośnych na skutek zmian hormonalnych również stają się słabsze, przez co ulegają wspomnianemu rozciągnięciu.
Kolejną przyczyną hemoroidów po porodzie jest ucisk macicy. Podczas ciąży macica stopniowo się powiększa, tym samym uciskając żyły zlokalizowane w jamie brzusznej. Torowanie swobodnego przepływu krwi w obrębie naczyń krwionośnych prowadzi natomiast do powiększania się guzków krwawniczych poprzez ich wypełnianie krwią.
Kobiety w ciąży często zmagają się z zaparciami. Dzieje się tak na skutek spowolnienia perystaltyki jelit. Problemy z wypróżnianiem się oraz parcie na stolec przyczyniają się do rozwoju hemoroidów. Warto wspomnieć również o tym, że dodatkowymi czynnikami, które determinują rozwój choroby hemoroidalnej, są: niewłaściwie zbilansowana dieta, siedzący tryb życia oraz brak aktywności fizycznej. W jadłospisie ciężarnej nie powinno zabraknąć przede wszystkim źródeł błonnika pokarmowego, który zapobiega zaparciom. Należy zadbać również o odpowiednie nawodnienie oraz o ruch, który poprawia pracę jelit.
Guzki krwawnicze mogą być także powiązane z czynnikami genetycznymi. Jeżeli w najbliższej rodzinie występują przypadki choroby hemoroidalnej, to zwiększa się ryzyko wystąpienia hemoroidów w czasie ciąży lub po porodzie.
Hemoroidy po porodzie naturalnym
Hemoroidy po porodzie mogą być powiązane również z silnym parciem, do którego dochodzi podczas porodu naturalnego. W naczyniach żylnych odbytu wzrasta wówczas ciśnienie krwi. Pęknięcia żył, brak swobodnego przepływu krwi – to prowadzi do powstania hemoroidów.
Uwaga: Niektóre badania naukowe dowodzą, że na rozwój choroby hemoroidalnej szczególnie narażone są kobiety, które były już wcześniej w ciąży i rodziły siłami natury.
Hemoroidy po cesarskim cięciu
Mimo że czynnikiem warunkującym rozwój hemoroidów po porodzie w wielu przypadkach jest wspomniane wyżej silne parcie podczas porodu naturalnego, to z chorobą hemoroidalną mogą także borykać się kobiety po cesarskim cięciu. Wówczas przyczynami tych dolegliwości są opisane wyżej czynniki, które warunkują rozwój hemoroidów w czasie ciąży.
Po przebytym cesarskim cięciu (w porównaniu do porodu naturalnego) częściej występują zaburzenia wypróżnianiu na skutek zastosowanego znieczulenia oraz bólu towarzyszącego rekonwalescencji.
Uwaga: Hemoroidy zdiagnozowane w czasie ciąży mogą samoistnie ustąpić po porodzie. W wielu przypadkach jednak dochodzi do dalszego rozwoju choroby hemoroidalnej.
Hemoroidy po porodzie – jakie są ich objawy?
Wśród objawów choroby hemoroidalnej najczęściej można wymienić:
- dyskomfort podczas oddawania stolca,
- wrażenie niecałkowitego wypróżnienia,
- dolegliwości bólowe w okolicy odbytu,
- świąd i pieczenie odbytu,
- krwawienie z odbytu podczas defekacji,
- pokrycie kału śluzem,
- wypadanie hemoroidów w trakcie defekacji.
Hemoroidy wewnętrzne a hemoroidy zewnętrzne
Leczenie choroby hemoroidalnej po porodzie uzależnione jest przede wszystkim od stopnia zaawansowania tego schorzenia. Warto wiedzieć, że wyróżnia się dwa rodzaje guzków krwawniczych: hemoroidy wewnętrzne i hemoroidy zewnętrzne.
Czym są hemoroidy wewnętrzne?
Hemoroidy wewnętrzne występują pod błoną śluzową okolic odbytu. Co ważne, błona śluzowa nie jest unerwiona, dlatego też przy łagodnym powiększeniu hemoroidów nie będziemy odczuwać dolegliwości bólowych. Pojawi się natomiast krwawienie z odbytu podczas oddawania stolca. Wraz z rozwojem choroby hemoroidalnej guzki wewnętrzne mogą wypadać na zewnątrz odbytu. Wówczas pojawiają się objawy takie jak ból i pieczenie okolic odbytu.
Hemoroidy wewnętrzne dzieli się na cztery stopnie w zależności od stopnia rozwoju choroby hemoroidalnej:
- stopień pierwszy – hemoroidy nie wypadają poza odbyt i są widoczne wyłącznie w badaniu anoskopowym,
- stopień drugi – hemoroidy wypadają z kanału odbytu w czasie defekacji, może występować krwawienie podczas oddawania stolca, po czasie guzki krwawnicze samoistnie się chowają,
- stopień trzeci – hemoroidy wypadają poza odbyt i wówczas wymagają samodzielnego wepchania ich do kanału odbytu,
- stopień czwarty – hemoroidy wypadają poza odbyt i nie są w stanie powrócić do kanału odbytu, natomiast oddawany stolec pokryty jest śluzem.
