Osobowość introwertyczna – jakie są jej cechy?
Na początku warto wspomnieć o tym, że osobowość introwertyczną możemy podzielić na cztery typy:
- osobowość introwertyczną społeczną – introwertyk ceni samotność i własną przestrzeń, unika przebywania wśród tłumów, ma małe grono przyjaciół, z którymi sporadycznie się spotyka, jednak najlepiej odpoczywa w spokoju i ciszy;
- osobowość introwertyczną myślącą – introwertyka myślącego cechuje skłonność do autorefleksji, analizowania uczuć i emocji, wypoczywa podczas stymulacji intelektualnej (np. rozwiązując krzyżówki), jest dobrym obserwatorem, natomiast przez osoby trzecie odbierany jest jako wycofany;
- osobowość introwertyczną lękliwą – ten typ introwertyzmu charakteryzuje się odczuwaniem silnego niepokoju w miejscach publicznych, introwertykowi trudność sprawia nawiązywanie nowych znajomości, bezpieczeństwo daje mu samotność;
- osobowość introwertyczną powściągliwą – introwertyk powściągliwy jest wycofany w stosunku do nowo poznanych osób, natomiast potrafi otworzyć się w przypadku bliższej relacji, cechuje go sumienność, obowiązkowość, można na nim polegać.
Pamiętajmy o tym, że człowiek jest jednostką indywidualną. Oznacza to, że cechy charakterystyczne dla osobowości introwertycznej mogą – ale nie muszą – występować u każdego introwertyka. Wskazuje na to również pokrótce opisany wyżej podział osobowości introwertycznej.
Do cech osobowości introwertycznej należą:
- akceptacja samotności i chęć spędzania czasu wyłącznie we własnym towarzystwie;
- potrzeba ciszy i spokoju;
- unikanie bodźców (np. unikanie imprez masowych, koncertów, tłumów w komunikacji publicznej);
- bycie dobrym słuchaczem i obserwatorem;
- skłonność do autorefleksji;
- małomówność;
- sumienność i rzetelność;
- wycofanie społeczne zwłaszcza w przypadku nowo poznanych osób;
- potrzeba czasu i zwolnionego tempa w rozwoju nowych relacji;
- chęć rozwoju osobistego i stymulacji intelektualnej.
Zobacz: Introwertyk a ekstrawertyk – jakie są różnice?
Introwertyzm a miłość
Osobom introwertycznym często zarzucane jest, że nie potrafią kochać, są wycofane, nie chcą zawierać nowych znajomości. Jest to jednak dość krzywdząca opinia. Prawdą jest natomiast, że introwertyk jest mniej wylewny niż ekstrawertyk czy ambiwertyk: może nie chcieć publicznego okazywania czułości, nie uzewnętrznia swoich emocji i nie mówi o tym, co czuje, boi się pokazać drugiej osobie swoje prawdziwe wnętrze, czy nie potrafi skutecznie flirtować i wychodzić z inicjatywą. Przede wszystkim introwertyk potrzebuje czasu, aby stworzyć głębszą relację i zburzyć mur, który zbudował we własnej głowie.
Osobowość introwertyczna swoją miłość będzie okazywać poprzez codziennie gesty. Nie będzie co prawda na każdym kroku obdarowywać swojej partnerki czy partnera całusami, dotykiem, wyznaniami, natomiast okaże wsparcie, dokładnie wysłucha, pomoże i będzie lojalny.
Przeczytaj także: Introwertyk z ekstrawertykiem – czy ten związek przetrwa?
Jak żyć z introwertykiem?
Każdy związek wymaga osiągania kompromisów, podejmowania często niełatwych decyzji, w każdym związku pojawiają się również kłótnie i nieporozumienia. Dlatego też trudności w relacjach z introwertykiem nie muszą wynikać bezpośrednio z introwersji. W wielu przypadkach związane są z niewłaściwą komunikacją (lub z całkowitym brakiem komunikacji) oraz z niechęcią do kompromisów.
Cierpliwość i nienarzucanie presji
Podstawową zasadą w każdej relacji z introwertykiem (związek, przyjaźń, koleżeństwo, relacja rodzinna) jest więc bycie cierpliwym i brak narzucanej presji. Tak jak wspomnieliśmy, introwertyk z reguły jest lepszym słuchaczem niż mówcą, a do tego wykazuje duże skłonności do autorefleksji. Na co dzień nie naciskajmy na przykład podczas podejmowania decyzji – introwertyk potrzebuje czasu na uporządkowanie własnych myśli.
Możliwość swobodnej wypowiedzi własnego zdania
Introwertyk ma swoje zdanie i w wielu przypadkach chce je głośno wyrażać, jednak nie zawsze ma ku temu okazję. Ponownie powtórzymy, że osobowość introwertyczna może potrzebować więcej czasu na przemyślenie własnej wypowiedzi (zwłaszcza w nieznanym mu towarzystwie), dlatego też nie wolno go pospieszać czy kończyć za niego wypowiedzi – dopiero wówczas osoba introwertyczna poczuje się niekomfortowo.