Uwaga: W przypadku trzeciego i czwartego stopnia rozwoju choroby hemoroidalnej stosuje się leczenie zabiegowe.
Hemoroidy zewnętrzne
Hemoroidy zewnętrzne najczęściej powiązane są z opuchlizną w okolicach odbytu, a także z: krwawieniem podczas defekacji oraz dolegliwościami bólowymi. Hemoroidy zewnętrzne możemy samodzielnie zlokalizować oraz wyczuć palcem.
Jak leczyć hemoroidy po porodzie?
Tak jak wspomnieliśmy wyżej, rodzaj leczenia choroby hemoroidalnej powinien zostać dobrany w zależności od stopnia tego problemu, a także naszych indywidualnych uwarunkowań. Kobiety karmiące piersią nie mogą sięgać po niektóre środki farmakologiczne.
Leczenie choroby hemoroidalnej warto rozpocząć od domowych sposobów, takich jak ciepłe okłady oraz nasiadówki.
Nasiadówki w leczeniu hemoroidów
Ziołowe nasiadówki mogą złagodzić objawy towarzyszące hemoroidom, na przykład: ból, pieczenie, świąd. Łagodzą stany zapalne, wykazują działanie ściągające, łagodzące oraz antybakteryjne.
Nasiadówki możemy wykonywać między innymi z:
- kory dębu,
- krwawnika pospolitego,
- oczaru wirginijskiego,
- rumianku pospolitego.
Nasiadówki polegają na zaburzaniu krocza w ziołowym wywarze oraz w przegotowanej wodzie. Przyjmuje się, że optymalna temperatura wody nie powinna przekraczać 37 stopni Celsjusza. Krocze zanurzamy natomiast w taki sposób, aby poziom wody sięgał do bioder.
Nasiadówki na hemoroidy powinny trwać około 15 minut. Należy je wykonywać kilka razy dziennie – obowiązkowo po każdym wypróżnieniu. Po zabiegu pozostawmy okolice odbytu do naturalnego wyschnięcia. Jeżeli nie dysponujemy czasem, to sięgnijmy po miękki ręcznik, który jedynie delikatnie dociśniemy do skóry w okolicy odbytu.
Uwaga: Nasiadówki działają jedynie objawowo. Leczenie miejscowe powinno trwać maksymalnie 10 dni. Jeżeli objawy nie ustępują, to konieczna będzie konsultacja lekarska. W bardziej zaawansowanych przypadkach choroby hemoroidalnej wymagane jest wprowadzenie leczenia farmakologicznego.
Leczenie farmakologiczne
W okresie karmienia piersią warto skonsultować się z lekarzem, który pomoże nam odpowiednio dobrać środki farmakologiczne. Po porodzie i w czasie laktacji kobiety najczęściej sięgają po kremy i czopki, które znieczulają miejscowo.
Dieta i aktywność fizyczna
Do jadłospisu warto wprowadzić źródła błonnika pokarmowego, który poprawia pracę jelit i zapobiega zaparciom. Mogą to być: owoce, warzywa, koktajle owocowo-warzywne, pieczywo pełnoziarniste, pełnoziarniste makarony i kasze, brązowy ryż, nasiona i pestki, orzechy.
Nie zapominajmy o prawidłowym nawadnianiu organizmu i wypijajmy minimum dwa litry płynów dziennie. Najlepiej jest sięgać po naturalną wodę. Unikajmy zwłaszcza wody smakowej, dosładzanych napojów gazowanych oraz dosładzanych soków.
Również aktywność fizyczna pozytywnie wpłynie na pracę jelit i będzie zapobiegać zaparciom. Po porodzie wystarczy, że regularnie będziemy wybierać się na spacer na świeżym powietrzu. Już 30 minut ruchu dziennie będzie krokiem w stronę zdrowia.
Sprawdź: Dieta przy hemoroidach – co jeść a czego unikać?
Higiena i prawidłowa defekacja
Borykając się hemoroidami, warto również pamiętać o regularnej higienie oraz o prawidłowej defekacji. Co to oznacza? Przede wszystkim należy unikać silnego parcia na stolec, ponieważ zwiększa to ciśnienie krwi w naczyniach krwionośnych i może być powiązane z powiększaniem się guzków krwawniczych.
Jeżeli odczuwamy pieczenie i swędzenie, to również nie drapmy okolic odbytu, aby nie doprowadzić do stanu zapalnego. Po każdej defekacji odbyt należy przemyć ciepłą wodą lub zastosować nasiadówkę. Pomocne mogą być również chusteczki nawilżane.
Bibliografia
M. Kołodziejczak, Zachowawcze leczenie choroby hemoroidalnej, Medycyna Rodzinna nr 1, 2011 (dostęp online) https://docplayer.pl/4711035-Zachowawcze-leczenie-choroby-hemoroidalnej.html