Brak nacisków na wspólne wyjścia
Wbrew powielanym mitom, introwertyk nie zmaga się z fobią społeczną i nie jest w 100% samotnikiem. Typ osobowości introwertycznej również ma swoje grono znajomych i przyjaciół, z którymi chce spędzać czas. Musimy jednak uszanować to, że od wyjścia do zatłoczonego pubu lub na koncert, introwertyk wybierze czas spędzony wspólnie w domu, na przykład grając ze znajomymi w gry planszowe.
Nie próbujmy więc na siłę gospodarować jego czasem i wyciągać go w miejsca, w których odczuwa niepokój i przebodźcowanie. Wyjście z domu czy spotkanie z przyjaciółmi powinno być wyłącznie jego decyzją. Jeżeli w ostatniej chwili zrezygnuje ze wspólnego wyjścia i powie: „idź sama/sam”, to wcale nie oznacza to, że nie chce spędzać czasu razem, a po prostu woli zostać samemu z domu, niż wychodzić ze swojej strefy komfortu.
Brak nacisków na zawieranie nowych znajomości i przyjaźni
Nie naciskajmy również na to, aby introwertyk budował bliskie relacje z obcymi dla niego osobami. Twoi przyjaciele nigdy mogą nie stać się przyjaciółmi osoby introwertycznej. Introwertyk będzie ich akceptować i lubić, ale nie zbuduje z nimi przyjaźni, nie otworzy się w pełni, jeżeli nie będzie miał na to ochoty. Osoba introwertyczna sama dobiera sobie przyjaciół i zazwyczaj są to znajomości na całe życie.
Jeżeli introwertyk podczas spotkań towarzyskich woli pozostać niewidzialny, to nie warto próbować go na siłę wciągać w rozmowę, lub sprawiać, że znajdzie się w centrum uwagi. Również publiczne komplementy stanowią często źródło stresu dla osoby introwertycznej.
Uszanowanie potrzeby samotności
Introwertyk bardzo często odczuwa potrzebę bycia samemu ze sobą i analizowania swoich myśli. Wówczas może nie być skory do rozmowy czy podejmowania aktywności. Nie oznacza to jednak, że izoluje się od naszego towarzystwa, że jego uczucia wygasają. Potrzeby samotności i stymulacji intelektualnej nie powinniśmy zakłócać. Zaakceptujmy fakt, że ten typ osobowości właśnie w taki sposób odpoczywa i że potrzebuje tej chwili samemu ze sobą. Nie próbujmy na siłę wyciągać introwertyka z przestrzeni własnego domu, czyli tam, gdzie czuje się najbezpieczniej.
Unikanie niespodzianek
Większość introwertyków ceni sobie zaplanowane działania, dlatego też niespodzianki (zwłaszcza niespodziewane wyjścia z domu, niespodziewane wizyty znajomych, imprezy niespodzianki), zamiast sprawić radość, najczęściej wprawiają w zakłopotanie i zdenerwowanie.
Poznanie potrzeb drugiej osoby
Pamiętajmy o tym, że kluczem do sukcesu, czyli w tym przypadku do udanej relacji, jest dobra komunikacja. Osoba introwertyczna może mieć problem z mówieniem wprost o swoich potrzebach, dlatego też, zwłaszcza na początku znajomości, pomocne może być zadawanie konkretnych pytań, na przykład: „czego nie lubisz?”, „co cię stresuje?”, „jak chcesz spędzać wspólny czas?”. Najlepiej wyzbyć się myślenia, że my wiemy lepiej i podejmiemy wszelkie decyzje za partnerkę/partnera introwertyka. Brak odpowiedzi wcale nie musi oznaczać, że druga osoba pragnie, aby działać za niego.
Bibliografia
M. Oboda, M. Nowojewska-Fosse, Siła introwersji, Implantologia Stomatologiczna, 2020 (dostęp online) https://implantologiastomatologiczna.pl/wp-content/uploads/2020/04/IS_21_www.pdf
A. Solarz, K. Jankowski, Skłonność do martwienia się, przekonania o martwieniu się a osobowość – analiza wzajemnych zależności i różnic płciowych, Postępy Psychiatrii i Neurologii, 22(2), 2013 (dostęp online)
http://www.ppn.ipin.edu.pl/aktualne/2013/8/02_PPiN_02-2013.pdf
M. Kornaszewska-Polak, Kompetencje społeczne i lęk w relacjach interpersonalnych, Pedagogika, zeszyt 9, 2014 (dostęp online)
http://www.sbc.org.pl/Content/214933/PDF/Kornaszewska-Polak_kompetencje.pdf
https://ohme.pl/zwiazek/jak-szczesliwie-zyc-z-introwertykiem/
